رویای صلح در خاورمیانه کم‌رنگ‌تر می‌شود

پنی وونگ سخنگوی روابط خارجی حزب کارگر، حزب رقیب دولت استرالیا، تصمیم به انتقال سفارت را به باد انتقاد گرفت و گفت:‌ سیاست خارجه و منافع ملی استرالیا از چنان اهمیتی برخوردار است که نباید با چنین روشی با آن برخورد شود انتقال سفارت استرالیا به بیت‌المقدس می‌تواند علیه اجماع جهانی به شمار رود، اجماعی که بر اساس آن قرار بود وضعیت شهر مقدس در یک توافق صلح مشخص شود. در سال ۱۹۶۷، نیروهای صهیونیستی بیت‌المقدس را اشغال کردند و پس از آن بخش شرقی که فلسطینیان آن را پایتخت دولت آتی خود می‌دانستند، به بخش اشغالی ضمیمه کردند

سیدمحمد میرزامحمدزاده

استرالیا ممکن است از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در انتقال سفارت کشورش در فلسطین اشغالی از تل آویو به بیت‌المقدس تبعیت کند.

اسکات موریسون، نخست وزیر جدید استرالیا، روز سه‌شنبه گفت: من نسبت به چنین اقدامی نگاه باز دارم و انتقال سفارتمان از تل‌آویو به بیت‌المقدس معقول به نظر می‌رسد.

موریسون که یک مسیحی پروتستان است، پس از چنین ادعایی فورا مورد سوالاتی مبنی بر اینکه آیا دیدگاه‌های مذهبی او نقشی در تصمیم‌گیری وی برای طرح انتقال سفارت داشته است یا خیر، قرار گرفت که او چنین موضوعی را رد کرد و گفت: اعتقاد و مذهب من در این تصمیم‌گیری نقشی نداشته است. 

او با اشاره به وضع موجود در روابط رژیم صهیونیستی - فلسطین و ادامه تنش‌ها بدون هیچ پیشرفتی گفت:‌ در واقع ما باید دیدگاهی که این مباحث را منحرف می‌کند و بر تابو بودن سوال در مورد پایتخت تأکید می‌کند را مورد سوال قرار دهیم.

وی افزود: ما به راهکار دو کشوری پایبندیم اما صادقانه بگویم این راهکار خوب پیش نرفته و پیشرفت زیادی در این زمینه انجام نشده است و نمی‌توان یک مسیر را چند بار ادامه داد و به نتیجه متفاوتی دست پیدا کرد.

چنین حرکتی می‌تواند علیه اجماع جهانی به شمار رود، اجماعی که بر اساس آن قرار بود وضعیت شهر مقدس در یک توافق صلح مشخص شود. در سال 1967، نیروهای صهیونیستی بیت‌المقدس را اشغال کردند و پس از آن بخش شرقی که فلسطینیان آن را پایتخت دولت آتی خود می‌دانستند را، به بخش اشغالی ضمیمه کردند.

در ماه ژوئن (خرداد ماه 96) زمانی که آمریکا خبر از انتقال سفارت خود به بیت‌المقدس داد، اعتراضات گسترده‌ای در غزه شکل گرفت که منجر به شهادت 58 شهروند فلسطینی شد.

پس از اعلام رسمی این خبر از سوی ترامپ در ماه دسامبر سال گذشته (15 آذر 96) اسرائیل برای ترغیب دیگر کشورها به منظور تبعیت از چنین تصمیمی فشار آورد. در مدت نزدیک به یک‌سال، این تصمیم از سوی هیچ دولتی جز گواتمالا، شریک وابسته اسرائیل و پاراگوئه پذیرفته نشد. پاراگوئه نیز یک ماه بعد از این اعلام، با تغییر رئیس‌جمهورش، از تصمیم انتقال سفارت از تل‌آویو به بیت‌المقدس صرف نظر کرد. 

حتی صحبت از انتقال سفارت از تل‌آویو به بیت‌المقدس از سوی نخست وزیر استرالیا برای رژیم صهیونیستی یک گام بزرگ به‌شمار می‌رود. این اقدام به طور یقین برای رژیم صهیونیستی یک برد محسوب می‌شود و رهبران فلسطین چنین اقدامی را انحراف از آرزوی ایجاد دولت فلسطین و تأیید اشغال رژیم صهیونیستی می‌دانند و آن را به استهزا می‌گیرند.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اشغالگر، همواره طرفدار مسیحیان به ویژه پروتستان‌ها بوده است؛‌ چرا که بسیاری از آنها بیت‌المقدس را بر اساس پیشگویی کتاب مقدسشان، پایتخت اسرائیل و محل بازگشت دوباره مسیح و ظهور می‌دانند.

تغییر سیاست استرالیا منجر به ظهور انتقادات در اندونزی،‌ یکی از همسایگان مهم استرالیا و همچنین پرجمعیت‌ترین کشور جهان اسلام شده است.

پس از آنکه گزارش‌هایی مبنی بر اینکه جاکارتا در پی تعلیق یکی از مهم‌ترین قراردادهای تجاری‌اش با استرالیا در ارتباط با این موضوع است، منتشر شد، موریسون در مجلس استرالیا مورد سوال قرار گرفت. موریسن در پاسخ عنوان کرد که با همتای اندونزیایی خود در مورد موضوع سفارت صحبت کرده و از جوابی که جوکو ویدودو، رئیس جمهور اندونزی ارائه کرد، خرسند شده است.

عزت صلاح‌ عبدالهادی، نماینده فلسطین در استرالیا با تقبیح این تصمیم، آن را عمیقا تشویش کننده خواند و گفت چنین تصمیمی ترامپ را تشویق می‌کند که مسأله صهیونیست- فلسطین را به شیوه‌ای حل کند که در آن وضعیت بیت‌المقدس و پناهندگان فلسطینی از بحث خارج شود. 

عبدالهادی گفت: دستاوردهای کوتاه مدت سیاسی که ممکن است با انتقال سفارت استرالیا از تل‌آویو به بیت‌المقدس به‌دست آید، به احتمال قوی، منجر به نزول جایگاه استرالیا در جامعه جهانی و روابط این کشور با دنیای عرب و کشورهای اکثریت مسلمان نشین و در ابعاد وسیع‌تر جامعه بین‌الملل می‌شود.

هیأت فلسطینی به دولت استرالیا هشدار داد جانب احتیاط را در مورد این موضوع حساس در نظر بگیرد و عواقب چنین حرکتی را ارزیابی کند.

عبدالهادی روز سه‌شنبه (24 مهر) میزبان دیدار نمایندگان چندین کشور خاورمیانه به منظور بررسی طرح نخست وزیر استرالیا، برای انتقال سفارت به بیت‌المقدس بود.

رئیس هیأت فلسطین به همراه نمایندگانی از 12 کشور خاورمیانه و شمال آفریقا: کویت، اردن، الجزیره، امارات متحده عربی، مصر، سودان، قطر، لبنان، عربستان سعودی، مراکش و عراق در این جلسه حضور داشتند.

البته چنین مسأله‌‌ای در سطح جهانی که تغییر در دیدگاه‌های بنیادین این کشور به شمار می‌رود، بی‌ارتباط با انتخابات فرعی محلی برای به دست آوردن جایگاه پیشین موریسون نیست.

ونتورث، حوزه انتخابی برتر سیدنی که پیشتر مالکولم ترنبول (نخست وزیر اسبق استرالیا) نماینده آن بود، جامعه وسیعی از یهودیان را در دل خود جای داده است که این هفته به پای صندوق‌های رأی می‌روند و این موضوع می‌تواند عاملی برای صحبت‌های اخیر موریسون باشد.

موریسون، دیو شارما، کاندیدای حزب لیبرال را که پیشتر سفیر این کشور در سرزمین اشغالی بود را به عنوان مسئول بررسی این طرح برگزیده است. موریسون گفت:‌ موقعیت استرالیا در مورد این موضوع تا امروز این بوده که انتخاب بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل قابل بحث نیست و صرفا باید به راهکار دو دولتی چنگ بزنیم. اما دیو شارما که پیش‌تر سفیر ما در اسرائیل بوده، پیشنهادی چند ماه پیش مطرح کرده که می‌تواند برای این چالش از سوی دو طرف پذیرفته شود، با ترغیب دو طرف به چنین راهکاری در واقع ما منجربه تسهیل راهکار دو کشوری شده‌ایم. زمانی که مردم در مورد مسائل قابل لمس صحبت می‌کنند، باید به آنها گوش فرا دهیم و وقتی که پیشنهادات ملموس در راستای مشی ما و در این مورد خاص در مورد راهکار دو کشوری ارائه می‌شود، استرالیا باید با دید باز به آن نگاه کند و من با دید باز به آن نگاه می‌کنم و دولت هم نگاه بازی به آن دارد.

موریسون تأکید داشت که آمریکا در اخذ چنین تصمیمی دخالت نداشته است، اما تأیید کرد که در این مورد با نتانیاهو صحبت کرده است. 

روز سه‌شنبه صبح به وقت استرالیا، نتانیاهو در پیام توئیتری از مذاکره با موریسون در مورد طرح انتقال سفارت خبر داد. در این پیام آمده بود: من امروز با اسکات موریسون صحبت کردم. او به من اطلاع داد که به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت استرالیا به بیت‌المقدس را در نظر گرفته است. من بابت این موضوع از او بسیار متشکرم. ما برای تقویت روابط بین استرالیا و اسرائیل تلاش می‌کنیم.

هرگونه اقدامی از سوی استرالیا در واقع انحراف از موضع اتخاذ شده از سوی ترنبول در زمان نخست‌وزیری‌اش و همچنین جولیه بیشاپ، وزیر امور خارجه پیشین استرالیا است.

منتقدان داخلی به این تصمیم، بر این عقیده‌اند که این اقدام تعهد بلند مدت استرالیا به راهکار دو کشوری را خدشه‌دار می‌کند.

پنی وونگ سخنگوی روابط خارجی حزب کارگر، حزب رقیب دولت استرالیا، این تصمیم را به باد انتقاد گرفت و گفت:‌ سیاست خارجه و منافع ملی استرالیا از چنان اهمیتی برخوردار است که نباید با چنین روشی با آن برخورد شود.

او افزود:‌ اسکات موریسون باید به جای بازی خطرناک و حلیه‌گرانه با کلمات در مورد سیاست خارجه استرالیا برای گرفتن چند رأی بیشتر در انتخابات، به گونه‌ای خدمت کند که بازتاب ارزش‌های مردم ونتمورث یعنی تغییرات آب و هوایی و قوانین حامی معلمان و دانش آموزان در مقابل تبعیض باشد.