گزارش «توسعه ایرانی» از چالش‌های نتانیاهو پس از انتخابات پارلمانی امروز
بحران ائتلاف!
فرشاد گلزاری
به دنبال ناکام ماندن احزاب اسرائیل در تشکیل دولت، قرار است انتخابات کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) امروز برای سومین بار و با همان قوانین و قواعد دو دور قبل که درنهایت به بن‌بست رسید، برگزار شود. انتخابات زودهنگام کنست ابتدا در تاریخ ۹ آوریل ۲۰۱۹ در اراضی اشغالی برگزار شد تا ۱۲۰ نماینده کنست بیست‌ویکم انتخاب شوند. در این انتخابات، برای نخستین بار در تاریخ اسرائیل رهبر ائتلاف پیروز، یعنی بنیامین نتانیاهو، نتوانست دولت تشکیل دهد و بنابراین در سی‌ام ماه مه کنست حکم به انحلال خود و برگزاری دوباره انتخابات را داد. در نتیجه دور دوم انتخابات به‌طور زودهنگام در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۹، برگزار شد و حزب آبی و سفید به رهبری بنی گانتس با ۳۳ کرسی بیشترین تعداد کرسی را از آن خود کرد و حزب لیکود به رهبری نتانیاهو با کسب ۳۲ کرسی و از دست دادن هفت کرسی، به‌طور نسبی شکست خورد. این بار هم نتانیاهو و گانتس از رسیدن به اکثریت بازماندند و هیچ یک از آنها در این فاصله موفق به تشکیل ائتلاف اکثریت نشدند و بر سر تشکیل دولت وحدت هم به توافق نرسیدند و درنهایت احزاب اسرائیل با برگزاری انتخابات برای سومین بار (در تاریخ 12 اسفند 1398) به توافق رسیدند. در همین راستا، نظرسنجی که توسط شبکه ۱۳ اسرائیل منتشر شده نشان می‌دهد که هر کدام از احزاب میانه‌رو آبی و سفید به رهبری بنی گانتس و راستگرای لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو، در سومین دور انتخابات کنست برنده ۳۳ کرسی خواهند شد. طبق این نظرسنجی، ائتلاف احزاب چپ و میانه‌رو درنهایت ۵۷ کرسی را در کنست به خود اختصاص خواهند داد و این درحالی است که اردوگاه راست برنده ۵۶ کرسی خواهد شد. در نتایج نظرسنجی شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل همچنین آمده است که سومین حزب بزرگ کنست، «لیست مشترک» است که نماینده عرب‌های فلسطین اشغالی به حساب می‌آید و احتمال داده می‌شود که ۱۵ کرسی را به خود اختصاص دهد. این نتایج به خوبی نشان می‌دهد که وضعیت احزاب در این رقابت بسیار به هم نزدیک است و نمی‌توان به روشنی اعلام کرد که (احتمالاً) کدام حزب پیروز دور سوم انتخابات کنست خواهد بود.
اگر نتانیاهو بتواند دولت ائتلافی تشکیل دهد، این دولت شکننده خواهد بود، ولی اگر موفق به انجام این کار نشود، بدون تردید او با یک تهدید جدی، یعنی محاکمه در پرونده‌های فساد مالی و اداری روبرو خواهد شد که می‌تواند حیات سیاسی‌اش را به خطر بیندازد
گسستِ سیاسی در کنست!
در این راستا هر دو نامزد (نتانیاهو و گانتس) در آخرین موضع‌گیری‌های خود در زمان قانون تبلیغات (تا ساعت 24 شنبه) سعی کردند علاوه بر به چالش کشیدن یکدیگر، دایره اتهام‌زنی و بی‌ثبات‌سازی شخصیتی را تا حد ممکن گسترش دهند. نتانیاهو، نخست‌وزیر در آخرین اظهارات خود پیش از برگزاری انتخابات کنست با حمله به رقیب خود اعلام کرد که بنی گانتس صلاحیت نخست‌وزیر شدن را ندارد؛ چراکه او رهبر دیکتاتورترین حزب (آبی و سفید) در کنست است و تماماً به دنبال آن است تا بتواند سیاست‌های دیکتاتورگونه خود را به همه تحمیل کند. در مقابل گانتس با حمله به نخست‌وزیر کنونی اسرائیل صریحا اعلام کرد در دولتی که نتانیاهو ریاست آن را برعهده داشته باشد حضور نخواهد یافت!
همین اظهارات گانتس به خوبی و روشنی نشان می‌دهد که چه چالشی در مقابل نتانیاهو پس از برگزاری انتخابات دور سوم کنست قرار دارد. او عملاً (همانند دو دور اخیر) و تنها یک روز مانده به انتخابات کنست اعلام کرده است که به هیچ وجه با نتانیاهو وارد ائتلاف برای تشکیل دولت نمی‌شود. این دقیقاً همان «بحران ائتلاف‌سازی» است که در دو دور گذشته بر تمام مسائل سیاسی (اعم از داخلی و خارجی) سایه انداخته بود. اما مشکل نتانیاهو به اینجا ختم نمی‌شود. گانتس در ادامه اظهاراتش گفت نتانیاهو با سه پرونده اتهامی که علیه او مطرح است نمی‌تواند نخست‌وزیر شود و اگر حزب آبی و سفید به بزرگترین حزب در ائتلاف دولت تبدیل شود و برای تشکیل دولت وحدت تلاش کنیم در این صورت نتانیاهو، نخست‌وزیر نخواهد بود. این موضع‌گیری گانتس چند معنی دارد؛ او در وهله نخست نه تنها نتانیاهو را به صورت مستقیم تهدید می‌کند، بلکه به طرفدارانش یادآوری می‌کند که نامزد مورد علاقه آنها به فساد در سه پرونده 1000، 2000 و 5000 متهم است و حتی اخیراً فاکتور شام 24 هزار دلاری نتانیاهو و همسرش (سارا نتانیاهو) به این پرونده‌ها ضمیمه شده است!
گانتس در وهله دوم نه تنها اعلام می‌کند که با نتانیاهو وارد ائتلاف برای تشکیل دولت نخواهد شد بلکه به همه احزاب و جریان‌های سیاسی اسرائیل فهماند که هیچ دولتی را با حمایت لیست مشترک عرب‌ها تشکیل نخواهد داد. این مواضع بعلاوه اختلاف و چنددستگی در میان جناح راست‌افراطی و جریان‌های مذهبی، بعلاوه احزاب میانه نشان می‌دهد که احتمالاً اسرائیل باید آماده برگزاری دور چهارم انتخابات کنست شود. اتفاقاً دو روز قبل (بعدازظهر شنبه) نتانیاهو در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که احتمال دارد دور چهارم انتخابات کنست (در صورت به توافق نرسیدن احزاب برای تشکیل کابینه) برگزار شود. اما نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که حتی اگر دور پنجم و حتی ششم انتخابات برگزار شود باز هم خروجی آن مثبت نیست؛ چراکه علیرغم ویترین زیبای سیاسی در اسرائیل به نظر می‌رسد که اختلاف‌ها در تل‌آویو بیش از آن چیزی است که در رسانه‌ها به آن پرداخته می‌شود و به همین دلیل است که نتانیاهو دست به مانورهای مختلف با محوریت عادی‌سازی روابط، معامله قرن، حملات نقطه‌ای به غزه و سوریه و حتی ترور فرماندهان تشکیلات‌هایی مانند جهاد اسلامی و غیره زده است.
نتایج نظرسنجی شبکه 13 اسرائیل به خوبی نشان می‌دهد که وضعیت احزاب در رقابت امروز بسیار به هم نزدیک است و نمی‌توان به روشنی اعلام کرد که (احتمالاً) کدام حزب پیروز دور سوم انتخابات کنست خواهد بود
الحاق، برگ برنده بی‌بی
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که علیرغم موفق شدن نتانیاهو به واداشتن دولت آمریکا به رونمایی از طرح ضد فلسطینی موسوم به معامله قرن و موافقت آن با الحاق بلندی‌های اشغالی جولان به اراضی اشغالی، اما حزب لیکود بدون هیچ پیشرفتی در محبوبیت مردمی همچنان برنده ۳۳ کرسی خواهد شد. در این میان نخست‌وزیر اسرائیل اعلام کرده که در صورت پیروزی‌اش در انتخابات و تشکیل دولت، نخستین تصمیمی که اتخاذ خواهد کرد، اعمال حاکمیت اسرائیل بر شهرک‌های یهودی‌نشین در اراضی اشغالی فلسطین و الحاق دره اردن و شمال دریای میت به اراضی اشغال شده توسط اسرائیل خواهد بود. این دقیقاً همان موضوعی است که نتانیاهو و تیمش از حدود دو ماه پیش به سرعت در دستور کار خود گذاشته و بیشترین حجم از تمرکز رسانه‌ای خود را بر آن قرار داده‌اند. او در اقدامی دیگر برای تحریک حس ناسیونالیستی یهودیان حاضر در سرزمین‌های اشغالی اعلام کرد که کمیته ترسیم مرزها از هفته‌های پیش کار خود را آغاز کرده است و نتیجه آن طی هفته‌های آینده مشخص خواهد شد. نمونه دیگر این موضوع را می‌توان بحث الحاق جولان با خاک اسرائیل با دستور دونالد ترامپ دانست که دقیقاً در آستانه دور دوم انتخابات کنست و برای تقویت وجهه نتانیاهو در داخل صورت گرفت اما باز هم ما شاهد باخت او و بن‌بست سیاسی در تل‌آویو بودیم. بنابراین و با توجه به داده‌های موجود به این نتیجه می‌رسیم که اگر نتانیاهو بتواند دولت ائتلافی تشکیل دهد، این دولت شکننده خواهد بود، ولی اگر موفق به انجام این کار نشود، بدون تردید او با یک تهدید جدی (یعنی محاکمه به اتهام دخیل بودن در پرونده‌های فساد مالی و اداری) روبرو خواهد شد که می‌تواند حیات سیاسی‌اش را به خطر بیندازد.
دیدگاه تان را بنویسید