نگار رشیدی 

لیگ ملت‌های والیبال مردان برای تیم ملی کشورمان به پایان رسید. مسابقاتی که پیش از شروع شدن آن و حتی در زمانی که تیم هنوز در تمرینات آماده‌سازی به سر می‌برد، اولویت این بود که ایران عملکردی از خود بروز دهد که خاطرات تلخ دو دوره گذشته را از ذهن‌ها دور کند. اما درنهایت آنچه در میدان مسابقه رقم خورد، باعث شد که صعود نکردن تیم ملی به مرحله بعدی رقابت‌ها، با تلخی همراه شود. تیمی که در عین شایستگی و ایستادن در رده هشتم از صعود بازماند. توقفی که طعمش مانند شکلات تلخ بود! 

جای خالی ایران

هفته سوم لیگ ملت‌ها با 36 مسابقه در سه گروه به میزبانی گدانسک لهستان، لوبلیانا اسلوونی و کانتو ژاپن پیگیری و تکلیف هشت تیم صعود کننده به دور نهایی مشخص شد. برزیل، ایتالیا، فرانسه، ژاپن، لهستان، اسلوونی، کوبا و چین هشت تیم راه یافته به دور نهایی هستند. چین در حالی جزو تیم‌های صعودکننده قرار دارد که در پایان هفته سوم با سه برد و ۹ امتیاز در رده هفدهم جدول دیده می‌شد. به عبارتی اگر قرار بود که صرفا بر اساس توانمندی و رده، تیم‌های صعودکننده مشخص شوند، این ایران بود که باید راهی مرحله بعد می‌شد. تیمی جوان که توانست ۶ برد و ۱۹ امتیاز به دست بیاورد و در رده هشتم بایستد اما میزبانی چین از مرحله نهایی این مسابقات، به صورت خودکار آنها بلیت صعود را برای‌شان صادر کرد تا جای جوان‌های کشورمان در ادامه رقابت‌‌ها خالی باشد. 

افکاری برای فراموش شدن

حالا که کار ایران در لیگ ملت‌ها به پایان رسیده، اما و اگرهای بسیار هم از راه رسیده‌اند. یکی از این اما و اگرها این است که اگر روبرتو پیاتزا فرصت کافی و درواقع بیشتری برای آماده‌سازی تیمش داشت، شاید حالا ایران در رده‌ای قرار می‌گرفت که به مرحله حذفی صعود می‌کرد. پیاتزا از همان ابتدا در مسیر جوانگرایی گام برداشت و به بازیکنان تازه‌نفس و‌ آینده‌دار فرصت داد. از طرف دیگر او به دلیل جنگ این فرصت را هم از دست داد تا ترکیبش را تغییر دهد و ناچارا از همان بازیکنانی استفاده کرد که از هفته اول در اعزام تیم ملی حضور داشتند. موضوعی که تاثیر زیادی روی خستگی بازیکنان داشت اما از سوی دیگر این فشار اجباری باعث شد تیم و کادر فنی شناخت بیشتر و بهتری از همدیگر به دست بیاورند و بهتر بتوانند برای آینده برنامه‌ریزی کنند. 

همچنین ایران در طول این سه هفته شکست‌هایی داشت که بسیار نزدیک اتفاق افتاد. اگر بخواهیم هفته آخر را لحاظ کنیم، ایران در بازی با لهستان میزبان فاصله‌ای تا پیروزی نداشت اما این مسابقه را واگذار کرد و شکست مقابل فرانسه هم پای تیم ملی را به لبه پرتگاه کشاند. 

درنهایت با شکست آمریکا مقابل ژاپن، باخت آلمان مقابل برزیل، شکست اوکراین مقابل کانادا و پیروزی چین مقابل کوبا ورق به نفع پیاتزا برگشت و با توجه به برد ایران مقابل بلغارستان، در صورت پیروزی صربستان برابر اسلوونی ایران صعود می‌کرد که نتیجه دلخواه رقم نخورد. حذف ایران در شرایطی که تا آخرین بازی‌ها امیدوار باقی مانده بود، بار دیگر اهمیت هر ست و هر امتیاز را در رقابت‌های فشرده بین‌المللی نشان داد.

به هر حال اما تمام اینها در گذشته مانده و تنها باید درس‌های آن باقی بماند. تیم جوان ایران نشان داد که می‌تواند یک نسل طلایی دیگر را تشکیل بدهد و در رقابت‌های پیش رو از ایران یک چهره مدعی بسازد. 

نقطه‌ پایان ناکامی گذاشته شد؟!

همان‌طور که اشاره شد در وهله اول آنچه اهمیت داشت این بود که تیم ملی عملکرد خوبی داشته باشد تا خاطرات تلخ اخیر از یاد برود. تیم ملی در لیگ ملت‌های 2023 از 12 بازی تنها دو برد به دست آورد تا با یکی از بدترین عملکردها و نتایجش این رقابت‌ها را ترک کند. نتایج تیم ملی ایران که با هدایت بهروز عطایی به میدان می‌رفت و البته سرمربی‌اش را در هفته‌ای که آمریکا میزبان بود نداشت، نشان داد که والیبال ایران از استانداردهای قبلی خود عقب افتاده است. 

حالا که لیگ ملت‌ها برای ایران به پایان رسیده،‌ وقت آن است که چشم‌ها را روی این رقابت‌ها بست و نگاهی رو به جلو داشت. آنچه که از پیاتزا انتظار می‌رود این است که جوانگرایی را ادامه دهد، در امور فنی ثبات داشته باشد و نقاط ضعف و ایرادات تکنیکی تیمش را برطرف کند و در قهرمانی جهان درخشش ظاهر شود 

ضعفی که به لیگ ملت‌های 2024 هم کشیده شد. جایی که «موریس موتا پائز» به عنوان سرمربی بالای سر تیم داشت و چنان عملکرد ضعیفی داشت که در میانه مسابقات اخراج شد. آن سال ایران با هدایت پائز حتی به بلغارستان و ترکیه هم نه نگفت و با قرار گرفتن در رده هفدهم جهان، المپیک را از دست داد. این هم یکی دیگر از بدترین عملکردهای تاریخ ایران در لیگ ملت‌ها با دو برد و ۱۰ باخت برای تیم ملی والیبال ایران ثبت شد.

حالا اما به نظر می‌رسد که پیاتزا و تیمش یک نقطه پررنگ در انتهای سطر ناکامی‌های والیبال گذاشته‌اند. تیمی که انتظارها را برای دیدن دوباره‌اش در مسابقات مختلف شیرین و هیجان‌انگیز کرده است. 

رویایی که جای کابوس را گرفت

اگر بخواهیم عملکرد تیم ملی در سه دوره اخیر لیگ ملت‌ها را مقایسه کنیم، نیازی به آمار و ارقام نداریم. ایران در دو دوره گذشته آنقدر بد عمل کرده که چشم‌بسته می‌توان رای به پیشرفت این تیم در رقابت‌های 2025 داد. پیاتزا تیمی که لیگ ملت‌های 2023 و 2024 را با رده‌های چهاردهم و پانزدهم به پایان برده بود، تا رده هشتم بالا آورد و اگر میزبان مرحله نهایی بین هفت تیم اول بود، حالا آنها به جای چین آماده حضور در مرحله حذفی می‌شدند. 

در این جهش چشم‌گیر نباید رویکرد فدراسیون را هم نادیده گرفت. رویکردی که این بستر را فراهم کرد تا بازیکنان جوان فرصت دیده شدن پیدا کنند و کادر فنی هم ثبات لازم را به دست بیاورد. شجاعت این تصمیم خیلی زود به داخل تیم هم نفوذ کرد و بازیکنانی که حتی برای نخستین بار بازی در چنین سطحی را تجربه می‌کردند، عملکرد خوبی را از خود نشان دادند. جوان‌هایی که برخی از آنها از همین حالا با ستاره‌های نسل طلایی در کفه ترازو قرار می‌گیرند و امیدها را به آینده بیش از همیشه زنده کرده‌اند. نفراتی مثل مرتضی شریفی که در نخستین روزهای حضورش در تیم ملی هنوز معدود ستاره‌های نسل طلایی حضور داشتند و می‌توانست از حضور و تجربه آنها استفاده کند و حالا به یکی از مهم‌ترین بازیکنان تیم 

تبدیل شود. 

چشم‌ها به قهرمانی جهان

حالا که لیگ ملت‌ها برای ایران به پایان رسیده،‌ وقت آن است که چشم‌ها را روی این رقابت‌ها بست و نگاهی رو به جلو داشت. آنچه که از پیاتزا انتظار می‌رود این است که جوانگرایی را ادامه دهد، در امور فنی ثبات داشته باشد و نقاط ضعف و ایرادات تکنیکی تیمش را برطرف کند. مربی‌ باتجربه اهل ایتایل که نگاه بلندمدتی به تیم ملی دارد و شاید همین نگاه باعث شد که او در بحبوحه جنگ سراغ استعفا نرود و در سمتش باقی بماند. او حالا تمرکز اصلی‌اش را روی قهرمانی جهان فیلیپین گذاشته است. رقابت‌هایی که اگر تیم ملی با حمایت‌های لازم و برنامه‌ریزی درست برای آن آماده شود، می‌تواند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد و در سطح جهان جایگاه شایسته‌تری به دست بیاورد. 

صعود در رنکینگ جهانی

اتفاق دیگری که برای تیم ملی افتاد، صعود تیم ملی در رنکینگ جهانی بود. تیم ملی والیبال ایران قبل از شروع لیگ ملت‌های والیبال سال ۲۰۲۵ در جایگاه شانزدهم فدراسیون والیبال قرار داشت اما پس از حضور شایسته در مرحله مقدماتی این رقابت‌ها با ۲۲۲.۹۱ امتیاز در مکان سیزدهم جای گرفت. لهستان، ایتالیا و فرانسه در این رنکینگ در مکان‌های اول تا سوم هستند. اگر تیم ملی در همین مسیر بماند، با درخشش در مسابقات پیش رو می‌تواند رده‌های بهتری را هم به نام خود بزند.