تسویه‌حساب دموکرات‌ها با کرملین

فرشاد گلزاری

فرشاد گلزاری: نزاع میان روسیه و آمریکا به عنوان دو قطب اصلی جنگ سرد همچنان پابرجاست. گویی این تراژدی چند دهه‌ای که حاصلش فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بود، قرار نیست به این زودی پایان یابد و رگه‌های جدیدی از آن در حال نمایان شدن است. در بسیاری ازکشورهای اروپایی و همچنین در ایالات متحده آمریکا اشخاص و تیم‌هایی وجود دارند که با بودجه دولتی یا به سفارش موسسات خصوصی، سال‌های سال روی جنگ سرد و وقایع آن پژوهش کرده‌اند و حتی حالا هم در حالِ کالبدشکافی این پدیده قرن هستند. برخی اوقات این موسسات یا اشخاص اقدام به انتشار داده‌هایی می‌کنند که یکباره جهان را در تحیر و سکوتی سردتر از فضای جنگ سرد فرو می‌برند؛ گویی این نبرد بنا ندارد به پایان برسد. در این میان عده‌ای از همین پژوهشگران معتقدند که دیگر هیچگونه جنگ سردی همانند آن دوران وجود ندارد. دلیل آنها این است که فروپاشی شوروی و برداشته شدن دیوار برلین خود گواهی بر این مدعاست؛ چراکه دیگر جهان دوقطبی بر رهبری کمونیست‌های مسکو و لیبرال‌های واشنگتن وجود ندارد و این آمریکا است که فعلاً یکه‌تاز عرصه جهانی به حساب می‌آید. عده‌ای دیگر هم در مقابل عقیده دارند جنگ سرد اگرچه با همان سر و شکل وجود خارجی ندارد، اما رقابت‌های فعلی میانِ روسیه و آمریکا را ادامه همان دوران می‌دانند.

واقعیت این است که بایدن و به صورت کلی، حزب دموکرات‌ آمریکا، اصلی‌ترین تهدید پوتین و الیگارش‌های مسکو به شمار می‌آیند و به همین دلیل بود که کرملین پیشنهاد بایدن برای دیدار با پوتین را در سوئیس رد نکرد

اینکه کدام یک از طیف‌های مذکور تحلیل درستی از اوضاع و احوال منازعه میان مسکو و واشنگتن ارائه می‌کنند، مهم نیست؛ بلکه آنچه اهمیت دارد این است که ما از سال 2016 میلادی که دونالد ترامپ وارد کاخ‌سفید شد به نوعی یک واماندگی سیاسی - اطلاعاتی توسط آمریکا را در قبال مسکو شاهد بودیم. همه به یاد دارند که پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 بسیاری از شخصیت‌های حزب دموکرات به صورت علنی اعلام کردند که این انتخابات توسط روسیه مهندسی شده است. آنها معتقد بودند که روس‌ها نه تنها با مهندسی سیاسی توانسته‌اند ترامپ را به عنوان گزینه نهایی حزب جمهوریخواهان وارد میدان انتخابات کنند، بلکه از طریق طرح و اجرای سلسله حملات سایبری، فیشینگ (Fishing) و هک سامانه‌های نظارتی توانسته‌اند آرای انتخاباتی را به نفع ترامپ دستکاری کنند و درنهایت او را وارد کاخ‌سفید کنند.

چندی بعد هم ایمیل‌های هیلاری کلینتون، رقیب انتخاباتی ترامپ توسط برخی از منابع روسیه افشا شد و چندی بعد مستندی در شبکه سی.ان.ان منتشر شد که نشان می‌داد «روسیة پوتین» اسنادی از ترامپ در دست دارد که اگر منتشر شود، نه تنها دموکرات‌ها، بلکه جمهوریخواهان هم علیه ترامپ دست به طغیان می‌زنند. بسیاری از دموکرات‌ها با اشاره به عدم انتشار محتوای نشست سال 2019 ترامپ و پوتین در هلسینکی و ابهامات بسیار زیادی که پس از آن در کنگره به وجود آمد، معتقدند که ایالات متحده در چهار سال ریاست جمهوری ترامپ، به صورت دربست در اختیار کرملین بوده و حالا همین تئوری در دولت فعلی آمریکا به رهبری جو بایدن تقویت شده است. واقعیت این است که بایدن و به صورت کلی، حزب دموکرات‌ آمریکا، اصلی‌ترین تهدید پوتین و الیگارش‌های مسکو به شمار می‌آیند و به همین دلیل بود که کرملین پیشنهاد بایدن برای دیدار با پوتین در سوئیس را رد نکرد.

اخراج دیپلمات‌های دو کشور موضوع جدیدی نیست و اخیراً روس‌ها مجوز استخدام 200 نفر از کارمندان محلی سفارت آمریکا در روسیه را لغو کردند، اما مساله اصلی این است که کاخ سفید به دنبال هدف قرار دادن مسکو در کنار پکن است

انتقام به سبک بایدن

با تمام بزرگنمایی که در مورد دیدار روسای جمهور دو کشور در سوئیس از سوی رسانه‌های دنیا در آن مقطع شد، اما بسیاری از تحلیلگران بر این عقیده‌ هستند که هیچ تحول خاصی در این میان پس از آن دیدار رخ نداده است. اینکه تا چه حد این تحلیل درست است، نیازمند واکاوی مولفه‌های گوناگون است ولی اخیراً اتفاقی رخ داده که نشان می‌دهد روابط میان دو طرف چندان هم که گفته می‌شود، آرام نیست. دو روز پیش آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا در مصاحبه با مجله نشنال اینترست اعلام کرد که متأسفانه اوضاع به خوبی پیش نمی‌رود و نمایندگی‌های دیپلماتیک روسیه در ایالات متحده همچنان مجبور به کار تحت محدودیت‌های بی‌سابقه هستند که این محدودیت‌ها نه تنها به قوت خود باقی است، بلکه تشدید هم شده است. در ادامه این مصاحبه آمده که ایالات متحده فهرستی از ۲۴ دیپلمات روس را که باید تا ۳ سپتامبر از این کشور خارج شوند، به مسکو تحویل داده است. سفیر روسیه در آمریکا همچنین اعلام کرده که تقریباً تمام این 24 نفر بدون جایگزین از خاک آمریکا خارج می‌شوند؛ چراکه واشنگتن به طور ناگهانی روش صدور ویزا را سخت کرده است.

این اظهارات آنتونوف که به تازگی و پس از دیدار پوتین و بایدن به واشنگتن بازگشته است نشان می‌دهد که تیم فعلی کاخ سفید به دنبال آن است که به هر ترتیبی که شده زهر خود را به پیکره دستگاه دیپلماسی مسکو تزریق کند. در این میان باید توجه شود که وزارت خارجه آمریکا، دسامبر گذشته، به طور یکجانبه یک دوره سه ساله برای مدت ماموریت پرسنل روسیه در ایالات متحده تعیین کرد که به گفته آنتونوف در هیچ کشور دیگری کاربرد ندارد و حتی خلاف قوانین دیپلماتیک است. بر همین اساس عده‌ای اخراج 24 دیپلمات روس از آمریکا را یک امر داخلی می‌دانند اما در پشت پرده مولفه‌های دیگری وجود دارد. باید توجه داشته باشید که دموکرات‌ها بسیار کوبنده‌تر و صریح‌تر از جمهوریخواهان با روسیه رو در رو می‌شوند و حالا بایدن به دنبال آن است تا به نوعی با کرملین مقابله علنی کند. اینکه رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا همانند باراک اوباما در حال طرح‌ریزی برای حمله سیاسی به روسیه آنهم به بهانه هک شدن چندباره زیرساخت‌های امنیت ملی ایالات متحده است، قوی‌ترین موضوعی است که به نظر می‌رسد تیم بایدن با استفاده از آن به دنبال هدف قرار دادن پوتین است.

اخراج دیپلمات‌های دو کشور از سوی یکدیگر موضوع جدیدی نیست و اخیراً روس‌ها مجوز استخدام 200 نفر از کارمندان محلی سفارت آمریکا در روسیه را لغو کردند، اما مساله اصلی این است که کاخ سفید علیرغم آنکه می‌گوید تهدید اولش چین است، به دنبال هدف قرار دادن مسکو در کنار پکن خواهد بود؛ چراکه بر اساس اسناد موجود، چینی‌ها بیش از گذشته اتحاد خود را با روسیه علیه واشنگتن تقویت کرده‌اند. بر این اساس باید گفت که ما شاهد یک جنگ سرد جدید میان دو کشور هستیم که یک طرف آن دموکرات‌های کاخ سفید قرار دارند و طرف دیگر آن تیم امنیتی و سیاسی پوتین.