اولین سفیر زن سعودی راهی آمریکا شد

مریم علامه‌زاده

عربستان سعودی اولین سفیر خود را به‌عنوان دیپلمات ارشد این کشور در ایالات‌متحده منصوب کرد و پسر شاه سلمان را به کشور بازگرداند تا وی به‌عنوان معاون وزیر دفاع عربستان خدمت کند. این اتفاق در پی اختلافات دو کشور بر سر قتل جمال خاشقجی روی داده است.

الجزیره قطر نوشت:‌ شاهزاده ریما بنت بندر آل سعود، دختر بندر بن سلطان سعود سفیر باسابقه سعودی در واشنگتن، با چالش‌های عدیده‌ای برای بهبود تصویر عربستان سعودی در ایالات‌متحده روبرو است.

وی جانشین شاهزاده خلید بن‌سلمان آل‌سعود شد که خلبان سابق ارتش سعودی و کسی بود که اصرار داشت ناپدید شدن خاشقجی در تاریخ دوم اکتبر (دهم مهر ماه) بعد از خروج این ستون نویس روزنامه واشنگتن‌پست از کنسولگری سعودی در استانبول اتفاق افتاده است. درحالی‌که اطرافیان برادر وی، محمد بن‌سلمان، شاهزاده سعودی، اقدام به ترور و مثله کردن خاشقجی در منصب دیپلماتیک کرده بودند؛ اقدامی که مقامات سعودی بعد‌ها گفتند یک اقدام متمردانه  بوده است.

خبری که در ماه نوامبر (آبان - آذر) بدون ذکر منبع منتشر شد، گزارش کرد که دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا یک تماس تلفنی را بازشنود کرده‌اند که شاهزاده خلید با خاشقجی داشته است و در این تماس خلید به مقتول گفته که جای او در کنسولگری سعودی برای گرفتن اسناد مورد نیاز ازدواجش امن خواهد بود.

این خبر عنوان کرده بود که مشخص نیست آیا سفیر مطلع بوده که خاشقجی به قتل می‌رسد یا نه؛ ضمن اینکه این تماس به دستور شاهزاده بن‌سلمان انجام شده بود. سفارت سعودی در واشنگتن از اساس انجام این تماس تلفنی را رد کرد.

تاکتیک‌های روابط عمومی

شاهزاده ریما که در آمریکا تحصیل کرده، به دلیل فعالیت‌های خیریه‌اش شناخته شده است؛ او که به دلیل کار پدرش 20 سال در آمریکا زندگی کرده است در توئیتر خود پس از انتصاب نوشت: من با اجازه خدا، برای خدمت به کشورم، رهبران و همه فرزندان آن کارم را شروع می‌کنم و در این راه دریغ نمی‌کنم. پدر ریما خود عضو دستگاه امنیتی عربستان بوده است.

بسما مومنی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه واترلو کانادا به الجزیره گفت که انتصاب وی به‌منظور بهبود تصویر عربستان سعودی با این هدف انجام شده که نشان دهند مشارکت زنان رو به بهبود است.

مومنی گفت: درواقع این یکی از تاکتیک‌های روابط عمومی در تلاش برای منحرف کردن اذهان بعد از چند ماه پر سر و صدا به دنبال قتل جمال خاشقجی و انتقادات ادامه‌دار از جنگ سعودی در یمن و دیگر سیاست‌ها در واشنگتن و فرای مرزها است.

وی ادامه داد: شاهزاده ریما فرهنگ را می‌شناسد و می‌داند چطور باید یک پاسخگوی ارزشمند بود، تمام خصیصه‌هایی که شما از یک دیپلمات به‌ویژه در مناسبی همچون سفیری ایالات‌متحده می‌خواهید را او داراست.

مومنی افزود: اما البته من فکر می‌کنم که خیلی از مردم این اقدام را صرفاً‌ تاکتیک روابط عمومی می‌دانند... آن‌ها به یک روابط‌ عمومی خوب نیاز دارند. اگر او اشتباهی در کارش نداشته باشد،‌ بسیار موفق خواهد بود و شایسته این انتخاب و سخنوری فصیح است.

شاهزاده خلید به‌عنوان معاون وزیر دفاع به ریاض بازگشت. شاهزاده محمد باوجود آنکه همچنان پادشاه بالقوه در صف انتظار برای سلطنت نفت‌خیز به شمار می‌رود،‌ سمت وزارت دفاع را خود در اختیار دارد.

این انتصاب‌ها در حالی صورت می‌گیرد که عربستان سعودی در باتلاق جنگ چند ساله یمن دست و پا می‌زند؛‌ جنگی که روابط آمریکا و سلطنت سعودی را دچار چالش کرده است.

عربستان سعودی با انتقادهای فزاینده غرب به دلیل حملات هوایی به بازارها و درمانگاه‌های یمنی روبرو است که منجر به کشته شدن شهروندان آن شده است.

قانون‌گذاران ایالات‌متحده برای خروج آمریکا از این جنگ و حمایات سعودی فشار می‌آورند؛‌ جنگی که بین سلطنت سعودی و متحدانش علیه شورشیان حوثی که کنترل صنعا پایتخت فقیرترین کشور جهان عرب را در اختیار دارد، پا برجا است.

شاه سلمان در یک حکم سلطنتی شبانه دیگر دستور به پرداخت پاداش یک ماه حقوق به سربازانی که از مرزهای جنوبی سلطنت علیه یمن دفاع می‌کنند، ‌داد؛‌ مرزی که  حوثی‌ها حملات خونینی را در آنجا هدایت کردند.

انتصاب ریما اولین انتصاب یک زن به‌عنوان دیپلمات ارشد در واشنگتن به شمار می‌رود. مقامات ایالات‌متحده بر سر اینکه آیا محمد بن‌سلمان شاهزاده سعودی در جریان قتل جمال خاشقجی دخالت داشته است یا خیر، با یکدیگر اختلافات عدیده دارند.