پای خارجی‌ها به نفت ونزوئلا باز می‌شود

مریم علامه‌زاده

به گفته مشاوران اپوزیسیون و همچنین پیش‌نویسی که به دست رویترز رسیده است، خوان گوایدو رئیس مجلس ونزوئلا، در حال آماده سازی لایحه‌هایی به منظور برعکس کردن طرح ملی شدن نفت به دست رئیس‌جمهور درگذشته هوگو چاوز است. این طرح به شرکت‌های خصوصی اجازه می‌دهد نقش بیشتری در میدان‌های نفتی برعهده بگیرند و کاهش قدرت شرکت دولتی پترولئوس دی ونزوئلا را به دنبال دارد.

از دید گوایدو، رئیس‌جمهور موقت خودخوانده که قصد دارد رئیس‌جمهور نیکولاس مادورو را برکنار کند، این طرح به منظور نجات صنعت نفت این کشور صادر کننده نفت عضو اوپک انجام می‌شود.

90 درصد درآمد صادرات ونزوئلا از نفت تامین می‌شود و چنین حرکتی می‌تواند برگ برنده‌ای برای گوایدو به منظور جذب حمایت شرکت‌های انرژی خارجی را برای جذب سرمایه بازسازی صنعت نفت شکست خورده جلب کند. این در حالی  است که تولید نفت خام به کمترین میزان هفت دهه گذشته در ونزوئلا رسیده است.

ریکاردو هاسمن، نماینده گوایدو در بانک توسعه آمریکایی، گفت: ما باید چارچوب فعلی را تغییر دهیم؛ ما باید درهای صنعت نفت را به روی سرمایه‌گذاری خصوصی باز کنیم.

طبق طرح پیشنهادی گوآیدو، شرک دولتی پترولئوس دی ونزوئلا تنها بازیکن اصلی در صنعت نفت ونزوئلا باقی می‌ماند، اما دارایی‌های این شرکت دولتی به وسیله یک تنظیم کننده مستقل مانند آژانس ملی هیدروکربن انتقال داده می‌شود یا به حراج می‌رود.

هاسمن در سخنرانی در کنفرانس انرژی در هیوستون آمریکا گفت که نقش شرکت دولتی پترولئوس دی ونزوئلا به دلیل ضعف عملیاتی و مالی آن باید محدود شود.

شرکت نفت ونزوئلا و وزارت داده‌های ونزوئلا برای اظهار نظر در این مورد پاسخی ارائه نکردند.

این طرح می‌تواند ادعای مادورو مبنی بر این‌که گوایدو عروسک خیمه شب‌بازی برای منافع خارجی است را تقویت می‌کند، اما با توجه به حمایت گسترده از رهبر مخالفان و همچنین کمبود و تورم بالا در چند سال گذشته بعید است مادورو راهی به پیش ببرد.

بااین‌حال تا زمانی که مادرو در قدرت باقی بماند، تاثیر این طرح همچنان نمادین خواهد بود. با وجود این‌که 50 ایالت که هوادار گوایدو هستند، او را به عنوان رهبر قانونی کشور می‌دانند، مادورو همچنان به کنترل ونزوئلا و میدان‌های نفتی این کشور می‌پردازند.

بر اساس این طرح پیشنهادی که در روزهای آینده منتشر می‌شود و در مجلس ملی ونزوئلا مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، شرکت‌های خصوصی میِ‌توانند عملیات‌های روزانه میادین نفتی کشور را به دست بگیرند؛‌ موضوعی که از زمان چاوز بی‌سابقه بوده است و چاوز صرفاً حداقل کارها را در اختیار شرکت‌های خصوصی قرار می‌داد.

طبق طرح پیشنهادی گوآیدو، شرک دولتی پترولئوس دی ونزوئلا تنها بازیکن اصلی در صنعت نفت ونزوئلا باقی می‌ماند، اما دارایی‌های این شرکت دولتی به وسیله یک تنظیم کننده مستقل مانند آژانس ملی هیدروکربن انتقال داده می‌شود یا به حراج می‌رود؛ اتفاقی که در جریان اصلاحات انرژی مکزیک نیز روی داد و به مونوپولی 75 ساله آن پایان داد.

بر اساس آنچه در پیش‌نویس لایحه آمده است: صنعت نفت ونزوئلا پس از سال‌ها سیاست‌های خودسرانه‌ای که شرکت پترولئوس دی و شرکت‌های وابسته آن را به ابزارهای سیاسی خدمت به سوسیالیست تبدیل کرده بود، سقوط کرده است.

تیم گوایدو در حال تهیه انواع قراردادهای اکتشاف و تولید برای شرکت‌های خصوصی هستند که به شرکت‌های خصوصی پس از چندین دهه اجازه می‌دهد به صورت مستقل یا با همکاری شرکت ملی نفت ونزوئلا به توسعه میادین بپردازد. با استفاده از این طرح شرکت‌های خصوصی می‌توانند برای ایجاد پالایشگاه‌های نفت و ایستگاه‌های خرده فروشی، نفت درخواست دهند.

اما آن‌چه بیش از هر چیز تعجب‌آور است، تمایل آمریکا برای سرمایه‌گذاری در نفت ونزوئلا است. گویا پیش از ارائه این طرح، واشنگتن خود را برای خرید نفت و سرمایه‌گذاری در این بخش آماده کرده بود. به گونه‌ای که مقامات آمریکا به صورت جداگانه خواستار تعلیق صادرات نفت ونزوئلا به کشور‌های دیگر بودند.

از سوی دیگر جان بولتون، مشاور امنیت ملی ایالات متحده که خواستار استعفای مادرو شده بود، درخواست کرده بود مسیر برای شرکت‌های خارجی انرژی باز شود. وی در اواخر ماه ژانویه (بهمن ماه) به فاکس نیوز گفت: این امر اقتصاد ایالات متحده را به طور چشمگیری متحول خواهد کرد اگر ما بتوانیم شرکت‌های نفتی آمریکایی را در سرمایه‌گذاری و تولید توان نفت در ونزوئلا مشارکت دهیم.

بااین‌حال به نظر می‌رسد طرح گوآیدو نمادین است و هدف آن خارج کردن ارتش و میادین نفتی از تسلط دولت نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور کنونی ونزوئلا است.