بزرگترین رزمایش مشترک روسیه و چین

سجاد موسوی راضی

صدها هزار نیروی ارتش روسیه روز سه شنبه (20 شهریور 1397) از سیبری گذر کردند تا در بزرگترین رزمایش نظامی تاریخ این کشور که به صورت مشترک با چین برگزار می‌شود شرکت کنند. یک نمایش قدرت‌مندانه از ارتباط نظامی پرشور میان مسکو و پکن آن هم درست در دورانی که هر دوی این کشورها با آمریکا دچار تنش شده‌اند.

مسکو اعلام کرده است که رزمایش یک هفته‌ای ووستوک (به معنی شرق) 2018 گستره وسیعی از سیبری تا شرق دور، قطب شمال و اقیانوس آرام را در بر می‌گیرد. در این رزمایش 300 هزار نفر نیروی ارتش روسیه یعنی نزدیک به یک سوم از ارتش یک میلیون نفری این کشور شرکت می‌کنند. همچنین بیش از یک هزار جنگنده، 36 هزار تانک و سایر خودروهای نظامی، به همراه 80 فروند کشتی در این رزمایش شرکت داده شده‌اند.

سرگی شویگو، وزیر دفاع روسیه، اعلام کرد که این رزمایش حتی بزرگتر از رزمایش Zapad سال 1981 است که در دوران جنگ سرد برگزار شد.

یک ژنرال بازنشسته ارتش روسیه عنوان کرد که این رزمایش اعلام خطری به آمریکا در مقابل افزایش فشارهایش بر روسیه است.

لئونید ایواشو، ژنرال بازنشسته ارتش روسیه، گفت: «هدف از این رزمایش بر هم زدن اهداف آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) است. این رزمایش واکنشی به تحریم‌های آمریکاست»

در این رزمایش چین با سه هزار و 200 تانک، 900 فروند خودرو نظامی، و 30 فروند جنگنده در منطقه آتش سیبری شرکت کرده است. چنین اقدامی از سوی چین چشمگیر است و نشان می‌دهد که به سمت همکاری کامل نظامی با روسیه تمایل پیدا کرده است. مغولستان نیز با اعزام یک گردان در این رزمایش

شرکت کرده است.

جیم ماتیس، وزیر دفاع آمریکا، روز سه شنبه (20 شهریور 1397) در پاسخ به اینکه آیا آمریکا از اتحاد نظامی روسیه و چین واهمه دارد، به خبرنگاران پنتاگون گفت: «فکر می‌کنم که ملت‌ها با توجه به منافع خود عمل می‌کنند. من چیزی نمی‌بینم که در بلند مدت چین و روسیه را کنار هم نگاه دارد»

با شروع رزمایش، ژی جیپینگ، رئیس جمهوری چین روز سه شنبه به روسیه سفر کرد تا در یک نشست اقتصادی در ولادی ووستک شرکت کند. ولادمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، نیز در اقدامی برای نشان دادن رابطه گرم میان خود و همتای چینی‌اش وی را به صرف کیک و خاویار دعوت کرد.

مسکو و پکن همکاری را که تحت عنوان «همکاری راهبردی» می‌نامند شکل داده‌اند. این دو کشور مخالفت خود را با جهان «تک قطبی» اعلام کردند، اصطلاحی که سلطه آمریکا بر جهان را نشان می‌دهد. با وجود این، رزمایش‌های مشترکی که این دو کشور پیش از این برگزار کرده بودند مقیاسی بسیار کوچکتر از رزمایش کنونی داشت چراکه چین در یارگیری خود بسیار محتاط‌تر عمل می‌کرد.

برخی از کارشناسان معتقدند که آمریکا از طریق خطاب کردن این دو کشور به عنوان رقبای راهبردی، به ایجاد رابطه نزدیک‌تر نظامی میان روسیه و چین سرعت بخشید.

یو گانگ، کارشناس نظامی و فرمانده بازنشسته ارتش چین، می‌گوید: «این دو کشور احساس می‌کنند که با توجه به فشارهای روز افزون و محدودیت‌های آمریکا، باید با یکدیگر کنار بیایند»

وی افزود که چین احساس می‌کند که رفتار و منش خصمانه واشنگتن مانند استقرار سامانه ضد موشکی تاد در کره جنوبی، این کشور را از در نظر آوردن نقطه نظرات آمریکا در هنگام تعمیق روابط خود با مسکو، معاف می‌کند.

گانگ تاکید کرد: «این رزمایش‌ها اساس تقویت همکاری‌های مسکو و پکن را در سطح بین المللی بنا گذاشته است، ضمن آنکه مهارت مبارزه هر دو طرف را ارتقاء می‌دهد»

رسانه‌های چینی گزارش کردند که شرکت چین در این رزمایش نظامی، بزرگترین مشارکت آنها در طول تاریخ در رزمایش‌های نظامی خارج از کشور بوده است.

برخی نیز معتقدند که ارتش آزادی خلق چین که پس از شرکت در حمله به ویتنام در سال 1979 به بعد در هیچ جنگ دیگری مبارزه نکرده است، مشتاق به یادگیری تجربیات روسیه از جنگ سوریه است چراکه در این جنگ روسیه از تازه‌ترین سلاح‌ها و تاکتیک‌ها بهره برده است.

از دیدگاه چین، اتحاد در حال شکل‌گیری نظامی با روسیه پیغامی قوی را به آمریکا و متحدش یعنی ژاپن ارسال می‌کند و به آنها می‌گوید که پکن از منافع خود در دریای چین جنوبی دفاع می‌کند.

سونگ ژونگ پینگ، یک روزنامه‌نگار مستقر در هنگ کنگ اظهار کرد که چین می‌خواهد تجربه بیشتری در عملیات‌های بزرگتر کسب کند. موضوعی که می‌تواند به عاملی تعیین کننده در مناقشه با آمریکا و دیگران در ادعاهای مطرح شده ارضی در آسیا بدل شود.

سونگ گفت: «روسیه توانایی‌های بالایی در جنگ‌های واقعی دارد و مشارکت ارتش آزادی خلق چین در چنین تمرین‌های گسترده و بزرگی که به منظور مقابله با تهدیدات حمله طراحی شده است، نشان می‌دهد که چین قصد دارد رویه‌های ارزشمند جنگی بیشتری فرا بگیرد و توانایی خود را در جنگ‌های مشترک

افزایش دهد.»

برای روسیه نیز افزایش اتحاد با چین در میانه افزایش تنش‌ها با آمریکا و متحدانش، و نیز بالا رفتن احتمال تحریم‌های سخت‌گیرانه‌تر از سوی آمریکا، اهمیت کاربردی دارد.

ایواشو، ژنرال بازنشسته ارتش روسیه گفت: «گستردگی و سناریوی این رزمایش‌ها هم راستا با شرایط کنونی نظامی-سیاسی است. این تمرین‌ها جدیت ما را در اهدافمان نشان می‌دهد.»

آمریکا و متحدان عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) این کشور به دقت این رزمایش را زیر نظر گرفته‌اند چراکه این رزمایش می‌تواند  مواردی را از همکاری‌های نظامی میان روسیه و چین، و نیز میزان افزایش توانایی‌های نظامی آنان آشکار سازد.

راب منینگ، یک سخنگوی وزارت دفاع آمریکا، عنوان کرد: «مشخصا ما نسبت به این موضوع آگاه هستیم، این رزمایش را به دقت زیر نظر داریم. ما از حق حاکمیت روسیه و حق این کشور برای تمرین جهت حفظ آمادگی خود آگاهیم.»

خانم اوآنا لانگسکیو، سخنگوی ناتو نیز گفت: «این آموزش‌ها در قالب الگوهایی که چندین بار مشاهده کرده‌ایم قرار می‌گیرد: روسیه جاه‌طلب،  که به طرز چشمگیری بودجه دفاعی خود و حضور نظامی خود را افزایش می‌دهد»

وی همچنین افزود: «چین نیز توانایی‌های روبه رشدی دارد و نقش مهم و روز افزونی در سطح جهانی بازی می‌کند. برای ناتو مهم است که با چین ارتباط برقرار کند»