مریم علامه‌زاده

پس از آنکه مارک زاکربرگ، مدیر اجرایی فیس‌بوک، چندین‌بار از پاسخ به سوالات اعضای مجلس انگلیس سرباز زد، پارلمان این کشور، در یک تلاش فوق‌العاده، با استفاده از قدرت حقوقی خود، برای مصادره اسناد داخلی فیس‌بوک اقدام کرد.

ادعا می‌شود که این اسناد مخفی، حاوی شواهدی در ارتباط با تصمیم‌های فیس‌بوک برای کنترل داده‌ها و حریم خصوصی افراد است که به رسوایی موسسه کمبریج آنالیکا مرتبط است. گفته شده است که این اسناد حاوی ایمیل‌های مخفیانه بین مدیران ارشد و مکاتبات با زاکربرگ است.

دامین کالینز، رئیس کمیته فرهنگ، رسانه و ورزش، مجلس انگلیس، یک مکانیزم حقوقی نادر را برای واداشتن موسس یک شرکت نرم‌افزاری آمریکایی موسوم به سیکس فور‌تری به تسلیم این اسناد طی یک سفر کاری به لندن، به کار گرفت. همچنین در یک حرکت استثنایی دیگر مجلس بریتانیا، دو گروهبان مسلح را به هتل محل اقامت این فرد فرستاد و در ضرب‌العجلی دو ساعته، به عنوان آخرین فرصت از وی خواست برای تبعیت از دستور و تسلیم این اسناد اقدام کند؛ زمانی که این فرد نتوانست برای خواسته مجلس اقدام کند، وی به مجلس انگلستان اسکورت شد. در آنجا به وی اطلاع دادند که در صورت عدم ارائه این اسناد ممکن است جریمه شود و حتی به زندان رود.

کالینز که علاوه بر این سمت رئیس یک تحقیق در مورد اخبار جعلی نیز هست گفت: ما در وضعیت نامشخصی هستیم. شاید اقدام ما بی‌سابقه بود، اما موقعیتی هم که در آن هستیم بی‌سابقه است. ما موفق نشدیم که جواب سوالاتمان را از فیس‌بوک بگیریم و بر این عقیده‌ایم که این اسناد حاوی اطلاعات بسیار با ارزشی در ارتباط با منافع عمومی است.

مصادره این اسناد جدیدترین اقدام مجلس بریتانیا در جنگ تلخ با غول رسانه است. تلاش برای پاسخ‌گو کردن فیس‌بوک نگرانی‌ها را در مورد محدودیت‌های بریتانیا بر شرکت‌های بین‌المللی که حالا نقش کلیدی در فرایند دموکراتیک دارند، افزایش داده است.

فیس‌بوک که بیش از 100 میلیارد دلار از ارزش خود را از ماه مارس (اسفند - فروردین) به دلیل رسوایی افشای اطلاعات 87 میلیون کاربر آمریکایی برای شرکت مشاوره سیاسی کمبریج آنالیتیکا، از دست داده است، با این پرونده دچار بحران دیگری می‌شود. این اعتقاد وجود دارد که چنین اسنادی مشخص می‌کنند که چطورتصمیم‌های مربوط به داده کاربران پیش از رسوایی کمبریج آنالیتیکا گرفته می‌شدند از جمله تصمیم‌هایی که زاکربرگ و دیگر مدیران ارشد نسبت به آن‌ها آگاه بوده‌اند.

اعضای مجلس بریتانیا که در حال تحقیق در مورد اخبار جعلی هستند، به طور دائم در تلاش برای احضار زاکربرگ به منظور توضیح اقدامات شرکت بوده‌اند. کالینز گفت: ما سوالات بسیار جدی در مورد فیس‌بوک داریم که پاسخ داده نشده‌اند؛ فیس‌بوک در مورد فعالیت‌های روسیه ما را گمراه کرده است، و به سوالاتی مبنی بر اینکه چه کسی چه می‌داند، پاسخ نداده است. ضمن آنکه مسئله رسوایی موسسه کمبریج آنالیتیکا هم هست. 

این اطلاعات طی یک اکتشاف قانونی به دست شرکت سیکس فور تری افتاده بود. این شرکت پس از آنکه برای یک نرم‌افزار سرمایه‌گذاری 250 هزار دلاری انجام داد، علیه فیس‌بوک اقدام کرد. این شرکت مدعی است که فیس‌بوک نه تنها از پیامدهای سیاست حفظ حریم خصوصی خود آگاه بوده است، بلکه به طور عمدی این سیاست متناقض را فریاد می‌زده که منجر به آن شده تا کمبریج آنالیتیکا برای گردآوری این اطلاعات استفاده کند و همین موضوع توجه کمیته را به خود جلب کرد.

یک سخنگوی فیس‌بوک با رد ادعای سیکس فور تری عنوان کرد که این داده‌ها باید بدون بازبینی بر اساس قانون به دادگاه آمریکا و یا خود فیس‌بوک ارجاع شود. اما بر اساس قانون بریتانیا این فرد باید اسناد را به مجلس انگلیس تحویل می‌داده است. حتی اگر فیس‌بوک بتواند جلوی اقدام بریتانیا را بگیرد، این اقدام برای شرکت سنگین تمام می‌شود.