شرکت‌های بزرگ فولادساز به تازگی با تعریف سرفصل‌های بومی‌سازی قطعات و تجهیزات، برنامه‌ها و اقدامات خود در این حوزه را اعلام کردند. در این گزارش بخش‌هایی از اقدامات انجام شده در این حوزه، در سه شرکت مبارکه، گل گهر و ذوب آهن منعکس شده است.

مبارکه؛ داخلی سازی 4 هزار قطعه

فولاد مبارکه اصفهان به عنوان پیشتاز بومی سازی در صنعت فولاد کشور، ساخت داخل قطعات و تجهیزات را از سال 80 به صورت ساختار یافته در داخل این مجموعه نهادینه کرده است. مبارکه با رسیدن به مرحله بلوغ و گذر از آن در سال رونق تولید ملی گامی بلند در جهت بومی سازی فرایندهای خطوط تولید به منظور دست‌یابی به دانش فنی آنها برداشته است.

نتایجی که از اقدامات این فولاد ساز بزرگ به دست آمده می‌توان به خودکفایی کشور در زمینه طراحی و ساخت خطوط تولید و کاهش وابستگی به کشور های خارجی، دستیابی به دانش فنی تولید فولاد، ایجاد و افزایش اشتغال و جلوگیری از خروج ارز اشاره کرد.

در حال حاضر گروه فولاد مبارکه پیشرو در انجام فرآیند بومی‌سازی در جهت تامین قطعات و تجهیزات و همچنین بومی‌سازی فرآیند خطوط تولید در کشور است.

این شرکت ایجاد شرایط تامین پایدار، اقتصادی، کیفی و به موقع اقلام مورد نیاز خطوط تولید را از طریق فرآیند بومی سازی و همچنین بومی سازی فرآیند خطوط تولید، به عنوان خط مشی خود در بومی سازی قرار داده است.

این رویکرد با هدف تامین حداقل 85 درصد قطعات یدکی و تجهیزات، 92 درصد مواد مصرفی و 70 درصد مواد اولیه و انرژی مورد نیاز فولاد مبارکه از داخل کشور تا پایان سال جاری است.

بومی سازی در دو بخش

بنابر این گزارش، بومی سازی در فولاد مبارکه به دو صورت بومی‌سازی قطعات و تجهیزات و بومی‌سازی خطوط و فرآیندهای تولید دنبال می شود. مبارکه سال گذشته معادل 88 میلیارد تومان صرفه جویی ارزی در بومی سازی داشته است و رقم صرفه جویی امسال به 124 میلیارد تومان می‌رسد.

تاکنون 4000 هزار قطعه در مبارکه بومی سازی شده است. این درحالی است که مبارکه تا قبل از سال 97، 50 درصد قطعات مورد نیاز خود را داخلی سازی کرد و بعد از اعمال تحریم ها طی ماه‌های گذشته 80 درصد نیاز به قطعات این فولادساز ساخت داخل شد.

فولاد مبارکه تولید داخلی قطعات و تجهیزات را از سال 80 به صورت ساختار یافته در این مجموعه نهادینه کرده و با گذر از این مرحله، قصد دارد دانش فنی خطوط تولید را نهادینه کند.

گل گهر؛ 90درصد کارخانه کنسانتره سازی،‌ 65درصد گندله سازی

در مجموعه گل گهر 10 گام به منظور تحقق اقتصاد مقاومتی تعریف شده که در دست اجرا هستند. یکی از مهم ترین این گام ها، رویکرد ساخت داخل است. بدین منظور در مجموعه گل گهر، واحدی تحت عنوان مهندسی معکوس و ساخت داخل تشکیل و دو هدف ذیل آن تعریف شده است. این دو هدف شامل "بومی سازی قطعات خرید خارج" و "کمک به توسعه توان صنعتی استان کرمان" است. به منظور دستیابی به این دو هدف، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر در ریسک بومی‌سازی قطعات، با سازندگان داخل کشور و شرکت‌های دانش بنیان سهیم شده است. شرکت فوق با تامین مالی هزینه مواد اولیه و سازنده اقدام به ساخت قطعه یا تجهیز کرده است. بر این اساس طی یک سال گذشته براساس این مکانیزم، گل گهر به دستاوردهای قابل توجهی در حوزه بومی سازی رسیده و برخی نیز در حال ساخت داخل هستند. از مهم‌ترین این قطعات می‌توان به "پینیون کرانویل دامپ تراک"، "کابل فشار قوی شاول معدن"، "برد مشعل گندله سازی"، "روکش لاستیک دامپ تراک"، "بوته کوره تونلی"، "مجموعه بلوک هیدرولیکی دامپتراک ها" و "کارتریج"، "فلومتر اسلاری" و قطعات میکسر گندله سازی و... اشاره کرد.

همچنین ساخت سیکلوسایزر، دستگاه تست FZG، سیستم پردازش تصویر دیسک‌های گندله سازی، مجموعه گاردان و چهارشاخ دامپتراک در دست بومی‌سازی است.

همچنین از مهم ترین پروژه های اصلاحی واحد اصلاح خطوط تولید گل گهر نیز می‌ توان به بحث ریکلایمرسنگ، ریکلایمر کنسانتره، میکسرهای کارخانه گندله سازی و غبار کارخانه تغلیظ اشاره کرد. به طور کلی شرکت گل گهر، در بخش کنسانتره 90 درصد، احیا مستقیم 50 درصد و بخش گندله سازی حدود 65 درصد قطعات را داخلی سازی کرده است.

شرکت معدنی و صنعتی گل گهر ساخت 150 قطعه کلیدی مورد نیاز خود را در شمار برنامه ها قرار داده است.

ذوب آهن؛ بومی سازی 80 درصد قطعات

ذوب آهن اصفهان به عنوان مادر صنعت فولاد کشور، حمایت از صاحبان ایده و سازندگان داخلی قطعات را دنبال می‌کند. در این راستا بخشی در قالب شورای عالی تحقیقات شرکت و بخشی نیز در قالب ارتباط با دانشگاه‌ها و پذیرش پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و دکترا فعالیت دارد. ضمن اینکه ارتباط با شرکت‌های دانش بنیان نیز از برنامه‌های موثر در راستای توسعه بومی‌سازی خارج از شرکت است. ذوب آهن اصفهان با راه‌اندازی کوره بلند شماره یک، ساخت و راه‌اندازی کوره بلند شماره سه، بازسازی، مدرنیزاسیون و تعمیرات اساسی درجه یک کوره بلند شماره 2 و بومی سازی سرندهای کوره بلند تجربه گسترده ای در اختیار دارد.تولید محصول استراتژیک ریل با ارزش افزوده بالا در دوران تحریم به همت ذوب آهن اصفهان به ثمر نشست. همچنین این شرکت موفق به تولید شمش ریل شده است تا فرایند تولید این محصول به صورت کامل در داخل کشور انجام شود.

بومی سازی در باتری های کک سازی

این مجتمع صنعتی 80 درصد قطعات و تجهیزات مورد نیاز خود را بومی سازی کرده است. بومی سازی درب های فلکسیبل باتری های کک سازی ذوب آهن که نماد خودباوری در شرایط تحریم است، ایران را در جمع معدود کشورهای برخوردار دنیا از این تکنولوژی قرار داد. ذوب اهن علاوه بر تولید ریل و تیرآهن H30 و دیگر محصولات جدید، طرح تزریق پودر زغال به کوره بلند که مرحله تست نهایی را می گذراند.