استعفای دولت تشکیلات خودگردان، زمینه‌سازی برای اعلام حضور تکنوکرات‌ها ارزیابی شد؛
پوست‌اندازی نظام سیاسی فلسطین؟
فرشاد گلزاری
بدون شک آنچه در غزه رخ می‌دهد علیرغم آنکه یک تراژدی نادر به شمار می‌رود، در بطن خود یک انفعال مشخص از ملل متحد را به نمایش می‌گذارد. این انفعال به این دلیل است که اساساً هیچ نوع منطقی پشت راهبردهای اسرائیل در قبال تحولات سیاسی و میدانی غزه وجود ندارد و در همین راستا دولت‌های اروپایی به انضمام ایالات متحده هم به دلیل درهم‌تنیدگی منافعشان سعی می‌کنند تا جایی که می‌شود موضعی را اتخاذ کنند که یک «موضع میانه» به حساب بیاید. شاید در ابتدای جنگ غزه مواضع غرب یکجانبه تلقی میشد اما حالا بسیاری از کشورهای اروپایی سعی می‌کنند که اگر قرار است منافع اسرائیل را تامین کنند، از سوی دیگر طرح و راهبردهایی را در قبال غزه مطرح کنند که یک توازن در این راستا پدیدار شود؛ چراکه افکار عمومی در ایالات متحده و حتی در کشورهای اروپایی تا حد زیادی اقدامات دولت‌های خود را مثبت ارزیابی نمی‌کنند.
در این میان باید متوجه بود که آنچه در غزه رخ می‌دهد تا حد زیادی با تحولات جاری در کرانه باختری تفاوت دارد. بدون شک دولت تشکیلات خودگردان فلسطین به رهبری محمود عباس هیچگاه به اندازه حماس و یا جهاد اسلامی مقابل اسرائیل قد علم نکرده و به همین دلیل است که او از سوی اروپا و ایالات متحده مورد تایید قرار گرفته است. بر همین اساس اگرچه پلیس و نیروهای امنیتی اسرائیل در کرانه باختری به موازات تحولات غزه مشغول بازداشت فلسطینی‌ها هستند اما به هیچ وجه نمی‌توان عمق فاجعه در غزه را با کرانه باختری مقایسه کرد. در همین راستا آنچه باعث تعجب شده و به نوعی به سرخط اخبار مربوط به تحولات فلسطین در حوزه سیاسی تبدیل شده، استعفای دولت تشکیلات خودگردان است. روز گذشته (دوشنبه) محمد اشتیه، نخست‌وزیر دولت تشکیلات خودگردان در سخنانی در اینباره اعلام کرد که استعفای دولت به محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان ارائه شده است اما ما در صحنه رویارویی با اسارئیل باقی خواهیم ماند و تشکیلات خودگردان فلسطین به مبارزه برای ایجاد کشور در سرزمین فلسطین ادامه خواهد داد. اشتیه اعلام کرد که مرحله بعدی و چالش‌های آن نیازمند ترتیبات و تدابیر جدید دولتی و سیاسی بوده و واقعیت جدید در غزه مستلزم گسترش اختیارات تشکیلات خودگردان فلسطین بر کل سرزمین فلسطین است. در همین راستا، سخنگوی جنبش فتح نیز اعلام کرد که این جنبش منتظر پاسخ محمود عباس به این درخواست استعفای مذکور است. وی به شبکه العربیه گفت که مرحله بعدی دشوار است و نیاز به توافق ملی برای نجات غزه دارد. سخنگوی جنبش فتح همچنین اظهار کرد که ما خروج از چارچوب قوانین فلسطین، به ویژه اصول ثابت را قبول نخواهیم کرد. آنچه در این میان باید موردنظر قرار بگیرد این است که در صورت موافقت محمود عباس با نامه استعفای دولت به رهبری محمد اشتیه، کابینه وی تا زمان تشکیل دولت جدید، به صورت موقت امور را مدیریت خواهد کرد و به دولت پیشبرد امور (موقت) تبدیل خواهد شد که البته برخی از ناظران بین‌المللی و کشورهای عربی این استعفا را یک اقدام منفی در شرایط فعلی غزه و فلسطین دانستند.
اخیراً عضو دفتر سیاسی حماس فاش کرده که طی روزهای گذشته ارتباطی بین اسماعیل هنیه، رئیس جنبش حماس و محمد دحلان، رهبر برکنار شده جنبش فتح برقرار شده که این موضوع نشان از پوست‌اندازی در محور سیاسی فلسطین دارد
کناره‌گیری برای اعلام حضور تکنوکرات‌ها؟!
شاید بسیاری از تحلیلگران استعفای دولت فلسطینی به نخست‌وزیری محمد اشتیه را یک گام بزرگ و تزریق شدن خون جدید در رگ‌های پرونده فلسطین از منظر سیاسی تلقی کنند اما باید توجه داشت که به موازات این اقدام، خبری منتشر شده که نشان می‌دهد قرار است دولت تکنوکرات فلسطین تشکیل شود. در این خصوص اسکای نیوز عربی به نقل از یک منبع فلسطینی اعلام کرده که احتمال دارد دولت جدید تکنوکرات فلسطین تا پایان هفته جاری تشکیل شود. براساس گزارش اسکای نیوز عربی، این تحولات در راستای تقویت اخباری رخ می‌دهد که هفته اخیر از موافقت جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) با تشکیل یک دولت تکنوکرات خبر داده بود که مأموریت آن بازسازی غزه و بازگشت امنیت به این باریکه پس از جنگ است. همچنین منابع شبکه خبری اسکای نیوز عربی از احتمال سپرده شدن مأموریت تشکیل چنین دولتی به محمد مصطفی، رئیس صندوق سرمایه‌گذاری فلسطین خبر داده‌اند. خبرنگار اسکای نیوز عربی اعلام کرد که نشانه‌هایی از موافقت جنبش حماس با تشکیل دولت تکنوکرات وجود دارد اما این دولت تکنوکرات هیچگونه ارتباطی با هیچ حزب فلسطینی نخواهد داشت و نیروهای مستقل و حرفه‌ای اداره مرحله انتقالی را تا زمان برگزاری انتخابات در صورت آرام شدن اوضاع برعهده خواهند داشت. خبرنگار اسکای نیوز عربی همچنین گفته است که نشانه‌هایی پیرامون توافق ابتدایی جنبش حماس برای ورود به سازمان آزادی‌بخش فلسطین به شرط ارتباط آن با یک چشم‌انداز سیاسی روشن و واضح وجود دارد که منجر به تشکل کشور مستقل فلسطین شود. توجه داشته باشید که حمله به نوار غزه و اظهارات مقامات اسرائیل و آمریکا مبنی بر اجازه ندادن به حماس برای اداره نوار غزه پس از جنگ، بررسی نحوه و آینده مدیریت نوار غزه را به دنبال داشت که از جمله پیشنهادهای مطرح شده در اینباره تشکیل دولت تکنوکرات برای حکومت بر غزه و کرانه باختری به منظور یک دوره انتقالی، متشکل از همه جناح‌های فلسطینی از جمله حماس است؛ در حالیکه گروه‌های فلسطینی در حال حل و فصل اختلافات و توافق بر سر طرحِ نقشه راه جهت برگزاری انتخابات ریاستی و پارلمانی هستند.
اگر خبر تشکیل دولت جدید تکنوکرات فلسطین تا پایان هفته جاری صحت داشته باشد، باید آن را در امتداد استعفای دولت تشکیلات خودگردان فلسطین بدانیم که به نوعی نشان از وقوع یک تحول جدی سیاسی با محوریت غزه و کرانه باختری دارد
مساله بسیار مهم دیگر این است که محمد نزال، از اعضای دفتر سیاسی حماس اعلام کرده که جنبش حماس با تمام نیروهای فلسطینی که در حال گفت‌وگو در مورد وضعیت نوار غزه هستند، در تماس است و فاش کرد که طی روزهای گذشته ارتباطی بین اسماعیل هنیه، رئیس جنبش حماس و محمد دحلان، رهبر برکنار شده جنبش فتح برقرار شده است. اگر این خبر صحت داشته باشد به این معناست که طی روزهای آینده و به شرط به نتیجه رسیدن مذاکرات پاریس برای برقراری آتش‌بس، تحولات مهمی در محوز سیاسی فلسطین و پرونده غزه رخ خواهد داد؛ چراکه اگر دولت تکنوکرات روی کار بیاید بسیاری از کشورهای عربی با چراغ سبز آمریکا وارد پرونده فلسطین خواهند شد و بحث بازسازی آنرا به عهده خواهند گرفت و این موضوع می‌تواند شروع جدیدی برای آینده اداره غزه و همچنین کرانه باختری باشد که بدون شک اختلافاتی هم در این راستا وجود خواهد داشت.
دیدگاه تان را بنویسید