وزاری خارجه امارات، بحرین و نتانیاهو با قطار «عادیسازی» وارد آمریکا شدند
ترافیکِ دیپلماتیک برای امضای صلح‌نامه!
فرشاد گلزاری
طی یک‌ماهی که از توافق عادیسازی روابطِ اسرائیل و امارات متحده عربی می‌گذرد، تحلیل‌های بسیار زیادی در مورد آثار، پیامدها و منافع اسرائیل، آمریکا و امارات از سوی رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر شد که هر کدام از زوایای مختلف مسائل مربوط به این صلح را بررسی کردند. طی این مدت بسیاری از تحلیلگران به صورت مستقل و اتاق‌های فکر به صورت تیمی، جمع‌بندی‌هایی را از آینده این پرونده صلح و تسری دادن آن به سایر کشورهای عربیِ حاشیه خلیج فارس و دولت‌های آفریقایی ارائه دادند، ولی تمام این گزارش‌ها و تحلیل‌ها صرفاً تحلیل‌های راهبردی بلند یا میان‌مدت به حساب می‌آیند و هیچ آینده‌پژوهی خاصی در آنها لحاظ نشده است. به همین دلیل عموماً تحلیل‌های غربی‌ها به این سمت رفت که قرار است در منطقه صلح یکپارچه و سراسری برقرار شود و در مقابل از سوی اندیشکده‌های منطقه‌ای هشدارهایی در مورد مدل پاسخ دادنِ نیروهای جهادی فلسطین به اسرائیل و سایر کشورهای عربی داده شد. منحنی ابراز احساساتِ منفی و مثبت از سوی جریان‌ها و مقامات در مورد صلح امارات و اسرائیل به قوت خود ادامه داشت که همین چند روز پیش (جمعه 21 شهریور)، شنیدیم بحرین هم به قطار عادیسازی روابط با اسرائیل پیوسته است. شکی وجود ندارد که تعجیل در پرونده عادیسازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، تماماً سناریویی است که به نفع دونالد ترامپ خواهد بود. رئیسجمهوری آمریکا به دنبال آن است تا به هر ترتیبی که شده، با این اقدام خود را مجددا در کاخ‌سفید ادغام کند.
سفر نتانیاهو در آمریکا طولانی خواهد بود تا او اقلیت یهود را برای رای دادن به ترامپ ترغیب کند؛ چراکه بیش از ۷۰ درصد یهودیان به حزب دموکرات و نامزدهایش رای می‌دهند و ترامپ می‌خواهد این واقعیت را تغییر دهد
از سوی دیگر ترامپ به حیات سیاسی همتای خود یعنی بنیامین نتانیاهو هم متعهد است و به خوبی می‌داند که او در تل‌آویو با بحران‌های مختلف دست و پنجه نرم می‌کند. به عنوان مثال طی یک هفته اخیر بالغ بر هزاران نفر در خیابان‌های پایتخت اسرائیل یا جلو اقامتگاه نتانیاهو تجمعات گسترده کردند و اعتراض خود را نسبت به وضعیت اقتصادی و اجتماعی حاکم بر خود فریاد زدند. این بحران اگرچه بی‌سابقه است و نتانیاهو را وارد یک مرحله بسیار سخت از حیات سیاسی خود کرده است، اما باید به این درک برسیم که او در حال انجام و پیشبرد پرونده‌ای به نام عادیسازی روابط با کشورهای عربی است که برای او و تیمش همانند یک رویا تلقی می‌شود. به همین جهت است که هم نتانیاهو و هم ترامپ با سرعت زیاد در حال علنی کردن روابط اسرائیل با کشورهای عربی هستند. درست است که امارات در این امر پیش قدم شد، اما مساله این است که بحرین هم به این جرگه پیوست که از منظر بسیاری از کارشناسان این اقدام بحرین به نوعی یک دستگرمی برای عربستان سعودی بود که احتمالاً به زودی شاهد شنیده شدن خبر عادیسازی روابط ریاض و تل‌آویو به‌رغم پیچیدگی‌های موجود خواهیم بود.
سرعت عادیسازی روابط اعراب با اسرائیل به حدی شیب صعودی به خود گرفته که حتی عمان به عنوان بی‌طرف‌ترین کشور دنیا و منطقه هم از عادیسازی روابط اسرائیل و بحرین استقبال کرد
استقبال عمان از عادیسازی روابط اسرائیل و بحرین
به هر ترتیب این روند امروز به نقطه‌ای رسیده است که حتی عمان به عنوان بی‌طرف‌ترین کشور دنیا و منطقه هم از عادیسازی روابط اسرائیل و بحرین استقبال کرد. به گونه‌ای که روز یکشنبه رسانه‌های این کشور به صورت رسمی اعلام کردند که مقامات عمان از توافق عادیسازی روابط میان اسرائیل و بحرین استقبال کردند. درست است که این خبر برای بسیاری تعجب‌آور است، اما واقعیت این است که نباید تعجب کرد؛ چراکه سل گذشته و قبل از آنکه سلطان قابوس پادشاه عمان دار فانی را وداع بگوید، شخصاً با نتانیاهو در کشورش دیدار کرد!
امضای صلح‌نامه در اتاق بیضی!
خبر مهمتر از استقبال عمان را باید سفر مقامات امارات و اسرائیل به واشنگتن برای امضای توافق صلح در مقابل دیدگانِ ترامپ دانست. بر این اساس همانگونه که هفته گذشته اعلام شد، امروز این قرارداد با نظارت رئیسجمهوری آمریکا به امضای دو طرف می‌رسد. بر این اساس عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات روز گذشته (دوشنبه) در راس هیاتی از مسئولان ارشد کشورش به واشنگتن رفت تا در مراسم امروز برای امضای رسمی توافق عادیسازی روابط با اسرائیل شرکت کند. او به طرفیت از حاکم امارات در این مراسم حضور خواهد داشت و از سوی دیگر بنیامین نتانیاهو هم روز گذشته به همراه هیئت اسرائیلی وارد واشنگتن شد. بر اساس اخبار واصله گفته شده که هیات اماراتی شامل وزیر اقتصاد، وزیر مشاور در امور مالی، وزیر مشاور در امور همکاری‌های بین‌المللی، وزیر صنایع و تکنولوژی پیشرفته، رئیس هیات اتحادیه‌های گمرکی و سفیر امارات در آمریکا است. از آرایش این تیم پیداست که مسائل اقتصادی و تجاری فعلاً در راس امور قرار دارد، اما نکته مهتر حضور وزیر خارجه بحرین در این مراسم است! براساس اعلام رسمی دولت بحرین، عبداللطیف بن راشد الزیانی، وزیر خارجه بحرین هم روز گذشته (دوشنبه) در راس هیاتی از کشورش به واشنگتن رفته تا در مراسم امضای توافق صلح میان امارات و اسرائیل و امضای توافق عادی سازی منامه و تل‌آویو شرکت کند. شکی وجود ندارد که سه ضلعی امارات، اسرائیل و آمریکا با پیوستن بحرین به آنها در اتاق بیضی کاخ‌سفید و تبدیل شدن یک ضلع دیگر موضوعی است که با اعمال فشار ترامپ صورت گرفته است؛ چراکه هیچ کشوری تنها با گذشت چهار روز از عادی شدن روابط با طرف دیگر (آن هم اسرائیل) و بدون طی کردن تشریفات دیپلماتیک، تا به این حد با عجله وارد کاخ‌سفید نمی‌شود و با نتانیاهو دیدار نمی‌کند. در حالی که محافل سیاسی اسرائیل بابت توافق عادیسازی جشن گرفته و آن را لحظه‌ای تاریخی توصیف کردند، قرار است بر هواپیمایی که به نتانیاهو را برای امضای توافق صلح با امارات و بحرین به آمریکا منتقل می‌کند، پرچم‌های امارات و بحرین نصب شده و کلمه «صلح» به دو زبان عربی و عبری حک شود. این همان خوشحالی وصف‌ناپذیری است که نتانیاهو را دربرگرفته است. نکته مهمتری که باید به آن اشاره شود این است که به گفته دفتر نتانیاهو، وی چهار روز در آمریکا خواهد بود و دیدارهای مهمی از جمله با رهبران اقلیت یهود خواهد داشت.
طولانی شدن سفر به درخواست حامیان دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا صورت گرفته تا نتانیاهو اقلیت یهود را برای رای دادن به ترامپ ترغیب کند؛ چراکه براساس نظرسنجی‌ها، بیش از ۷۰ درصد یهودیان به حزب دموکرات و نامزدهایش رای می‌دهند و ترامپ می‌خواهد این واقعیت را تغییر دهد. به هر ترتیب توافق صلحِ امارات و اسرائیل در واشنگتن به امضا می‌رسد و این دومینو باز هم ادامه خواهد داشت و به نظر می‌رسد کشور بعدی که موجودیت اسرائیل را به رسمیت بشناسد، عمان است. این روند بدون تردید موضع ترامپ و نتانیاهو را در داخل قوی‌تر خواهد کرد اما آنچه فعلاً به صورت غبارآلود درآمده، این است که چرا کشورهای اروپایی هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند؟ به گونه‌ای که در مراسم امروز فقط وزیر خارجه مجارستان به طرفیت از اروپایی‌ها حضور دارد!
دیدگاه تان را بنویسید