فرشاد گلزاری

با تمام فراز و فرودهای سیاسی، بالاخره روز موعود فرا رسید. آمریکا امروز (سه‌شنبه) مصادف با هشتم نوامبر، انتخابات سرنوشت‌ساز دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان را برگزار می‌کند که در لفظ سیاسی به آن انتخابات میان‌دوره‌ای اطلاق می‌شود. زمان برگزاری این انتخابات دو سال پس از انتخابات ریاست جمهوری است که طی آن، یک سوم کرسی‌های سنا و تمام کرسی‌های مجلس نمایندگان به رای گذاشته می‌شوند. انتخابات میان‌دوره‌ای امسال هم از آن رو اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده که برتری کنونی دموکرات‌ها بر کنگره را ممکن است از بین ببرد و با از دست رفتن محتمل این اکثریت شکننده، برنامه سیاسی باقیمانده رئیس‌جمهور آمریکا یعنی «جو بایدن» در معرض خطر قرار می‌گیرد. بر اساس اعلام سی.ان.ان، امروز تمامِ ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان ایالات متحده، ۳۵ کرسی از مجموع ۱۰۰ کرسی سنا و ۳۶ کرسی فرمانداری ایالات متحده از مجموع ۵۴ فرمانداری به رأی گذاشته می‌شوند و به همین دلیل یک رویداد سیاسی بسیار مهم برای هر دو حزب در سطح داخلی قلمداد می‌شود. دلیل اینکه چرا این رویداد به زعم برخی تحلیلگران آمریکا، از انتخابات ریاست جمهوری این کشور هم بااهمیت‌تر است، را باید در ساختار سیاست داخلی ایالات متحده جست‌وجو کرد. واقعیت غیرقابل کتمان این است که ساختار دو حزبی آمریکا از سال‌ها پیش تاکنون بارها مورد انتقاد قرار گرفته است. هر زمان که انتخابات ریاست جمهوری یا میان‌دوره‌ای در آمریکا برگزار می‌شود، عده‌ای از سیاستمداران ایالات متحده نسبت به این ساختار اعتراض و آن را یک انحصارطلبی سیاسی قلمداد می‌کنند. آنها معتقدند که نبود حزب سوم و چهارم در ایالات متحده باعث شده تا توزیع قدرت در عرصه‌های گوناگون صرفاً میان دو حزب جمهوریخواه و دموکرات انجام شود و این به معنای بایکوت هر جریان سیاسی یا شخصی است که بخواهد مقابل این دو حزب اصلی اعلام موجودیت کند. به این ترتیب باید گفت که انتخابات میان دوره‌ای ایالات متحده حداقل از حیث شکلی تغییر جدیدی را تجربه نخواهد کرد اما از منظر ماهوی شاهد اتفاقاتی خواهیم بود که به نظر می‌رسد سپهر سیاسی آمریکا را دستخوش تغییر قرار خواهد داد. رویترز در این خصوص نوشته است که جمهوری‌خواهان شانس زیادی برای به دست گرفتن کنترل تمام و کمالِ مجلس نمایندگان ایالات متحده دارند، در حالی که امید بیشتر دموکرات‌ها به حفظ اکثریت در سناست. بر اساس این گزارش از دست رفتن کنترل مجلس نمایندگان و تشکیل یک مجلس جمهوری‌خواه، برای منحرف کردن اکثر قوانینی که جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا و دموکرات‌های همکارش می‌خواهند وضع کنند، کافی است و احتمالاً موجی از تحقیقات جدید کنگره در مورد دولت بایدن را به جریان بیندازد. سی.ان.بی.سی هم در گزارش خود نوشته است که انتظار می‌رود رقابت‌ها در سراسر ایالات متحده بسیار نزدیک پیش بروند. همچنین کارشناسان می‌گویند که ممکن است مشخص شدن اینکه کدام حزب در نهایت کنترل کنگره آمریکا را به دست می‌گیرد، تا یک ماه به طول بینجامد؛ چراکه معمولاً اولین نتایج از رأی‌های پستی به دست می‌آید که غالباً به نفع حزب دموکرات‌ است. برخی ایالت‌ها هم شمارش رأی حضوری را اولویت قرار می‌دهند که معمولاً به نفع جمهوری‌خواهان تمام می‌شود.

از دست رفتن کنترل مجلس نمایندگان و تشکیل یک مجلس جمهوری‌خواه، برای منحرف کردن اکثر قوانینی که جو بایدن و دموکرات‌های همکارش می‌خواهند وضع کنند، کافی است و احتمالاً موجی از تحقیقات جدید کنگره در مورد دولت بایدن را به جریان بیندازد

مین‌گذاری در مسیر بایدن!

اگر محافظه‌کاران مجلس نمایندگان آمریکا را به دست بگیرند و با کسب یک رأی سنا را هم زیر سلطه خود بیاورند، بدون تردید مین‌گذاری سیاسی در مسیر بایدن و دموکرات‌ها را اجرایی خواهند کرد

در این میان آنچه باید مدنظر قرار بگیرد این است که فارغ از سرنوشت مجلس نمایندگان آمریکا، بحث سرنوشت سنا هم مهم است. توجه داشته باشید که جمهوری‌خواهان باید تنها یک کرسی به دست آورند تا کنترل سنای ایالات متحده را در دست بگیرند. در حال حاضر این مجلس کنگره ۵۰-۵۰ بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان تقسیم شده و کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا به عنوان رئیس سنا، رأی تعیین‌کننده دارد و ورق را به نفع دموکرات‌ها برمی‌گرداند و به همین جهت اگر جمهوریخواهان بتوانند یک کرسی را در سنای آمریکا کسب کنند بدون شک در اینجا هم ما شاهد یک جدال سیاسی خواهیم بود. اینکه می‌گوییم جدال سیاسی منظور اتفاقاتی است که پس از انتخابات میان‌دوره‌ای و اعلام نتایج آن خواهد افتاد. باید توجه داشت که اساساً وظیفه مجلس نمایندگان آمریکا رسیدگی به مسائل داخلی اعم از اقتصادی و وضع قوانین در این کشور برای هدایت آن است که به همین جهت رفتار و عملکرد آنها از سوی مردم و نهادهای عیردولتی رصد و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد اما در سنای آمریکا بحث مسائل مرتبط با سیاست خارجی مطرح است. انچه در انتخابات امروز مهم جلوه می‌کند، اهمیت اقتصاد و جایگاه آن در میان اذهان عمومی ایالات متحده است. باید بپذیریم که بایدن زمانی وارد کاخ سفید شد که هنوز هم کرونا نه تنها در آمریکا بلکه در تمام دنیا جولان می‌داد و به همین جهت اقتصاد ایالات متحده هم از این طاعون قرن بیست و یکمی متاثر شد. او در ابتدای کار خود یارانه‌ها را افزایش داد و بیمه بیکاری را پرداخت کرد و همین موضوع تورم را، ضریب داد. سپس جنگ اوکراین به وجود آمد و آن هم توانست بر اقتصاد دنیا شبیخون بزند و حالا منتقدان دموکرات‌ها را افزایش داده است. جمهوریخواهان هم از همین موضوع برای ضربه زدن به رقبای خود و خصوصاً بایدن استفاده کرده‌اند و حالا به نظر می‌رسد که اوضاع بعد از اعلام نتایج انتخابات میان‌دوره‌ای ایالات متحده، برای بایدن و تیمش چندان مناسب پیش نرود. اگر فرض را بر این بگذاریم که محافظه‌کاران مجلس نمایندگان آمریکا را به دست بگیرند و با کسب یک رأی سنا را هم زیر سلطه خود بیاورند، بدون تردید دو مشکل اساسی برای دموکرات‌ها به وجود خواهد آمد. مشکل اول «مین‌گذاری» بر سر راه سیاست‌های داخلی بایدن است که برخی از آنها همان طرح‌هایی است که در زمان باراک اوباما در آمریکا اجرایی شده‌اند و ترامپ و هم‌قطارانش از آنها متنفر بودند. این سنگ‌اندازی‌ها باعث می‌شود که مشکل دوم یعنی جهت دهی به انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا رخ عیان کند. توجه کنید که هدف نهایی محافظه‌کاران ایالات متحده از پیروزی در انتخابات میان‌دوره‌ای (اعم از سنا، مجلس نمایندگان و حتی فرمانداری‌ها) پی‌ریزی سیاسی برای انتخابات 2024 ریاست جمهوری است. آنها با فرض اینکه پیروز شوند، بدون شک بایدن و اقدامات او و تمیش را به «سُخره» می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند و از این کاه، کوهی می‌سازند که در نهایت تسخیر کاخ سفید در 2024 را زمینه‌چینی کنند. بر همین اساس انتخابات امروز را باید عزم جمهوریخواهان برای حذف بایدن از صحنه سیاست تا 2024 دانست.