فرشاد گلزاری

امروز چهارشنبه 20 ژانویه 2021 میلادی (اول بهمن 1399 شمسی) قرار است یکی از چالش‌برانگیزترین وقایع سیاسی دنیا رقم بخورد.

واقعه‌ای که بدون تردید در تاریخ ایالات متحده ثبت و ضبط خواهد شد تا آیندگان بفهمند میراث جفرسون، واشنگتن و لینکلن چگونه توسط یک موجود «خودسر و خودرأی» به نام دونالد ترامپ خدشه‌دار شد. امروز جهان شاهد برگزاری مراسم تحلیفِ «جو بایدن» است.  

مراسم تحلیف چهل و ششمین رئیس‌جمهور آمریکا که با شرایطی بسیار متفاوت و منحصر به فرد در قرن بیست و یکم برگزار می‌شود. برخلاف عرف همیشگی رئیس‌جمهور قبلی برای انتقال قدرت حضور ندارد، نگرانی‌های امنیتی به شدت بالاست و ظاهراً این نیروهای امنیتی هستند که حضار مراسم تحلیف را تشکیل می‌دهند. پاندمی کرونا و نگرانی‌ها از شیوع آن، حضور مردم را محدود کرده و ترس از تکرار حادثه کنگره و درگیری‌های مسلحانه توسط حامیان ترامپ، تدابیر امنیتی را تشدید کرده است.

به هر حال، شکل و شمایل مراسم تحلیف بایدن با همه این نگرانی‌ها و مشکلات در نوع خود بی‌نظیر است و برای نخستین بار این اتفاق رخ می‌دهد. تدارکات زیادی برای چشم‌نواز کردن و مهم نشان دادن این رویداد چیده شده است که البته دلایل سیاسی زیادی دارد؛ از جمله آبروریزی که چند هفته پیش مقابل کنگره اتفاق افتاد و باعث تسخیر قوه قانونگذار آمریکا شد که بدون تردید نه تنها امنیت آمریکایی‌ها را زیر سوال برد، بلکه به تعبیر سی.ان.ان، مرگ دموکراسی در ایالات متحده را عمیقاً مقابل دیدگان جهانیان ترسیم کرد. به هر ترتیب آنگونه که دیلی‌میل نوشته، هزاران پرچم کشور آمریکا به نشانه حدود ۲۰۰ هزار آمریکایی که نمی‌توانند به علت پاندمی کرونا امروز (چهارشنبه) در مراسم تحلیف جو بایدن و معاونش کامالا هریس شرکت کنند، در نشنال مال (پارک مرکزی آمریکا) روی زمین کاشته شده است. گفته می‌شود این نمایش که میدان پرچم‌ها نامیده می‌شود، از ۱۹۱ هزار و ۵۰۰ پرچم آمریکا و ۵۶ ستون نور تشکیل شده است. ماه‌ها پیش از آن هم پرچم‌های مشابهی به یاد قربانیان پاندمی کرونا در نزدیکی بنای یادبود واشنگتن به نمایش درآمدند که این هم حاصل بی‌موالاتی و سوءمدیریت ترامپ از حدود یکسال اخیر تاکنون بود.

به هرترتیب طبق قانون اساسی ایالات متحده، تا زمانی که بایدن در این مراسم سوگند بر انجیل نخورد و نگوید: «من رسما سوگند یاد می‌کنم که مسئولیت ریاست جمهوری ایالات متحده را صادقانه انجام دهم و تا جایی که توان دارم از قانون اساسی ایالات متحده پاسداری، حفاظت و دفاع کنم»، انتقال قدرت تکمیل نمی‌شود.

کامالا هریس هم بعد از ادای سوگند، رسما معاون رئیس‌جمهور کشور خواهد شد. معاون رئیس‌جمهور به طور معمول پیش از خود رئیس‌جمهوری سوگند یاد می‌کند. نکته اینجاست که مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری معمولا با برنامه‌های دقیق و مفصل امنیتی همراه است اما امسال به دلیل حمله طرفداران ترامپ به کنگره آمریکا در روز ۶ ژانویه، تدابیر امنیتی شدیدتری اعمال خواهد شد. اف‌بی‌آی نسبت به احتمال برگزاری اعتراضات مسلحانه در اطراف ساختمان کنگره‌های ایالتی در سراسر آمریکا و واشنگتن دی‌سی طی روزهای منتهی به مراسم تحلیف هشدار داده و به دنبال آن مقامات هم تدابیر امنیتی شدیدتری در نظر گرفته و بخش‌های عمده‌ای از شهرها تعطیل شده‌اند.

اگر طی مراسم تحلیف بایدن صدای یک ترقه در شعاع 5 کیلومتری کنگره و کاخ‌سفید شنیده شود بدون تردید تمام مسئولیت آن به عهده ترامپ خواهد بود و دموکرات‌ها با تمام قوای خود کمر به حذف او خواهند بست

نگرانی‌های امنیتی به حدی بالاست که جو بایدن و تیمش قرار بود روز دوشنبه از ایالت دلاور با قطار راهی واشنگتن دی‌سی شوند که این سفر به دلیل نگرانی‌های امنیتی لغو شد. از سوی دیگر بایدن از لیزا موناکو، مشاور پیشین باراک اوباما در زمینه مبارزه با تروریسم خواسته به طور موقت به عنوان مشاور امنیتی برای برگزاری مراسم تحلیف، آغاز به کار کند که این موضوع هم پیچیدگی‌ امنیتی مراسم تحلیف وی را به رخ می‌کشد.

ترامپ کجاست و چه می‌کند؟

تمام این تدارکات، رفت و آمدها بعلاوه برقراری امنیت و رژة ستون‌های گارد ملی در واشنگتن یک بیننده در ظاهر خونسرد اما عصبانی دارد: ترامپ! رئیس‌جمهوری آمریکا قرار نیست در مراسم تحلیف رقیب خود شرکت کند. حتی گفته شده او قرار نیست که به صورت زنده سخنرانی خداحافظی‌اش را انجام دهد؛ چراکه بر اساس اعلام سی.ان.ان، ترامپ سخنرانی پایانِ ریاست جمهوری‌اش را از قبل ضبط کرده است و این به معنای یک سنت‌شکنی دیگر در آخرین ثانیه‌های حیات سیاسی او خواهد بود.

همچنین گزارش شده که ترامپ بنا ندارد بنا به سنت همیشگی در آمریکا، هنگام ورود رئیس‌جمهوری جدید و همسرش به کاخ سفید از آن‌ها استقبال کرده و تبریک بگوید. این در حالیست که «باراک اوباما»، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا و همسرش میشل چهار سال پیش هنگام ورود ترامپ و همسرش به کاخ سفید از آن‌ها استقبال کردند.

نگرانی‌های امنیتی برای مراسم تحلیف به حدی بالاست که بایدن از لیزا موناکو، مشاور پیشین باراک اوباما در زمینه مبارزه با تروریسم خواسته به طور موقت به عنوان مشاور امنیتی برای برگزاری مراسم تحلیف، همکاری کند

منابعی نزدیک به رئیس‌جمهوری آمریکا به پایگاه اینترنتی ووکس اعلام کردند که ترامپ پس از بازگشت به اقامتگاهش در فلوریدا ممکن است چند دست گلف هم بازی کند. این منابع همچنین اعلام کردند که وی پیش از آغاز مراسم سوگند بایدن از شهر خارج خواهد شد. این اتفاق‌ها به نوعی نشان می‌دهد که او علیرغم آنکه نشان می‌دهد بسیار خونسرد است، در حالت انفجار قرار دارد. او یک جمهوریخواه است، اما مساله اینجاست که حزب او را «آبراهام لینکلن» تشکیل داده ولی او هیچگاه همانند لینکلن و حتی روسای جمهور قبلی آمریکا رفتار نکرد. ترامپ بیش از ۳۰هزار دروغ و ادعای غلط داشته. حدود ۴۰۰ هزار مرگ و میر ناشی از کرونا به دلیل بی‌مسئولیتی او از سال گذشته تاکنون رخ داده است. رشد ناسیونالیسم سفید در طول چهار سال ریاست جمهوری او سر به فلک کشید.

او تنها رئیس جمهوری است که ممنوعیت فعالیت در رسانه‌های اجتماعی را تجربه کرد و تنها ساکن کاخ‌سفید در تاریخ آمریکا به حساب می‌آید که دو استیضاح را در کارنامه خود دارد. او همچنین مشوق یک حمله مرگبار به کنگره آمریکا است و تمام اینها باعث شده تا بر اساس نظرسنجی گالوپ، میزان رضایتمندی عمومی از او به پایین‌ترین حد برسد.

این کارنامه سیاه تمام شدنی نیست. اگر امروز و طی برگزاری مراسم تحلیف بایدن، اتفاقی رخ دهد و حتی صدای یک ترقه در شعاع 5 کیلومتری کنگره و کاخ‌سفید شنیده شود بدون تردید تمام مسئولیت آن به عهده ترامپ خواهد بود و دموکرات‌ها با تمام قوای خود کمر به حذف او از ساختار سیاسی آمریکا خواهند بست. امری که بدون تردید استیضاح او طی هفته‌های آینده را حیاتی‌تر جلوه خواهد داد.