برگزاری انتخابات زیر سایه اسلحه

سیدمحمد میرزامحمدزاده

نیویورک تایمز در تشریح اوضاع تنش‌های داخلی کشور کامرون نوشت:‌ سربازی جسدی را درون میدان می‌اندازد، جسد مرد جوانی که در جریان یک مهمانی خانگی تیر خورده و مرده است. پسری نوجوان در جریان یک تیر‌اندازی خیابانی،‌ زمانی که مشغول تماشای تلویزیون بود، با گلوله‌ای کمانه کرده، کشته می‌شود. صدای شلیک گلوله آنقدر زیاد و عادی شده که کودکان محله آن را به صدای پختن پاپ‌کورن تشبیه می‌کنند. چهره ساکنین وحشت‌زده این محله،‌ محله غبار گرفته مونت کامرون، حاصل تنش‌های رو به فزونی است که مناطق انگلیسی زبان کشور کامرون را در چند ماه اخیر متأثر کرده ‌است.

لئونارد اتوگ،‌ یکی از محدود ساکنینی که حاضر به ترک خانه خود نشده و همچنان در این محله زندگی می‌کند، راجع ‌به شرایط محله می‌گوید: این وضعیت غیرقابل تحمل است.

محله‌ای که روزگاری در کنار بزرگراه، با نام «مایل 16» سرزنده و شلوغ بود، حالا مملو از سطل زباله‌های در‌حال سوختن و خودروهای واژگون و پوکه‌های گلوله است.

کامرون کشوری است که همچنان در کشمکش‌های بلند‌مدت با قدرت‌های استعماری حاضر، دست و پنجه نرم می‌کند. آلمان،‌ فرانسه و بریتانیا و در سال‌های اخیر نیز آمریکا با نام شریک استراتژیک در جنگ علیه اسلامگرایان افراطی آفریقا در استعمار این کشور نقش داشته‌اند.

حال این کشور در آستانه جنگ داخلی است.

خشم طولانی مدت مردم علیه دولت منجر به بزرگ‌ترین قیام ملی در طول چند دهه اخیر شده است. جدایی‌طلبان به دنبال جنگی خونین به منظور تجزیه و تشکیل کشور خودمختار با نام آمبازونیا هستند. بیش از 2 هزار پیکارجو مسلح با سلاح‌های به‌طور عمده دست‌ساز، دستورات خود را از فعالان آن‌سوی مرزها دریافت می‌کنند.

جدایی‌طلبان که در این منطقه با نام «پسران آمبا» شناخته می‌شوند، علیه نیروهای ویژه آموزش‌دیده از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی می‌جنگند؛ نیروهایی آموزش دیده‌ای که به نقض حقوق بشر متهم هستند. سرکوب‌های دولتی بی‌رحمانه بوده است. در حالی که ساکنین و مقامات محلی در حال تأمین سربازان برای سوزاندن خانه‌ها و ساختمان‌ها در بیش از 100 روستا هستند، دولت به منظور سرکوب، به کشتار و بازداشت شهروندان و در برخی مواقع اعدام مردان جوان بی‌گناهی که از ترس جنگ به عمق جنگل پناه برده‌اند، مبادرت می‌ورزد تا از جدایی‌طلبی احتمالی آنها جلوگیری کند. بر اساس تخمین یک سازمان بین‌المللی، ده‌ها هزار نفر از مردم انگلیسی زبان منطقه به منظور فرار از خشونت، محل زندگی خود را ترک کرده‌اند و نزدیک به 400 شهروند جان خود را از دست داده‌اند.

در دل این آشوب، کشور در تلاش برای برگزاری یک انتخابات است. پاول بیا، 85 ساله که با 36 سال خدمت، بیشترین دوران ریاست‌جمهوری را در دنیا به خود دیده‌ است، در تلاش است با رأی روز یکشنبه (15 مهرماه)، 7 سال دیگر نیز در رأس باشد. آقای بیا آنقدر در رأس قدرت بوده که بسیاری از جمعیت این کشور رهبری غیر از او را نمی‌شناسند.

وی برای کسب حمایت‌های بیشتر، سفرهای انتخاباتی خود را در فضایی کاملا نامتعادل برگزار کرد. بیا در حالی رأی شهروندان را می‌خواهد که سختی‌های بسیاری را بر آنها اعمال کرده ‌است. جدایی‌طلبان متعهد شده‌اند که به هر نحو این انتخابات را مختل کنند، در حالی که هم اکنون نیز شرایط ناپایداری را ایجاد کرده‌اند.

کامرون همچنین در حال جنگ با گروه‌های اسلامگرای افراطی منطقه نیز است. آمریکا تجهیزات نظامی برای مقابله با گروه افراطی بوکوحرام را در اختیار این کشور گذاشته، جنگی که در حال درز به مرزهای کشور نیجریه، همسایه کامرون است.

آقای بیا برای رقابت در این انتخابات، یک شرکت روابط عمومی در واشنگتن را به خدمت گرفت، اما این شرکت پس از امضای قرارداد با فردی دیگر،‌ قرارداد خود با بیا را فسخ کرد.

انتظار نمی‌رود این انتخابات منجر به شورش علیه آقای بیا در دو منطقه انگلیسی‌زبان کامرون شود؛‌ دو منطقه به هم پیوسته در حاشیه مرز نیجریه. شورش‌ها در این مناطق بسیار ضعیف خواهد‌ بود،‌ چرا که جمعیت کمی برای رأی دادن در این مناطق باقی مانده‌اند. بر اساس تخمین مقامات محلی، بیش از 90 درصد ساکنین این مناطق گریخته‌اند.

برخی مناطق همچون اکونا، شهری کوچک در کنار کارخانه از کارافتاده لاستیک، کاملا از جمعیت خالی شده است. شهر اکونا به یکی از نقاط برجسته این جنگ بدل شده‌است. یک مقام ارتشی جدایی‌طلبان را به دلیل خسارات در این شهر سرزنش کرده‌ است و آنها را متهم به کشتار شهروندانی کرده که به هشدار جدایی‌طلبان برای حکومت نظامی و ماندن در خانه توجه نکرده‌اند. اما گزارش‌های رسانه‌های محلی داستان متفاوتی از این شهر عنوان کرده‌اند: درگیری مسلحانه بین جدایی‌طلبان و نیروهای امنیتی در ماه ژوئن (خرداد 1397) منجر به فرار شهروندان به جنگل شده‌ است.

مناطق انگلیسی‌زبان کامرون نزدیک به یک پنجم جمعیت کشور را در خود جای داده‌اند و با صنایع روغن پالم، موز و لاستیک خود نقش مهمی در اقتصاد کشور بر عهده دارند؛ صنایعی که از زمان خشونت‌ها عمدتا تعطیل شده‌اند.

دو سال پیش شهروندان این مناطق در اعتراض به انتخاب معلمان و قضاتی که قادر به تکلم روان زبان انگلیسی نبودند،‌ دست به تظاهرات زدند و پس از آنکه نیروهای امنیتی به روی معترضان آتش گشودند، جدایی‌طلبان خود را مسلح کردند.

این اعتراضات را می‌توان به حواشی مرتبط دانست که از دوره جنگ جهانی اول باقی مانده بود، زمانی که مجمع اتفاق ملل (در زمان توافق ورسای)، فرانسه و انگلیس را به عنوان متولی مشترک چیزی که قبلا با نام کامرون آلمانی شناخته می‌شد، معرفی کرد.

هرچند که دولت هر دو زبان‌ فرانسه و انگلیسی را قبول دارد، آقای بیا که حکومت را در اختیار دارد و از منطقه فرانسوی زبان یونده، برآمده است، قدرت و منابع را در مناطق فرانسوی زبان متمرکز کرد، در حالی که انگلیسی‌زبانان به تلخی از نبود زیرساخت‌ها و منابع یاد می‌کنند.

توزیع پوسترها و تیشرت‌های تبلیغاتی آقای بیا در سرتاسر کشور اختلافات دو طرف را پر رنگ‌تر کرد. در یک مورد یکی از شعارهای تبلیغاتی او با عنوان «قدرت تجربه» از سوی مخالفان «اجبار تجربه» ترجمه شد. به گفته رئیس شورای شهر بویا،‌ یکی از شهرهای انگلیسی زبان، از جمعیت 200 هزار نفری این شهر،‌ تنها 10 هزار نفر باقی مانده‌اند.

دولت آقای بیا، این افراد را جدایی‌طلب می‌نامد و از مذاکره با آنها سر باز می‌زند.

عیسی تکیروما بیکری وزیر ارتباطات دولت بیا در واکنش به اتهام نقض حقوق بشر از سوی نیروهای امنیتی گفت: مقامات در حال بررسی این موضوعات هستند. به هر حال هیچ ارتشی نمی‌تواند خود را عاری از اشتباه بداند.

جدایی‌طلبان در بسیاری از مناطق از جمله شهر انگلیسی‌زبان‌ بامندا، با انداختن درختان و تخریب پل‌ها در تلاشند که مسیر حمله گسترده نیروهای امنیتی را مختل کنند. با این حال این اقدامات منجر به محاصره شهروندانی شده‌است که قصد خروج از شهر را دارند.

برخی دیگر نیز با وجود این شرایط تمایلی به ترک محل زندگی خود ندارند. وقتی از یکی از فراریان که شاهد صحنه‌های تیراندازی در همسایگی خود بوده‌ است پرسیده شد که آیا رأی می‌دهد یا خیر؟ با تعجب جواب داد: رای برای چه؟ این همه سال رأی دادم و هیچ چیز تغییر نکرد.