جنگ‌طلبی کار دست مشاور امنیت ملی آمریکا داد؛
حذف پلکانی بولتون از جلسات ترامپ
سیدمحمد میرزامحمدزاده
در طول تاریخ تصمیمات امنیت ملی آمریکا بر اساس مباحث محتاطانه اتخاذ می‌شد. رئیس‌جمهور پیشین این کشور به شدت به مشاوران امنیت ملی خود وابسته بود؛ کسانی که مباحث حیاتی کشورشان را در شورای امنیت ملی به چالش می‌کشیدند و بعد با طیف کاملی از گزینه‌های پیش رو به صورت مشاوره به رئیس‌جمهور ارائه می‌کردند.
خبرگزاری سی‌ان‌ان آمریکا با این مقدمه کنار گذاشتن جان بولتون را به‌ویژه در موضوع افغانستان عجیب توصیف کرده و آن را موضوعی خطرناک می‌داند. این رسانه در گزارش خود نوشت: افغانستان نیز از این مسئله مستثنی نیست؛ پیش از دونالد ترامپ، روسای‌جمهور کشورمان همواره پس از مشورت با مشاوران امنیت ملی خود، برای چگونگی حضور نظامی و غیرنظامی، چگونگی همکاری با متحدان آمریکا و میزان سرمایه‌گذاری لازم در مسیر دیپلماسی در افغانستان تصمیم می‌گرفتند. هرچند ترامپ راه خطرناکی را در این زمینه در پیش گرفته است و فرآیند تصمیم‌سازی او که شامل کنار گذاشتن مشاور امنیت ملی وی و نیز بیانیه‌های خودسرانه و بدون آگاهی از موضوع می‌شود، می‌تواند عواقب ناگواری داشته باشد.
ترس از درز اطلاعات و تضادش با رئیس‌جمهور
آنطور که واشنگتن پست چند روز قبل نوشته بود، جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا به دلیل ترس از درز اطلاعات از سوی وی و تضادش با رئیس‌جمهور، از مذاکرات حساس افغاستان کنار گذاشته شد. علاوه بر این موضوع گزارش‌هایی دریافت شده که وی در مذاکرات اخیر ترامپ با کیم جونگ اون و نه حتی در مذاکرات تیم ارشد ترامپ با مقامات کره‌شمالی در سال 2018 حضور نداشته است.
مواضع بولتون و ترامپ در مورد مسائل کلیدی مثل روز روشن است. بولتون پیش از آنکه به عنوان مشاور امنیت ملی آمریکا انتخاب شود، حامی عملیات نظامی پیشگیرانه در مورد کره شمالی بود و گفته بود که از مسیر دیپلماسی با پیونگ‌یانگ می‌ترسد. زمانی که بولتون از مدل لیبی برای غیر هسته‌ای‌سازی کره‌‌ای‌های شمالی یاد کرد، (معمر قذافی، دیکتاتور لیبی که یک قدرت هسته‌ای در جهان عرب بود، حاضر شد تسلیحات خود را تسلیم کند و بعد براندازی شد و در سرزمین خود کشته شد) خشم آن‌ها را بر انگیخت و بعد از سوی ترامپ به حاشیه رانده شد.
و بعد موضوع سوریه پیش آمد. او گفت باید تا زمانی که نیروهای تحت‌حمایت ایران از بین بروند، در منطقه بمانیم، اما پیش از آنکه بتواند به تصمیم خود جامه عمل بپوشاند، ترامپ از یک برنامه خروج ظرف چند ماه رونمایی کرد. در همین حال تضاد بین آن دو در زمینه ایران نیز آشکار بود، در حالی که ترامپ مشتاق برای دیدار با حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران بود، این تصمیم از سوی بولتونی که خواستار تغییر رژیم در ایران بود، عجیب به‌شمار می‌رفت. در موضوع افغانستان نیز بولتون و ترامپ دچار تضاد بودند. بولتون و دیگر منتقدان شراکت با طالبان، این سوال را مطرح کردند که آیا می‌توان واقعاً به آن‌ها اعتماد کرد؟
طالبان می‌خواهد که تمام سربازان آمریکایی افغانستان را ترک کنند و عزم رئیس‌جمهور برای کاهش عمیق تعداد نیروها منجر به بهت تیم مذاکره‌کننده آمریکایی شد؛ چراکه توانایی آن‌ها برای امتیازگیری به واسطه اهرم تعداد نیروها از طالبان را تضعیف شده دیدند
به‌طورکلی محور سیاست خارجی بولتون تمایل به تقابل نظامی است تا رویکرد سیاسی.
آنطور که به نظر می‌رسد، ترامپ نگرانی‌های مشترک بولتون را در مذاکرات صلح آمریکا با طالبان در سر ندارد؛ اما هیچ شکی نیست که ادامه نادیده‌انگاری بولتون سایر اعضای تیم امنیت ملی آمریکا را نیز متأثر می‌کند. اگرچه موضوع سانسور کردن محتوی برای ترامپ، مسئله جدیدی نیست؛ اما کنار گذاشتن بولتون به دلیل اختلاف‌نظر می‌تواند دیگر مقامات را بر آن دارد از ترس به حاشیه رانده شدن، تحلیل‌ها و نقطه‌نظرات صحیح خود را پنهان کنند و اگر رئیس‌جمهور طیف کاملی از تحلیل‌ها و گزینه‌ها را در مورد افغانستان پیش رو نداشته باشد، می‌تواند تصمیمی بگیرد که بر اساس حقایق تحریف شده یا اولویت‌های سیاسی نامعتبر به دست آمده باشد.
فرای این موضوع، طرد کردن بولتون می‌تواند این سیگنال را به همتایان جهانی وی بدهد که هم‌کلام شدن با او ارزش ندارد. این موضوع همتایان آمریکا را بر آن می‌دارد تا به جای آنکه به کانال‌های بنا شده به‌منظور صحت و ارزیابی روابط رجوع کنند، مستقیماً از ترامپ ارتباط بگیرند.
نادیده گرفتن بولتون واعضای تیم امنیت ملی در موضوع افغانستان
اما حقیقت این است که نادیده گرفتن بولتون و بیشتر اعضای تیم امنیت ملی حتی قبل از موضوع افغانستان به امری محوری و عادی بدل شده بود. ترامپ علی رغم مشاوره با شورای امنیت ملی تصمیماتی در زمینه امنیت ملی اتخاذ کرد که با مشورت‌‌هایش در تضاد بود؛ از جمله خارج کردن نیروها از سوریه. ماه گذشته دولت ترامپ در اقدامی نادر از جلسه ترامپ با اعضای تیم امنیت ملی در مورد افغانستان خبر داد. شاید دولت وی تلاش داشت این سیگنال را بدهد که رئیس‌جمهور فرای شخصیتش با اعضای تیم در مورد مسائل مهم امنیت ملی مشورت می‌کند. اما این ایده خیلی زود تو زرد از آب درآمد و ترامپ در رادیو خبری فاکس نیوز عنوان کرد نیروهایش را از افغانستان بیرون می‌کشد. ترامپ در حالی این موضوع را عنوان کرد که فرستاده ویژه برای مصالحه افغانستان عمیقاً در حال مذاکره با طالبان بود.
طالبان می‌خواهد که تمام سربازان آمریکایی افغانستان را ترک کنند و عزم رئیس‌جمهور برای کاهش عمیق تعداد نیروها منجر به بهت تیم مذاکره‌کننده آمریکایی شد؛ چراکه توانایی آن‌ها برای امتیازگیری به واسطه اهرم تعداد نیروها از طالبان را تضعیف شده دیدند.
اگرچه موضوع سانسور کردن محتوا برای ترامپ، مسئله جدیدی نیست؛ اما کنار گذاشتن بولتون به دلیل اختلاف‌نظر می‌تواند دیگر مقامات را بر آن دارد از ترس به حاشیه رانده شدن، تحلیل‌ها و نقطه‌نظرات صحیح خود را پنهان کنند
در واقع این اقدام یک زخم خود تحمیل شده بود که در صورت مشورت با مشاوران امنیت ملی می‌شد از آن امتناع کرد.
شرایط نامطلوب
وظایف بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی، باید شامل دنبال کردن تصمیمات رئیس‌جمهور باشد تا با استراتژی اظهار شده از سوی وی در مورد مسائل ویژه در تضاد نباشد. در حالی که ترامپ پیش از ریاست‌جمهوری وعده داده بود که نیروها را از افغانستان بیرون می‌کشد، یکباره تصمیم گرفت که تعداد نیروها را در افغانستان افزایش دهد. بعد در همان زمان ترامپ گفت که شرایط جاری به جای زمان‌بندی‌های استبدادی تعیین کننده خروج نیروها است.
اما اینطور که ترامپ در هفته جاری اعلام کرد، قصد دارد نیروهای آمریکا را از افغانستان بیرون بکشد، معلوم نیست که از دید وی شرایط چگونه در افغانستان بهبود یافته است.
دیدگاه تان را بنویسید