سیدمحمد میرزامحمدزاده

شبه‌نظامیان کشمیر یک فرمانده ارتش هند و حداقل سه سرباز را تنها چند روز پس از جریان بمب‌گذاری در هند که منجر به کشته شدن ده‌ها نیروی امنیتی این کشور شد، کشتند.

حالا نگرانی‌ها در مورد کشمیر افزایش یافته است، منطقه‌ای در مناقشه بین هند و رقیب منطقه‌ای آن یعنی پاکستان؛ تحلیل‌گران احتمال می‌دهند این منطقه دوباره وارد فاز مرگبار شود.

نیویورک‌تایمز در مطلبی در این رابطه نوشت:‌ روابط دیپلماتیک بین هند و پاکستان در حال فروپاشی است، دانش‌آموزان کشمیری بازداشت می‌شوند و یا در معرض حمله قرار می‌گیرند، دیگر جوانان متهم به اغتشاش به دلیل انتقاد به سیاست‌های ارتش هند می‌شوند و هندی‌ها بر شهروندان پاکستانی می‌تازند و بازیگران بالیوودی تبعه پاکستان را آزار می‌دهند.

 خشونت‌های جدید در کشمیر، که در اختیار هندی‌های با نژاد هندو است و اکثریت مردم آن مسلمان هستند؛ به‌واسطه موجی از وطن‌پرستی متعصبانه در حال سرایت به سرتاسر هند، است.

پرچم سه رنگ نارنجی، سفید و سبز در هرجایی از کشور بالا می‌رود و بسیاری از مردم می‌گویند به دنبال انتقام هستند.

پاکستان سابقه‌ای طولانی در حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه تحت کنترل هند کشمیر دارد. هند پاکستان را به طرح‌ریزی خشونت‌های اخیر متهم کرده و خواستار انتقام شده است؛ اما به عقیده تحلیل‌گران، هند گزینه‌های نظامی چندانی در اختیار ندارد و به نظر می‌رسد  جامعه هند این را احساس می‌کند.

گورچاران داس، نویسنده هندی به این موضوع اشاره کرده و گفته است: حس سرخوردگی و عصبانیت واقعی در بین مردم حس می‌شود؛ چراکه پاکستان برنده بازی است. بیشتر هندی‌ها احساس می‌کنند هند در موضوع پاکستان شکست خورده و در مقابل آن به اندازی کافی جدیت به خرج نداده و این کار پاکستان را خرسند کرده است.

در همین حال وی افزود: من فکر نمی‌کنم کسی ‌واقعا خواهان جنگ باشد.

حمله محکوم به شکست

حمله روز دوشنبه حدود ساعت دو صبح در تاریکی شب اتفاق افتاد و سربازان هندی در منطقه پولوامه کشمیر خانه‌ای را که انتظار می‌رفت محل اختلافی شبه‌نظامیان باشد، محاصره کردند.

شبه‌نظامیان به‌سوی افرادی که در حال نزدیک شدن بودند، آتش گشودند و یک فرمانده و سه سرباز را کشتند و یک سرباز را به‌شدت مجروح کردند؛ حداقل یک شهروند هم در حین تبادل آتش کشته شد.

مقامات هندی عنوان کردند شبه‌نظامیان حاضر در خانه اعضای گروه جیش محمد یا ارتش محمد، گروه جدایی‌طلبی بودند که مسئولیت بمب‌گذاری هفته گذشته که منجر به کشته شدن 40 سرباز هندی شد را بر عهده گرفتند. گفته شد که حمله هفته گذشته یکی از مرگبارترین حملات در چند دهه اخیر بوده است.

تا اواسط عصر روز دوشنبه مقامات هندی عنوان کردند که دو شبه‌نظامی کشته شدند؛ اما نیروهای امنیتی به‌شدت دچار چالش برای نزدیک شدن به خانه بودند، چراکه صد‌ها شهروند کشمیر در حال پرت کردن آجر به سمت نیروها برای حفاظت از شبه‌نظامیان مخفی شده در خانه بودند. این شبه‌نظامیان در کشمیر مبارزان آزادی قانونی به شمار می‌روند.

پاکستان مشارکت در بمب‌گذاری اخیر کشمیر را تکذیب کردند؛ حادثه‌ای که نارندا مودی، نخست‌وزیر هند وعده پاسخ درخور برای آن را داد.

مخاطرات منطقه‌ای

این انتقام‌جویی‌ها البته مخاطرات بسیاری را متوجه دو طرف می‌کند. هر دو کشور دارای انبارهای هسته‌ای وسیع هستند و شرایط حساس منطقه این‌گونه تنش‌ها را برنمی‌تابد. مقامات ایالات‌متحده به دنبال حمایت قدرت‌های منطقه از طرح صلح برای خروج آمریکا از افغانستان هستند، کشوری که پاکستان از گذشته دور نفوذ قدرتمندی روی آن داشته است.

از طرفی هند در گیر و دار انتخاباتی گسترده ظرف چندماهه آینده است و مودی اصلاً دوست ندارد ضعیف به نظر برسد.

سرویس‌های امنیتی پاکستان سابقه طولانی در حمایت از جدایی‌طلبان کشمیری و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی دارند و عمدتاً‌ از آن‌ها به‌عنوان نیروهای استعماری علیه هند استفاده می‌کنند. ایالات‌متحده ارتش محمد را سازمانی تروریستی می‌شناسد، این گروه به‌طور رسمی در پاکستان غیرقانونی شناخته می‌شود، اما مقامات هند و آمریکا بر این‌ باورند که این گروه همچنان با نام‌های مختلف در حال فعالیت است.

وضعیت کشمیر چندین دهه موضوع تنش بین هند و پاکستان بوده است و هر دو ادعای مالکیت بخش بزرگی از این منطقه کوهستانی را دارند. بسیاری از شبه‌نظامیان کشمیری مردان جوانی هستند که کل دوران عمر خود را در مناطق تحت کنترل هند گذرانده‌اند و سال‌های بسیاری از عمرشان در مناطق تحت اشغال سربازان هندی گذشته است. تحلیل‌گران امنیتی بر این باورند که بسیاری از شبه‌نظامیان همچنان پول و تسلیحات را از پاکستان دریافت می‌کنند. روز پنج‌شنبه، یک شبه‌نظامی کشمیری کامیونی حامل بمب‌های قوی و غیرمعمول را به کاروانی از سربازان هندی که در منطقه کشمیر در تردد بودند کوباند. در جریان این حادثه بیش از 40 افسر غیر عملیاتی و مقامات هندی کشته  شدند. به گفته مقامات هندی سازنده بمب از پاکستان آمده بود.

شهروندان قربانی خشونت‌ها

از آن روز نیروهای امنیتی هند به دنبال همدستان این بمب‌گذاران هستند و اغلب جست‌وجوی خانه به خانه را در برنامه خود قرار می‌دهند.

شهروندان کشمیری نیز در معرض این منازعات هستند. در دانشگاه شهر دهرادون، فردی با استفاده از نرم‌افزار پیام‌رسان واتساپ اقدام به تهدید برخی دانشجویان کشمیری کرده و به آن‌ها پیام داده است: ما شما را زنده نمی‌گذاریم.

در ورودی تابلو یک مغازه موبایل فروشی نوشته شده است:‌ سگ‌ها اجازه ورود دارند،‌ اما کشمیری‌ها نه.

شاهدان از تظاهرات مردمی در خیابان‌های دهرادون خبر می‌دهند که اقدام به ضرب و شتم دانشجویان کشمیری و فراری دادن آن‌ها می‌کنند.

روز جمعه هند سفیر خودرا از پاکستان  فراخواند و روز دوشنبه پاکستان همین گام را در پیش گرفت. در سرتاسر هند بیش از ده‌ها نفر بازداشت شده، کار خود را از دست داده یا به دلیل نوشتن پست در شبکه‌های اجتماعی در انتقاد از ارتش هند و یا به تعبیر مقامات هندی به دلیل همسویی با حمله کنندگان، از دانشگاه اخراج شدند.

سورابی سینگ، یکی از کارکنان مرکز تحقیقی و وکالت، یک موسسه غیرانتفاعی پس از بمب‌گذاری هفته گذشته در فیس‌بوک خود در انتقاد از سابقه اقدامات ارتش هند نوشت: اگر حمله به سربازان مسلح بزدلی است، پس حمله به شهروندان غیرمسلح ازجمله کودکان بی‌دفاع شجاعانه است؟

پس‌ازاین مطلب او اخراج شد. او که با رسانه‌های بین‌المللی ازجمله نیویورک‌تایمز همکاری می‌کند گفت: حتی دیگر نمی‌توانیم آزاد فکر کنیم. برای زنده ماندن باید همسو با عوام باشید.