جنگل‌های سیبری همچنان در آتش می‌سوزند؛
احتمال وقوع بزرگ‌ترین فاجعه اقلیمی جهان
سیدمحمد میرزامحمدزاده
آتش‌سوزی‌های گسترده در جنگل‌های پهناور بخش روس سیبری هر ساله اتفاق می‌افتد، اما وسعت شعله‌های آتش امسال به سطوح غیرقابل‌انتظاری رسیده است؛ آتشی که ترس تأثیر بلند مدت بر محیط‌زیست را در دل کارشناسان زیست‌محیطی انداخته است. همچنان که آتش در حال گسترش به میلیون‌ها هکتار از این جنگل‌ها است و کل شهرهای نزدیک را دودهای سیاه و مضر فراگرفته است، کارشناسان محیط‌زیست نسبت به تهدید یک فاجعه جهانی در مورد آب شدن یخ‌های قطبی که در اثر گرمای چنین آتشی به‌دور از انتظار نیست، خبر می‌دهند. براساس اطلاعات چند روز اخیر، بیش از سه میلیون هکتار از جنگل‌های مناطق وسیع یاکوتیا در شمال و کراسنویارسک و ایرکوتسک در سیبری در چنگال آتش هستند.
بر اساس اعلام آژانس جنگل‌داری فدرال روسیه، این آتش‌سوزی که ابتدا بر اثر توفان‌های خشک در دمای بالاتر از 30 درجه سانتیگراد شروع شد، به واسطه بادهای قوی در سرتاسر جنگل‌ها پراکنده شدند.
دود غلیظ نه‌تنها شهرک‌های کوچک بلکه کلان شهرهای سیبری غربی و منطقه آلتای و همچنین رشته کوه‌های اورال همچون چلیابینسک و یکاترینبرگ را آلوده کرده و جابجایی هوا را مشکل کرده است.
رایسا برویکینا، بازنشسته روس که در بیمارستان نووسیبریک، سومین بیمارستان بزرگ این شهر، بستری شده است، گفت: دود حاصل از آتش‌سوزی خیلی وحشتناک است. من احساس خفگی و سرگیجه می‌کنم.
تشدید روند گرمایش کره‌زمین
جدا از تهدید سلامت جامعه محلی، کارشناسان محیط‌زیست نسبت به تشدید گرمایش جهانی کره‌زمین به واسطه این حادثه هشدار داده‌اند. شعبه روسی سازمان غیردولتی صلح‌سبز در بیانیه‌ای اعلام کرد: آتش‌سوزی جنگل‌ها در بخش شرقی کشور خیلی وقت است که دیگر تنها یک مشکل محلی نیست. حالا این موضوع به یک فاجعه اقلیمی بدل شده که تبعاتش برای کل کشور است. بر اساس اعلام این گروه محیط‌زیستی تقریباً 12 میلیون هکتار در سال جاری در آتش سوخته‌اند که منجر به انتشار حجم قابل‌توجهی گاز دی‌اکسید کربن شده است؛ ضمن آنکه ظرفیت آتی جنگل‌ها برای جذب دی‌اکسید کربن کاهش یافته است.
سازمان جهانی هواشناسی در بیانیه‌ای به خبرگزاری فرانسه گفت: حالا یک مشکل به مشکلات قبلی افزوده شده است. با نشستن دوده آتش بر یخ‌های قطبی، میزان بازتاب تابش نور خورشید از سطح یخ‌ها کاهش می‌یابد و گرمای بیشتری را به دام می‌اندازد که این روند، آب شدن یخ‌های قطبی را تسریع می‌کند.
برخی دانشمندان با انتشار عکس‌های ماهواره‌ای تهیه شده از سوی ناسا، عنوان می‌کنند که ابرهای دود به مناطق قطبی رسیده‌اند.
گریگوری کوکسین، یک کارشناس روس عضو سازمان صلح‌سبز گفت که دوده و خاکستر، ذوب شدن یخ‌های قطبی و همچنین لایه خاک منجمد را تسریع می‌کند که می‌تواند گرم شدن کره زمین را تقویت کند. کوکسین این تأثیر بر اقلیم را بسیار جدی و خطرناک خواند و گفت: این اتفاق را می‌توان مشابه انتشار آلودگی از شهرهای بزرگ جهان دانست. هرچه آتش تأثیر بیشتری بر اقلیم بگذارد، شرایط بیشتری برای آتش‌های جدید و خطرناک‌تر فراهم می‌شود.
سازمان صلح‌سبز در حال جمع‌آوری امضا برای درخواست از مقامات روسیه برای اقدام بیشتر برای مقابله با آتش است.
روسیه برای مقابله با آتش پول کافی ندارد
کارشناسان محیط‌زیست می‌افزایند که وضعیت بسیار پیچیده‌تر از انتظار است و باید این واقعیت را بدانیم که روسیه پول کافی برای روبرو شدن با آتش‌سوزی را ندارد.
بخش عمده‌ای از آتش در مناطق دور یا غیر قابل دسترس در حال گسترش است و به گفته کارشناسان، مقامات تنها زمانی تصمیم به مقابله با آتش را می‌گیرند که خسارات ناشی از آتش بیشتر از هزینه‌های تخمین زده شده برای عملیات اطفای آن باشد.
به گفته کارشناسان، اگر هزینه اطفا بیشتر از خسارات احتمالی باشد، نقش مقامات روسیه صرفاً به رصد آتش محدود می‌شود.
کوکسین، عضو سازمان صلح سبز گفت که مقامات روسیه با چنین رویکردی به منابع مالی لازم برای اطفا آتش اولویت نمی‌دهند.
او افزود: بیشترین میزان اعتبارات باید از آغاز این آتش‌سوزی‌ها برای اطفا اختصاص داده می‌شد. ما نیاز به برنامه‌ریزی و اختصاص منابع داریم؛ با این حال با این ادعا که عملیات به لحاظ اقتصادی به‌صرفه نیست، به ذخیره منابع مالی اهتمام می‌ورزیم.
دود غلیظ نه‌تنها شهرک‌های کوچک بلکه کلان شهرهای سیبری غربی و منطقه آلتای و همچنین رشته کوه‌های اورال همچون چلیابینسک و یکاترینبرگ را آلوده و جابجایی هوا را مشکل کرده است
منابع خبری گزارش کردند بیش از صد نقطه هم‌اکنون گرفتار آتش هستند؛ آتشی که از ماه ژوئن (خرداد - تیر) آغاز شده است.
مارک پرینگتون، دانشمند ارشد در مرکز خدمات رصد اتمسفر کوپرنیکاس به سی‌ان‌ان گفت که مقیاس و غلظت آتش‌سوزی‌های اخیر غیرعادی و غیرمنتظره هستند.
میانگین افزایش دمای قطب بیشتر از نرم جهانی
پرینگتون در خبری که روی سایت این مرکز منتشر شد گفته است: دما در قطب بیشتر از میانگین جهانی رو به افزایش است و شرایط گرم‌تر منجر به گسترش آتش و تداوم آن در نقاط مختلف شده است.
بر اساس اعلام سازمان جهانی هواشناسی، ماه ژوئن سال جاری میلادی (خرداد - تیر 98) گرم‌ترین ماه ژوئن در تاریخ ثبت شده کره زمین بود و به واسطه این موج گسترده گرما که بخش‌های وسیعی از کره را متأثر کرد، آتش‌سوزی‌های وسیع در بخش‌های از سیبری، گرینلند، آلاسکا و کانادا شایع شده است و توده‌ای از دود بر فراز این مناطق در تصاویر فضایی کاملا مشهود است.
موگاین هاینز، گزارش‌گر روزنامه یو‌اس‌ای‌تودی، عنوان می‌کند که کارشناسان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به دنبال نقاطی هستند که همچون ذغال‌سنگ در حال آرام‌سوزی هستند؛ نقاطی که آتشی طولانی‌تر نسبت به آتش‌سوزی‌های عادی جنگل‌ها دارند. مت‌سیمون، گزارش‌گر رسانه ویرد، توضیح می‌دهد که پیت (ماده‌ای شبیه زغال‌سنگ) ماده‌ای متشکل از تجزیه اجزای مرده همچون خزه است که به مرور زمان فشرده شده و در اثر فشار کافی به زغال تبدیل شده‌اند. در یک اکوسیستم سالم، رطوبت منجر به جلوگیری از توسعه آتش‌سوزی‌ها می‌شود، اما زمانی که پیت خشک شود، بسیار قابل اشتعال است.
با نشستن دوده آتش بر یخ‌های قطبی، میزان بازتاب تابش نور خورشید از سطح یخ‌ها کاهش می‌یابد و گرمای بیشتری را به دام می‌اندازد که این روند، آب شدن یخ‌های قطبی را تسریع می‌کند
توماس اسمیت، فعال محیط‌زیست جغرافیدان در دانشکده اقتصاد لندن با تکمیل صحبت‌های هاینز عنوان می‌کند که آتش پیت مشابه سوختن سیگار است و می‌تواند ماه‌ها دود کند و بسوزد.
اسمیت افزود: آتش به واسطه ذخایر قدیمی کربن تداوم می‌یابد و با انتشار گازهای گلخانه‌ای تهدید تأثیر این گازها تشدید می‌شود و منجر به آتش‌سوزی‌های جدیدتری می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید