تجدید خونریزی، پروژه جدید راستگراها علیه غزه

فرشاد گلزاری

با گذشت 47 روز از جنگ غزه و با رصد روند جاری در عرصه سیاسی، می‌توان به این نتیجه رسید که بالاخره مذاکرات در دوحه و بازیگری قطر و مصر به نتیجه رسیده و قرار بر اجرای آتش‌بس است. از روزهای گذشته و بالاخص از روز دوشنبه هفته جاری تاکنون سطح و گستره رایزنی‌های به حدی بوده که تمام رسانه‌های مطرح دنیا بارها و بارها برقراری آتش‌بس میان حماس و اسرائیل را قریب الوقوع اعلام کرده بودند اما روز گذشته (چهارشنبه) خبر آمد که این مهم به زودی اجرایی خواهد شد. بر اساس اعلام رویترز، موسی ابومرزوق، عضو دفتر سیاسی حماس اظهار کرد که آتش‌بس موقت در نوار غزه امروز (پنجشنبه) ساعت ۱۰ صبح آغاز خواهد شد. او ضمن بیان اظهارات مذکور، گفت که اغلب ۵۰ اسیری که آزاد می‌شوند، تابعیت خارجی دارند. ابومرزوق در جای دیگری از سخنان خود گفت که اسرائیل انسانیت ندارد و با تمام مخالفت‌های آنها انتقال کمک‌های انسانی به کل نوار غزه را به او تحمیل کردیم. وی در تکمیل اظهارات خود گفت که در ازای هر یک اسیر اسرائیلی در نزد ما سه اسیر فلسطینی از زندان‌های اسرائیل آزاد خواهند شد. ما زندان نداریم و اسرای موجود در نزد ما در منازل فلسطینی‌ها هستند و به همین دلیل هنگام بمباران خانه‌ها، اسرا کشته شدند. همه اسرای فلسطینی در زندان‌های اسرائیل آزاد خواهند شد و ما آماده برقراری آتش‌بس و تبادل اسرا هستیم. از سوی دیگر ایلی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل هم دیروز (چهارشنبه ۲۲ نوامبر) در گفت‌وگو با رادیو ارتش و بدون اشاره به زمانی مشخص، گفت که (پنجشنبه) آزادی و تبادل اولین گروه از گروگان‌های اسرائیلی آغاز خواهد شد. کوهن درباره توافق آتش‌بس بشردوستانه با جنبش حماس در نوار غزه اذعان کرد که این یک آتش‌بس دائمی نیست، بلکه یک آتش‌بس ۴ روزه با هدف آزادی ربوده شدگان ما است. در همین راستا کابینه اسرائیل ضمن اعلام موافقت با معامله تبادل اسرا با جنبش حماس، صبح دیروز (چهارشنبه) با صدور بیانیه‌ای بر پایبندی خود نسبت به بازگشت همه اسرای اسرائیلی تاکید کرد. در ادامه این بیانیه آمده است که کابینه اسرائیل سه‌شنبه شب با طرح کلی اولین مرحله از تبادل اسرا موافقت کرد که براساس آن طی چهار روز دستکم ۵۰ زن و کودک اسیر اسرائیلی آزاد می‌شوند و در این چهار روز آتش‌بس موقت برقرار خواهد بود. همچنین کابینه تحت رهبری نتانیاهو اعلام کرد که با آزادی هر ۱۰ اسیر بیشتر، یک روز به مدت زمان آتش‌بس افزوده خواهد شد. در این میان بخشی از بیانیه مذکور به نوعی نشان از وجود ضدیت با روند فعلی و اصرار بر جنگ دارد. به گونه‌ای که در بخشی از این بیانیه آمده است که «کابینه، ارتش و نیروهای امنیتی تا زمان بازگرداندن همه اسرا، نابودی حماس و تضمین عدم هرگونه تهدید مجدد علیه اسرائیل از سوی نوار غزه، جنگ را ادامه می‌دهند». این مدل از مواضعی که تل‌آویو بر آن اصرار داشته و دارد، نشان می‌دهد که هنوز هم هیچ آینده روشنی در مورد غزه وجود ندارد و اساساً مشخص نیست که قرار است چه اتفاقی در این میان رخ دهد. 

باز هم جنگ؟!

آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد گزارش روزنامه «یدیعوت آحارونوت» از جلسه کابینه اسرائیل در خصوص برقراری آتش‌بس است. این روزنامه نوشته است که در این جلسه همه وزیران به جز سه وزیر از حزب راستگرای دینی «قدرت یهود» به این تصمیم رأی مثبت دادند. این روزنامه می‌نویسد که بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل و رهبر حزب راستگرای «صهیونیسم مذهبی» و دو وزیر دیگر از حزبش، پس از برقراری ارتباط با رهبران نظامی و امنیتی، علیرغم مخالفت قبلی، از این تصمیم حمایت کردند. یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل هم در نشست خبری مشترک با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر و بنی گانتس، عضو کابینه جنگ اسرائیل گفت که پس از پایان تبادل اسرا، جنگ در نوار غزه ادامه خواهد داشت و این جنگ نخستین گام برای بازگرداندن همه اسرای اسرائیلی در نزد حماس است. وی ادعا کرد که این عملیات نظامی اسرائیل بود که باعث شد درباره اسرا توافق شود و باید دانست که اعمال فشار نظامی برای دستیابی به همه اهداف اسرائیل ضروری است و بدون شک بازگرداندن اسراء ماموریتی است که انجام خواهد شد. اگر به سخنان مقامات اسرائیل در خصوص تبادل اسرا و برقراری آتش‌بس توجه کنیم به خوبی می‌بینیم که آنها هم به دنبال مصادره روند تبادل اسرا و برقراری آتش‌بس به نفع خود هستند. کابینه اسرائیل و کسانی که در شرایط کنونی در کنار نتانیاهو حضور دارند و اوضاع و احوال را بر اساس دیدگاه خود مدیریت می‌کنند، یک کابینه سراسر افراطی است. نتانیاهو و هم قطارانش به خوبی می‌دانند که اگر جنگ در غزه به صلح تبدیل شود، بدون شک فرآیند محاکمه آغاز خواهد شد و این به معنای سقوط کابینه‌ای است که تا همین چند هفته پیش دائماً در کرانه باختری، مسجدالاقصی و حتی اردوگاه جنین مشغول سرکوب فلسطینی‌ها بودند و حالا در موضع ضعف قرار دارند. این جماعت حالا به دنبال دستاوردسازی هستند و در این میان بر ادامه جنگ در غزه حتی پس از تبادل اسراء تاکید دارند. بدون شک آنها نمی‌خواهند از موضع خونریزی و بربریت خود عقب‌نشینی کنند اما باید دانست که تشدید رادیکالیسم از سوی کابینه فعلی اسرائیل، چندان به نفع آمریکا نیست اما واشنگتن نمی‌تواند از طعم شیرین فروش تسلیحات به این سادگی گذر کند. در این راستا اگرچه لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در جریان گفت‌وگو با وزیر جنگ اسرائیل بر حمایت واشنگتن از تل‌آویو در جنگ غزه و اهمیت ممانعت از تشدید تنش منطقه‌ای تاکید کرد، اما روز گذشته (چهارشنبه) نشریه میدل ایست مانیتور با تحلیل مواضع اخیر دولت آمریکا از قصد واشنگتن برای ادامه عرضه تسلیحاتی شامل موشک‌های هدایت‌شونده و مهمات توپخانه به اسرائیل نوشت. از سوی دیگر یک منبع نظامی سوریه دیشب اعلام کرد که اسرائیل با دو فروند موشک از سمت جولان اشغالی، نقاطی در اطراف شهر دمشق را هدف قرار داده است. این روند به خوبی نشان می‌دهد که اسرائیل احتمالاً پس از پایان آتش‌بس و تبادل اسرا به دنبال آن خواهد بود که بتواند با قدرت بیشتری وارد میدان شود و علیه غزه جهنم دیگری بر پا کند.