گشودن جبهه جدید علیه مسکو

فرشاد گلزاری

اعلام اخبار ضد و نقیض از سوی طرفین درگیری در اوکراین همچنان ادامه دارد و در این میان تحلیل‌ها به دو بخش تقسیم شده است. بخش اول این تحلیل‌ها به گونه‌ای اوضاع و احوال جنگ را نمایان می‌کند که روس‌ها در باخموت و برخی دیگر از مناطق اوکراین همچنان دست برتر را دارند و رسانه‌های مسکو هم البته این موضوع را بر اساس خط روند سیاسی- نظامی مدنظرشان جلو می‌برند و در حال مهندسی افکار عمومی خود هستند. بخش دوم این سناریو هم مربوط به راهبرد غربی‌ها است. ایالات متحده و شرکای اروپایی این کشور به نوعی در حال راهبری اوضاع در دو محور اصلی هستند.

نخست بحث سیاسی و دیپلماسی است که نشان می‌دهد این کشورها همچنان به دنبال آن هستند که با ترسیم یک نقطه راه جدید و به روزرسانی ماهانه آن، روسیه را از ناحیه اقتصادی تضعیف کنند؛ به گونه‌ای که به صورت ماهانه یا هر دو ماه یکبار مشاهده می‌کنیم وزرای خارجه کشورهای اروپایی و ایالات متحده و یا سران آنها به بهانه‌های مختلف دور یکدیگر جمع می‌شوند و بررسی آخرین وضعیت و تحولات اوکراین را به عنوان نخستین محور نشست در دستور کار قرار می‌دهند. در این جلسات نیز یا بحث همگرایی سیاسی علیه کرملین را مطرح می‌کنند یا اینکه به تبیین محورهای جدید برای تحریم

مسکو می‌پردازند.

اما در مورد محور دوم باید گفت که این مساله به مسائل استراتژیک مربوط است که اقدامات و حمایت‌های نظامی و سپس اطلاعاتی را دربرمی‌گیرد. به عنوان مثال در هفته‌ای که گذشت شاهد شروع تور اروپایی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین به کشورهایی مانند ایتالیا، فرانسه، آلمان و بریتانیا بودیم. زلنسکی در آلمان بر سر دریافت بزرگترین بسته تسلیحاتی برای مقابله با روسیه با برلین توافق کرد که ارزش آن حدود سه میلیارد دلار برآورد شده و در فرانسه هم قرار بر این شد تا تانک‌ها و زره‌پوش سبک به کی‌یف تحویل داده شود. همچنین لندن متعهد به تحویل موشک‌های ضدزره و ضد تانک به اوکراین شده است که نشان می‌دهد قرار نیست جنگ در اوکراین به این زودی پایان یابد.

در این میان اساساً روس‌ها می‌دانند این روند باز هم ادامه خواهد داشت و به همین دلیل است که پیشروی خود را در باخموت سرعت بخشیدند اما مساله اینجاست که اتحادیه اروپا هم نمی‌داند دقیقاً چگونه می‌تواند از مخمصه جنگ اوکراین فرار کند؛ چراکه بروکسل به نوعی متحد ایالات متحده از حیث نظامی و اقتصادی است و آمریکایی‌ها هم دقیقاً انگشت خود را بر این محور گذاشته‌اند و می‌خواهند علاوه بر فرسایشی شدن جنگ اوکراین، اروپا را زیر سایه خود و علیه روسیه نگه دارند تا در نهایت روند مدنظر خود را پیش ببرند و از شکاف ایجاد شده میان بروکسل و مسکو استفاده کنند.

به نظر می‌رسد که ایالات متحده در حال گشودن یک مجرای جدید آن هم با درون‌مایه «جنگ اطلاعاتی» است که دقیقاً دنیا را به یاد جنگ سرد می‌اندازد؛ ولی مشخص نیست می‌تواند همانند آن دوران به مسکو ضربه بزند یا خیر

در این میان اروپایی‌ها نسبت به اقدامات ایالات متحده اعتراض دارند و معتقدند ادامه این روند به نوعی هزینه‌تراشی مضاعف برای کشورهای عضو این بلوک سیاسی- اقتصادی است و از اینرو برخی احزاب چپگرای حاکم بر قاره سبز کماکان در حال انتقاد از همکاری کشورهای اروپایی در جنگ اوکراین و به نفع روسیه هستند.

آغاز جنگ سرد جدید

با محوریت اوکراین

این انتقادها بدون شک از سوی ساختار حاکم ایالات متحده رصد شده و حالا به نظر می‌رسد که واشنگتن در حال گشودن جبهه جدید علیه روسیه با محوریت جنگ اوکراین است تا بتواند مسکو را در محورهای جدید درگیر کند و میزان هزینه‌ها را برای کرملین بالا ببرد. در این بین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با انتشار ویدئوهای تبلیغاتی در تلگرام تلاش می‌کند روس‌ها را برای جاسوسی برای ایالات متحده جذب کند که این اقدام در خلال جنگ اوکراین قلمداد می‌شود. سیا حدود دو روز پیش در معرفی کانال تلگرامی جدید خود که با این هدف ایجاد شده اعلام کرد که عوامل سیا کانال اصلی آژانس اطلاعات مرکزی را در برنامه پیام‌رسان محبوب تلگرام که اتفاقاً ریشه روسی دارد ایجاد کردند.

بروکسل به نوعی متحد ایالات متحده از حیث نظامی و اقتصادی است و آمریکایی‌ها هم دقیقاً انگشت خود را بر این محور گذاشته‌اند و می‌خواهند علاوه بر فرسایشی شدن جنگ اوکراین، اروپا را زیر سایه خود و علیه روسیه نگه دارند

در یک ویدئوی تبلیغاتی به زبان روسی که در این کانال تلگرام منتشر شده، سیا عنوان کرده که عموماً به دنبال جمع‌آوری اطلاعات درباره اقتصاد روسیه یا مقامات ارشد این کشور است. به موازات این مساله، مقامات سیا در گفت‌وگو با خبرنگاران سی‌.ان‌.ان تایید کردند انتظار دارند محتوا و ویدئوهای آن‌ها در تلگرام به ترغیب روس‌ها برای ارائه اطلاعاتی که آمریکا نیاز دارد، کمک کند. این در حالیست که پیش‌تر در ماه مارس هم روزنامه «واشنگتن پست» گزارش داد سیا در تلاش برای استخدام کارکنان سفارت روسیه در واشنگتن، تبلیغات در رسانه‌های اجتماعی را به تلفن‌های هوشمند فعال در سفارت روسیه یا مکان‌های مجاور آن ارسال می‌کند و این موضوع تا جایی ادامه پیدا کرد که آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا در آن زمان گزارش واشنگتن‌پست را مورد انتقاد قرار داد که به نوعی تایید کرد سیا در حال رخنه به این سفارت و صفوف سیاسیون و دیپلمات‌های روسیه در خاک آمریکا است. آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد این است که اقدامات سیا را به نوعی باید در خلال پرونده اوکراین و مسائل مربوط به آن تحلیل کرد. بر اساس آنچه سی.ان.ان منتشر کرده، مقام‌های اطلاعاتی آمریکا معتقدند فرصتی بی‌سابقه برای متقاعد کردن روس‌های ناراضی از جنگ اوکراین و زندگی در روسیه برای به اشتراک گذاشتن اسرارشان ایجاد شده و با به اشتراک گذاشتن ویدئوی استخدام که سینمایی و ماهرانه تولید شده، تلاش در این زمینه را آغاز کردند. به همین دلیل این اقدام شامل کانال جدید سیا در تلگرام (رسانه اجتماعی محبوب بدون فیلتر در روسیه) شده است.

طبق گزارش شبکه آمریکایی، مقام‌های دخیل در این پروژه گفتند که حمله روسیه به اوکراین گشایشی تاریخی ایجاد کرده تا روس‌ها به طرف ما بیایند و اطلاعات مورد نیاز را در اختیارمان قرار دهند و این اقدام پس از تلاش استخدامی قبلی در پی آغاز درگیری‌ها در اوکراین صورت می‌گیرد که مقامات آمریکایی مدعی هستند موفقیت‌آمیز بوده است. علیرغم آنکه دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرده سرویس‌های ویژه روسیه فعالیت‌های اطلاعاتی غرب را رصد و پیگیری می‌کنند، اما به نظر می‌رسد که ایالات متحده در حال گشودن یک مجرای جدید آن هم با درون‌مایه «جنگ اطلاعاتی» است که دقیقاً دنیا را به یاد جنگ سرد می‌اندازد. حال باید دید که واشنگتن همانند همان دوران می‌تواند ضربات عمیق به مسکو وارد کند، یا اینکه کرملین از شبکه اطلاعاتی خود در خاک ایالات متحده به عنوان یک سوپرایز در قرن بیست و یکم استفاده خواهد کرد؟!