تهدید پکن از هاگاتنیا

فرشاد گلزاری

شاید بسیاری از خوانندگان این سطور به یاد نداشته باشند که در آوریل 2020 چه اتفاقی از حیث امنیتی و نظامی برای ایالات متحده رخ داد. اواسط آوریل این سال بود که یکباره خبر آمد نیروی هوایی آمریکا در سکوت خبری و به صورت مخفیانه تمامی بمب‌افکن‌های خود را از جزیره گوآم خارج کرده است. بسیاری از تحلیلگران در آن هنگام چندان به این خبر واکنش جدی نشان ندادند و معتقد بودند که این موضوع را باید یک اتفاق عادی دانست.

برخی دیگر این موضوع را عادی‌ نمی‌دانستند؛ چراکه به زعم آنها خارج شدن این بمب‌افکن‌های استراتژیک آمریکایی پس از ۲۶ سال استقرار مداوم در جزیره گوآم در حالی صورت گرفت که هیچ جایگزینی برای آنها وجود نداشت و پنتاگون هم در اینباره توضیحی نداد. در اینباره باید دانست که از سال ۲۰۰۴ میلادی پنتاگون ماموریت حضور بمب‌افکن‌های بی- 52  را در این منطقه انجام داده و این نخستین بار در ۱۶ سال گذشته بود که هیچ بمب‌افکن آمریکایی در منطقه وجود نداشت. در تحلیل ارزش این بمب‌افکن‌ها همین بس که آنها در جنگ علیه تروریسم و حملات به عراق در سال ۲۰۰۳ به کار گرفته شدند و به نوعی یک ابزار راهبردی به حساب می‌آیند. اینکه بمب‌افکن‌های مذکور از گوام و از پایگاه هوایی اندرسن به کجا پرواز کردند مشخص نیست، چراکه در آن زمان سایت آنلاین رهگیری هواپیماها موسوم به AircraftSpots خروج این بمب‌افکن‌ها را از پایگاه هوایی اندرسن گزارش کرده اما به گفته سایت The Drive’s The War Zone، پس از آن هیچ بمب‌افکن دیگری جای قبلی‌ها را نگرفته بود. اهمیت این جابه‌جایی بدان جهت است که عموماً آمریکایی‌ها زمانی که یک منطقه نظامی را خالی می‌کنند و تسلیحات و تجهیزاتشان را از آنجا بیرون می‌برند، قاعدتاً جغرافیای دیگری وجود خواهد داشت که بتوانند این محموله را در آنجا مستقر کنند اما عدم استقرار این تسلیحات و تجهیزات به نوعی تهدید هم‌پیمانان ایالات متحده در منطقه شرق آسیا و منطقه میکرونزی به حساب می‌آید.

در این میان باید توجه داشت که طرح موسوم به «سی.بی.‌پی» از سوی ارتش ایالات متحده ترسیم و تدوین شده بود که به نوعی بر رفت و آمدهای بمب‌افکن‌های بی-52 در گوام و دریای چین جنوبی نظارت داشت؛ اما در این بین آنچه مهم خواهد بود، منطقه گوام یا همان جزیره گوام است. جزیره گوآم و پایگاه هوایی آمریکا اکنون با توجه به تحولات اخیر نظامی در دو کشور چین و کره شمالی، با خطر بالقوه توان موشکی این دو کشور مواجه است که این تهدید ریشه در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ دارد.

واقعیت این است که گوام یک منطقه استراتژیک برای ایالات متحده به خصوص ساختار نظامی آن به شمار می‌رود که حدود 550 کیلومتر وسعت دارد و چیزی حدود 172 هزار نفر در آن زندگی می‌کنند. اینکه چرا ایالات متحده روی این منطقه تا به این حد حساسیت دارد، به استراتژی این کشور در قبال کشورهای آسیای شرقی برمی‌گردد که به نوعی راهبرد بلندمدت و اصلی واشنگتن تلقی می‌شود.

افتتاح یک «پایگاه دریایی» جدید در گوام توسط واشنگتن و متصل کردن آن به «پایگاه هوایی اندرسن» که در شمال گوام قرار دارد این مفهوم را می‌رساند که آمریکا در حال تثبیت یک زیرساخت هوایی- دریایی علیه پکن است

تقویت جبهه ضد چین

این تفاسیر به خوبی نشان می‌دهد که گوا یک منطقه به شدت با اهمیت برای ایالات متحده به شمار می‌رود و به همین دلیل بود که حدود دو ماه پیش روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت که وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) قصد دارد تا در راستای بازنگری منابع نظامی آمریکا در سراسر جهان، گسترش، اصلاح و بهسازی در پایگاه‌های هوایی خود در جزیره گوام و استرالیا را انجام دهد. این روزنامه در گزارش اخیر خود نوشته بود که هدف طرح و برنامه بازنگری مذکور که خلاصه طبقه‌بندی نشده‌ای از آن اخیراً منتشر شده بود، تقویت پیوند بین توانایی‌های نظامی گسترده آمریکا و اولویت‌های راهبردی دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در جهت مقابله با افزایش قدرت نظامی چین و استفاده قاطعانه‌تر از قدرت در اینباره است. از این خبر که گذر کنیم به یک اقدام جدیدتر می‌رسیم که نشان می‌دهد ایالات متحده در حال بالا بردن توان عملیاتی خود علیه چین و حتی کره‌شمالی است و آن هم افتتاح یک پایگاه نظامی جدید در گوا است. روز گذشته (شنبه) شبکه خبری سی.سی.ان اعلام کرد که آمریکا برای نخستین بار در 70 سال گذشته، یک پایگاه نظامی جدید در جزیره گوآم برپا کرد که قرار است میزبان پنج هزار نفر از سربازان نیروی دریایی این کشور باشد. سی.ان.ان در گزارش خود اعلام کرد که بخشی از بودجه ساخت «کمپ بلاز» در گوآم توسط ژاپن تامین شد و این در راستای سیاست‌های دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا صورت می‌گیرد که با توکیو توافق کرد نیروهای نظامی خود را از جزیره اوکیناوا در ژاپن خارج کند؛ چراکه حضور نظامی آمریکا در این جزیره نارضایتی مردم آن را در پی داشته است. سایت «اینتلیجنس دیفنس» که اخبار نظامی و امنیتی را پوشش می‌دهد هم در گزارش خود اعلام کرد که این پایگاه پیشتر در اکتبر ۲۰۲۰ و در دوران همه‌گیری کرونا کار خود را آغاز کرد ولی در نهایت تعطیل شد و حالا در پنجشنبه گذشته به طور رسمی افتتاح شد.

در بیانیه نیروی دریایی آمریکا آمده است در راستای تحقق چشم‌انداز استراتژی دفاع ملی ۲۰۲۲، کمپ بلاز به عنوان یک کانون استراتژیک فعالیت خواهد کرد و از نظر کارشناسان این موضوع به معنای تهدید آشکار چین است

آنچه در این میان مهم قلمداد می‌شود ارزش این پایگاه به عنوان یک تهدید بزرگ برای چینی‌ها است. افتتاح این پایگاه در حالی انجام شد که تنش‌ها میان آمریکا و چین در اقیانوس آرام افزایش یافته و آمریکا به دنبال گسترش و تقویت نیروهایش پیرامون این منطقه است؛ به گونه‌ای که در بیانیه نیروی دریایی آمریکا آمده است که در راستای تحقق چشم‌انداز استراتژی دفاع ملی ۲۰۲۲، کمپ بلاز به عنوان یک کانون استراتژیک فعالیت خواهد کرد و از نظر کارشناسان این موضوع به معنای تهدید آشکار  چین است.

در آخر باید به این نکته اشاره کنیم که در سند استراتژی دفاعی ۲۰۲۲ آمریکا به دو اولویت مهم این کشور اشاره شده که عبارتند از «دفاع از خاک آمریکا با توجه به خطر چندجانبه فزاینده از سمت چین» و «بازداشتن حملات استراتژیک علیه ایالات متحده، متحدان و شرکایش» که تا به امروز تمرکز واشنگتن بر این دو محور بوده است. بر همین اساس باید گفت که افتتاح یک «پایگاه دریایی» جدید در گوام توسط واشنگتن و متصل کردن آن به «پایگاه هوایی اندرسن» که در شمال گوام قرار دارد این مفهوم را می‌رساند که آمریکا در حال تثبیت یک زیرساخت هوایی- دریایی علیه پکن است.