رامین پرتو

تحولات در پرونده اوکراین آن هم در شرایط فعلی با پیچیدگی‌هایی همراه شده که به نوعی می‌توان آن را یک مشکل چند ضلعی دانست. واقعیت این است که تقابل مسکو با غرب در اوکراین اگرچه از حیث شکلی یک روند ثابت و مشخص را پی می‌گیرد اما در این میان عوامل دیگری وجود دارند که اگر هم با این پرونده مرتبط نباشند، تاثیر خود را بر آن می‌گذارند. به عنوان مثال طی دو هفته گذشته تمام تمرکز بر تحولات غزه معطوف بوده و در این راستا نه تنها اسرائیل، بلکه ایالات متحده به عنوان محور موثر در پرونده غزه و محور اصلی در پرونده اوکراین سرگرم پیشبرد امور براساس مولفه‌های مدنظر خود است. 

این مساله حالا و با عمیق‌تر شدن بحران در خاورمیانه و تشدید احتمال هرگونه درگیری در این منطقه موجب شده تا حداقل از حیث شکلی به این جمع‌بندی برسیم که فشار از روی روسیه کم خواهد شد اما اگر به برخی تحولات جاری رجوع کنیم به وضوح می‌بینیم که غرب نمی‌خواهد این اتفاق رخ دهد. در این راستا روز سه‌شنبه اوکراین برای اولین‌بار با پهپادهای انتحاری به آلابوگا در جمهوری تاتارستان روسیه حمله کرد و بر اثر برخورد این پهپادها با یک خوابگاه دو نفر مجروح شدند. پیش از این هم دفتر رئیس این منطقه اعلام کرد که هواپیماهای بدون سرنشین به شرکت‌هایی در شهر یلابوگا و شهر نیژنکامسک حمله کرده‌اند و با اینکه چندین نفر در یلابوگا زخمی شدند اما خسارت جدی به شرکت‌ها وارد نشد. 

توجه داشته باشید که آلابوگا ۱۲۰۰ کیلومتر با مرز اوکراین فاصله دارد ولی به دلیل اهمیت این شهر از حیث اقتصادی برای روسیه، مسکو این منطقه را یک موقعیت استراتژیک برای خود قلمداد می‌کند. در این راستا روز گذشته (چهارشنبه) شبکه خبری سی‌.ان.‌ان به نقل از یک منبع اوکراینی نزدیک به برنامه هواپیماهای بدون سرنشین کی‌یف گزارش داد که کشورهای غربی به اوکراین کمک می‌کنند تا پهپادهای «کامیکازه» را در عمق خاک روسیه به پرواز درآورد. 

این منبع آگاه گفته است که پروازها از قبل با متحدان ما تعیین می‌شوند و پهپادها از برنامه پروازی پیروی می‌کنند تا اوکراین را قادر کنند با دقت چند متر، به اهداف حمله کند. اقرار به دریافت مشورت و راهنمایی از خارج از اوکراین، به دنبال گزارش‌های متعددی است که نشان می‌دهد نظامیان غربی، اطلاعات و رهنمودهایی درباره اهداف خاص در اختیار نیروهای اوکراینی قرار می‌دهند. به عنوان نمونه نشریه واشنگتن پست سال گذشته به نقل از یک مقام ارشد اوکراینی نوشت که سربازان اوکراینی تقریبا هرگز از سلاح‌های پیشرفته از جمله موشک‌اندازهای «هیمارس» ساخت آمریکا بدون دریافت مختصاتی از پنتاگون استفاده نمی‌کنند و این بدان معناست که اساساً سربازان اوکراینی هیچ اختیاری برای اجرای عملیات‌های نظامی از خود ندارند. مجموع این اقدامات نشان‌دهنده تشدید اقدام علیه روسیه است و می‌توان به آن رخنه قدم به قدم نام نهاد که بخشی از آن برای بررسی وضعیت و توان دفاعی روسیه انجام می‌شود و قسمتی دیگر برای تزریق روحیه به داخل اوکراین صورت می‌گیرد. 

دیوید کامرون، وزیر امور خارجه بریتانیا برنامه دارد از متحدان ناتو در نشست اعضای ناتو - که از دیروز در بروکسل در حال برگزاری است- بخواهد که برنامه مشترکی را برای تهیه مهمات و موشک برای کی‌یف تدارک ببینند

تلاش برای مشارکت علیه مسکو 

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا که به فرانسه سفر کرده با بیان اینکه اوکراین در جنگ با روسیه در وضعیتی حساس قرار دارد؛ از عدم تصویب لایحه بودجه حمایتی آمریکا از اوکراین در مجلس نمایندگان انتقاد کرد

آنچه در خصوص تلاش برای اعمال فشار علیه روسیه از سوی غرب باید مورنظر قرار بگیرد این است که در این راستا همچنان اولویت بر پایه ارسال تسلیحات به اوکراین است. در این خصوص دولت انگلیس، دیروز (چهارشنبه) اعلام کرد که دیوید کامرون، وزیر امور خارجه این کشور برنامه دارد از متحدان ناتو در نشست اعضای ناتو که از دیروز در بروکسل برگزار شده بخواهد که برنامه مشترکی را برای تهیه مهمات و موشک برای کی‌یف در نظر بگیرند. بر اساس داده‌های موجود وزرای خارجه ناتو قرار است از ۳ تا ۴ آوریل (۱۵ تا ۱۶ فروردین) در بروکسل برای گفت‌وگو درباره اوکراین و همکاری اعضای این ائتلاف با شرکای آن در منطقه هندوپاسیفیک، از جمله ژاپن، کره‌جنوبی، استرالیا و نیوزیلند نشستی را برگزار کنند که این نشست مصادف با هفتادوپنجمین سالروز ایجاد این ائتلاف غربی است. دولت انگلیس در بیانیه‌ای اعلام کرده کامرون بر ضرورت حفظ حمایت‌ها از اوکراین تاکید خواهد کرد که بیش از پیش به ناتو نزدیک شده است. او متحدان ناتو را تشویق خواهد کرد که با ابتکارات انگلیس برای خریداری موشک‌ها و مهمات دارای استاندارد ناتو برای نیروهای مسلح اوکراین موافقت کنند. طبق این بیانیه، وزیر امور خارجه انگلیس قرار است در سخنرانی خود اعضای ناتو را به بالابردن بودجه دفاعی، افزایش کمک به اوکراین و تسریع تولید تجهیزات دفاعی ترغیب کند. فارغ از اینکه چه اتفاقی در این نشست رخ می‌دهد و اینکه آیا لندن می‌تواند علیه روسیه یک ائتلاف جدی بر پایه ارسال تسلیحات به اوکراین تشکیل دهد یا خیر، باید به این موضوع توجه کرد که آمریکا به عنوان رهبر اصلی ناتو در شرایط کنونی با مشکلاتی روبرو است که بدون شک می‌تواند بر روند ارسال تسلیحات به اوکراین تاثیر بگذارد. مهمترین مشکلی که همین حالا وجود دارد اختلاف نظر و دعوای حزبی میان اردوگاه دموکرات‌ها و جمهوریخواهان است. از چند ماه پیش تاکنون طرح بسته حمایتی دولت آمریکا به رقم 60 میلیارد دلار در مجلس نمایندگان ایالات متحده که در دست متحدان ترامپ قرار دارد روی میز است و مایک جکسون، رئیس مجلس نمایندگان به هر نحوی به دنبال آن است تا بتواند در این روند اخلال ایجاد کند. بایدن و تیم وی به دنبال آن هستند تا این موضوع را برجسته کنند که اگر به اوکراین کمک تسلیحاتی نشود، روسیه ممکن است با گرم شدن هوا دست به پیشروی علیه کی‌یف بزند. در این راستا آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا که به فرانسه سفر کرده با بیان اینکه اوکراین در جنگ با روسیه در وضعیتی حساس قرار دارد؛ از عدم تصویب لایحه بودجه حمایتی آمریکا از اوکراین در مجلس نمایندگان انتقاد کرد. در مقابل دونالد ترامپ که حالا با پرونده‌های قضایی احاطه شده در حال اعمال فشار بر دولت بایدن در این خصوص به نفع مسکو است. او بارها اعلام کرده که ارسال تسلیحات به اوکراین و پذیرش مهاجران از مرزهای جنوبی باعث هدر رفتن بودجه عمومی کشور شده و بایدن را در این مجرا مورد انتقاد قرار داده است. حال باید دید که آیا لندن به عنوان عضو جدا شده از اتحادیه اروپا می‌تواند سایر اعضای ناتو را به ارسال بیشتر تسلیحات به اوکراین ترغیب کند  یا   خیر!