دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، در ابتدای دوره دوم ریاست جمهوری خود و تنها زمانی که کمی بیشتر از 100 روز از شروع به کارش می‌گذرد، تصمیمات جدیدی درباره تشکیلات کابینه و تیم امنیت ملی اتخاذ کرده است. یکی از این تصمیمات، برکناری مایک والتز از سمت مشاور امنیت ملی و تعیین او به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل بوده است. این حرکت، با وجود سابقه طولانی والتز به عنوان یکی از تندروترین مقامات تیم ترامپ، حیرت‌آور به نظر می‌رسد و همزمان، ترامپ وزیر امور خارجه خود یعنی مارکو روبیو را به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید منصوب کرده است. 

بسیاری از نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان آمریکا اعتقاد دارند که والتز به لحاظ تخصصی، مورد احترام هر دو حزب است و در این چند ماه اخیر بارها به ترامپ هشدار داده است که بیش از حد به روسیه نزدیک نشود ولی ترامپ به حرف‌های او عملاً گوش نداده و در مورد ایران هم همین مساله صادق است

مایک والتز، که به عنوان یکی از تندروترین و مورد اعتمادترین اعضای تیم ترامپ شناخته می‌شد، در طول دوران اول ریاست‌جمهوری ترامپ نقش مهمی در سیاست‌های خارجی و امنیتی آمریکا ایفا کرد. اما در دولت دوم، ترامپ به نظر می‌رسد تصمیم گرفته است که از استراتژی‌های سنتی فاصله بگیرد و افرادی را در پست‌های کلیدی قرار دهد که بتوانند رویکردهای دیپلماتیک‌تر و انعطاف‌پذیرتری را در پیش بگیرند و حداقل اینکه با پروژه‌های وی در حوزه سیاست خارجی مخالفت نکنند. 

برکناری والتز می‌تواند به دلایل متعددی صورت گرفته باشد. اول از همه، ترامپ به دنبال کاهش تنش‌ها با کشورهای مختلف است تا بتواند روی اهداف داخلی خود تمرکز کند. والتز، به دلیل رویکرد سرسختانه و تندروی خود، ممکن است برای این نقش مناسب نباشد. به عنوان مثال بسیاری از نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان آمریکا اعتقاد دارند که والتز به لحاظ تخصصی، مورد احترام هر دو حزب است و در این چند ماه اخیر بارها به ترامپ هشدار داده است که بیش از حد به روسیه نزدیک نشود ولی ترامپ به حرف‌های او عملاً گوش نداده است. در مورد مذاکره با ایران هم به همین ترتیب عمل به ترامپ هشدار اده اما او این موضوع را قبول نکرده است. علاوه بر این، اختلاف نظرهایی بین والتز و ترامپ در مسائلی مانند سیاست‌های خاورمیانه و روابط با چین وجود داشته که می‌تواند به عنوان دلیلی برای برکناری او مطرح شود. از سوی دیگر رسوایی سیگنال گیت را هم نباید نادیده بگیریم. والتز یک گروه چت در اپلیکیشن سیگنال ایجاد کرده بود که ایمن محسوب نمی‌شد و در آن جزئیاتی از حملات هوایی آمریکا به مواضع حوثی‌ها در یمن به اشتراک گذاشته شده بود. سپس جفری گلدبرگ، سردبیر نشریه آتلانتیک به اشتباه به این چت گروهی اضافه شده بود و او این مسئله را علنی کرد و در نهایت با انتقادهای گسترده به این موضوع، مشاور امنیت ملی ایالات متحده مسئولیت کامل درز اطلاعاتی را پذیرفت. 

تعیین والتز به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز نشان‌دهنده این است که ترامپ قصد دارد از تجربه و شبکه‌های او در صحنه بین‌المللی استفاده کند، اما در عین حال او را از تصمیم‌گیری‌های حساس داخلی دور کند. 

چرا روبیو به جای والتز؟

تعیین مارکو روبیو، سناتور جمهوری‌خواه فلوریدا و وزیر امور خارجه فعلی، به عنوان مشاور امنیت ملی، یکی از تصمیمات بحث‌برانگیز ترامپ بوده است. این انتخاب می‌تواند به این دلیل که روبیو به دلیل تجربه خود در مسائل خارجی و امنیتی، به ویژه در خاورمیانه و آمریکای لاتین، شناخته شده است و این تجربه می‌تواند به او کمک کند تا در نقش مشاور امنیت ملی عملکرد موثری داشته باشد. از سوی دیگر، در مقایسه با والتز، روبیو رویکردی معتدل‌تر و دیپلماتیک‌تر دارد. و این موضوع می‌تواند به کاهش تنش‌ها با کشورهای مختلف کمک کند و دقیقاً نظر ترامپ را جلب کند. دلیل دیگر این است که روبیو یکی از حامیان وفادار ترامپ در جناح جمهوری‌خواه بوده و این امر باعث شده است که ترامپ به او اعتماد کامل داشته باشد. این انتصاب نشان می‌دهد که ترامپ به دنبال ایجاد تعادل بین امنیت ملی و دیپلماسی است و می‌خواهد از مهارت‌های روبیو برای رسیدن به اهداف استراتژیک خود استفاده کند که باید دید تا کجا دست او باز خواهد ماند و سایر مخالفانش در کاخ‌سفید چه خواهند کرد. 

برکناری مایک والتز و تعیین مارکو روبیو به عنوان مشاور امنیت ملی، نشان‌دهنده این است که ترامپ قصد دارد از رویکردهای دیپلماتیک‌تر و انعطاف‌پذیرتری استفاده کند و کنار گذاشتن چهره‌های تندرو و تلاش برای کاهش اختلافات درون کاخ سفید، نشان می‌دهد که ترامپ به دنبال ایجاد ثبات در دولت خود است

چرا ترامپ در حال کنار گذاشتن  تندروها است؟

ترامپ در دوران اول ریاست‌جمهوری خود، به طور گسترده از چهره‌های تندرو و مخالف سیاست‌های سنتی مانند مایک پنس، مایک پمپئو و جان بولتون و حتی نیکی هیلی استفاده کرد. اما در دولت دوم، به نظر می‌رسد که او تصمیم گرفته است از این رویکرد فاصله بگیرد. ترامپ در دوران دوم خود بیشتر به مسائل داخلی مانند اقتصاد، اشتغال و امنیت مرزی توجه دارد و برای رسیدن به این اهداف، نیاز به تیمی دارد که بتواند تنش‌های بین‌المللی را کاهش دهد. چهره‌های تندرو مانند والتز معمولاً با ایجاد تعارضات بین‌المللی همراه هستند و ترامپ به نظر می‌رسد که قصد دارد از این تعارضات دوری کند تا بتواند روی اهداف بلندمدت خود تمرکز کند. از سوی دیگر ترامپ ممکن است بخواهد تصویری معتدل‌تر از خود ارائه دهد تا بتواند حمایت گروه‌های مختلف را در انتخابات ریاست جمهوری آینده جلب کند و به نظر می‌رسد که بر اساس دیدگاه ترامپ، مایک والتز، به عنوان یکی از چهره‌های تندرو، در این استراتژی جدید جایگاهی ندارد و این دلیل اصلی برکناری او است.

اختلافات ادامه خواهد داشت؟

بدون شک و با توجه به این وقایع، یکی از چالش‌های اصلی دولت دوم ترامپ، اختلافات داخلی در کاخ سفید است. بعضی از اعضای تیم ترامپ به دنبال تمرکز بر مسائل داخلی هستند، در حالی که دیگران روی مسائل بین‌المللی تأکید می‌کنند و این تفاوت در اولویت‌ها می‌تواند به اختلافات عمیق منجر شود. همچنین رقابت بر سر قدرت هم یکی دیگر از این اختلافات است؛ در هر دولتی، رقابت برای کسب نفوذ و قدرت وجود دارد و در دولت ترامپ، این رقابت بین اعضای تیم امنیت ملی و وزارت امور خارجه به وضوح دیده می‌شود. از سمتی دیگر، ترامپ به دلیل مدیریت غیرمعمول خود، اغلب اختلافات را تشدید می‌کند. او از روش‌های غیررسمی برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کند که می‌تواند به بروز تنش‌ها کمک کند و این این اختلافات، اگر مدیریت نشوند، می‌توانند به چالش‌های جدی برای دولت ترامپ تبدیل شوند.

در این مسیر گفته شده که استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ به خاورمیانه به دلیل تجربه خود در مذاکرات بین‌المللی و دیپلماسی، یکی از گزینه‌های بالقوه برای سمت مشاور امنیت ملی است. ویتکاف در طول دوران اول ترامپ نقش مهمی در توافق‌های خاورمیانه ایفا کرد و به دلیل رویکرد موفق خود شناخته شد با این حال، انتصاب ویتکاف ممکن است به دلیل تعارضات داخلی یا نیاز به یک فرد با تجربه گسترده‌تر در امنیت ملی با مخالفت مواجه شود. در غیر این صورت، ترامپ ممکن است به دنبال انتخاب فردی باشد که ترکیبی از تجربه نظامی، دیپلماسی و مدیریت بحران داشته باشد.

به هر ترتیب باید دانست ترامپ در دولت دوم خود به دنبال ایجاد تعادل بین اهداف داخلی و بین‌المللی است. برکناری مایک والتز و تعیین مارکو روبیو به عنوان مشاور امنیت ملی، نشان‌دهنده این است که ترامپ قصد دارد از رویکردهای دیپلماتیک‌تر و انعطاف‌پذیرتری استفاده کند. همچنین، کنار گذاشتن چهره‌های تندرو و تلاش برای کاهش اختلافات درون کاخ سفید، نشان می‌دهد که ترامپ به دنبال ایجاد ثبات در دولت خود است.