سعیده علیپور

۱۸ اردیبهشت‌ماه، پنجاه‌ودومین دوره آزمون پذیرش دستیار تخصصی پزشکی با رقابت بیش از ۱۴ هزار داوطلب، به‌صورت همزمان در ۲۹ حوزه امتحانی برگزار شد. در حالی که بازخوردها نشان می‌داد سوالات این دوره بر خلاف برخی از ادوار پیشین، استاندارد بوده و کمتر کسی به آن معترض است؛ اعلام کارنامه اولیه آزمون و متعاقب آن اظهارات اخیر سعید هاشمی نظری، رئیس مرکز سنجش آموزش پزشکی در یک برنامه تلویزیونی و اعلام بخشی از آمار نمرات این آزمون، تنور حاشیه‌ها را گرم کرد. براساس آمار اخیر اعلام شده از سوی رئیس مرکز سنجش آموزش پزشکی، تعداد ۴۱۳ نفر بازه نمره ۵۰۱ تا ۶۰۰، ۹۷۳ نفر ۴۵۰ تا ۵۰۰ و ۱۰۸۰ نفر بازه نمره ۴۰۰ تا ۴۵۰ را کسب کرده‌اند که وضعیت آن به شکل چشم‌گیری نسبت به دوره‌های گذشته متفاوت بوده و ظن تقلب در آزمون و فروش سوالات توسط برخی افراد که قبل از آزمون با جمعی از داوطلبان در جامعه پزشکی نیز تماس گرفته و در فضای مجازی نیز تبلیغات کرده بودند را بالا برد. 

براساس آمار اخیر اعلام شده از سوی رئیس مرکز سنجش آموزش پزشکی، امسال در آزمون دستیاری ۴۱۳ نفر بازه نمره ۵۰۱ تا ۶۰۰، ۹۷۳ نفر ۴۵۰ تا ۵۰۰ و ۱۰۸۰ نفر بازه نمره ۴۰۰ تا ۴۵۰ را کسب کرده‌اند که وضعیت آن به شکل چشم‌گیری نسبت به دوره‌های گذشته متفاوت بوده و ظن تقلب در آزمون را بالا برده است

تبلیغاتی بی‌اهمیت که ناگاه مهم شده

کمی مانده به برگزاری آزمون دستیاری تخصصی، آگهی‌هایی تحت عنوان فروش سوالات همین آزمون در برخی از کانال‌های تلگرامی ظاهر شد و حتی برخی از داوطلبان مدعی شدند که پیش از آزمون پیام‌هایی را با مضمون فروش سوالات و پاسخنامه آن دریافت کرده‌اند.

این تبلیغ با اعلام کارنامه‌های اولیه، رنگ و بوی جدی پیدا کرد. به‌طوری‌که، آمارهای میدانی نشان داد دانشجویان برتر و درجه یک دانشگاه‌های علوم پزشکی که رفرنس‌های مشترک را هم خوانده‌ بودند، نمره‌هایی در بازه مثلاً 450 تا 500 امتیاز (از سقف 600 امتیاز) کسب کرده‌اند و برخی افراد که ظاهراً چندان دانشجویان برتری هم نبوده‌اند، نمره‌های بالای 500 کسب کرده‌اند.

در این میان شمار کسانی که نمره آنها از 500 بالاتر بوده است هم عددی قابل توجه بود که نسبت به سالیان پیش تفاوت معناداری داشت؛ موضوعی که باز ظن فروش سوالات را جدی‌تر کرد.

در این میان به نظر می‌رسد خریداران احتمالی سوالات یا مال‌باختگان کلاهبرداری، برای حفظ آبروی خود، به موضوع ورود نمی‌کنند و اعلام نمی‌دارند که واریزی داشته‌اند یا رد و بدل اطلاعات یا سوالات احتمالی، رخ داده است.

شبهات، بررسی و تصمیم عادلانه درخصوص آزمون گرفته شود

در همین باره دکتر احمد ولی‌پور، رئیس انجمن پزشکان عمومی ایران، در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره حواشی آزمون دستیاری پزشکی و شائبه تقلب و فروش سؤالات اظهار داشت: «آزمون دستیاری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و پرحاشیه‌ترین آزمون‌های وزارت بهداشت؛ از دیرباز با مسائلی نظیر تقلب، سؤالات غیراستاندارد و فروش سؤالات همراه بوده است. امسال با وجود آنکه سطح سؤالات نسبت به سال‌های گذشته استانداردتر به نظر می‌رسید، اما شایعاتی پیرامون فروش سؤالات موجب بروز اعتراضاتی از سوی داوطلبان شد».

به گفته وی، پس از اعلام کلید اولیه پاسخ‌نامه‌ها، مشخص شد که تعداد زیادی از داوطلبان نمرات بسیار بالایی کسب کرده‌اند؛ به‌طوری‌که ۴۱۳ نفر نمره بالای ۵۰۰، ۹۷۳ نفر نمره بین ۴۵۰ تا ۵۰۰، و ۱۱۰۹ نفر نمره بین ۴۰۰ تا ۴۵۰ به‌دست آورده‌اند. این آمار در مقایسه با سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. این مسئله، همراه با گزارش‌های غیررسمی درباره درز سؤالات و آگهی‌های فروش آن‌ها در برخی گروه‌های مجازی، موجب نگرانی و اعتراض داوطلبان شده است.

ولی‌پور افزود: «داوطلبان که پزشکان عمومی و از اعضای انجمن ما هستند، خواستار پیگیری این موضوع از سوی انجمن شدند. وزارت بهداشت نیز از این موضوع استقبال کرد و اعلام داشت که بررسی‌ها در حال انجام است. مسئولان حتی در رسانه‌های ملی حاضر شدند و توضیحاتی را در مورد روند برگزاری آزمون ارائه دادند و به‌صورت رسمی اعلام کردند که موضوع در دست پیگیری است».

رئیس انجمن پزشکان عمومی ایران با بیان اینکه تاکنون نتیجه نهایی بررسی‌ها اعلام نشده و همگان در انتظار اطلاع‌رسانی رسمی هستند، بر اهمیت شفاف‌سازی و ایجاد فرآیندی امن، عادلانه و قابل اعتماد در برگزاری این آزمون تأکید کرد. به گفته او، جلب اعتماد جامعه پزشکی مستلزم برگزاری آزمون در فرآیندی شفاف و ایمن است که باعث کاهش احتمال تقلب و ایجاد شبهات باشد.

وی همچنین یادآور شد: در سال‌های گذشته نیز اعتراضاتی نسبت به این آزمون مطرح بوده و حتی در برخی موارد، آزمون ابطال شده است. با این حال، رضایتمندی جامعه پزشکی از نحوه عملکرد مسئولان در برگزاری دوره‌های اخیر آزمون دستیاری همچنان به‌دست نیامده است.

او در پایان ابراز امیدواری کرد که شبهات و اعتراضات مطرح‌شده، هرچه سریع‌تر با شفافیت و قاطعیت بررسی و تصمیماتی عادلانه اتخاذ شود تا داوطلبان از نگرانی و بلاتکلیفی رهایی یابند و حقوق و آرامش روانی همه شرکت‌کنندگان در آزمون رعایت شود.

 رئیس انجمن پزشکان عمومی ایران، در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: جلب اعتماد جامعه پزشکی مستلزم برگزاری آزمون در فرایندی شفاف و ایمن است که باعث کاهش احتمال تقلب و ایجاد شبهات باشد؛ درحالی‌که آزمون دستیاری از دیرباز با مسائلی نظیر تقلب، سؤالات غیراستاندارد و فروش سؤالات همراه بوده است و امسال نیز با وجود آنکه سطح سؤالات نسبت به سال‌های گذشته استانداردتر به نظر می‌رسید؛ شایعاتی پیرامون فروش سؤالات موجب بروز اعتراضاتی از سوی داوطلبان شد

اعتراض شرکت‌کنندگان به آزمون دستیاری

در این میان شمار زیادی از داوطلبانی که برای این دوره تلاش فراوانی کرده بودند، با مشاهده نتایج آزمون نه تنها دلزده که حیرتزده شده و خواهان شفاف‌سازی این فرآیند از سوی سازمان سنجش هستند.

دکتر حسین شاطری یکی از شرکت‌کنندگان آزمون دستیاری در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی» با اشاره به آزمون‌های ادوار پیشین به ویژه دوره‌های ۴۹، ۵۰، ۵۱ توضیح داد که در این آزمون‌ها، نمرات بالای ۵۰۰، نشان‌دهنده سطح بسیار بالای دانش و تلاش بوده و به طور معمول کمیاب است و تنها تعداد محدودی از داوطلبان به این نمرات دست می‌یابند.

به گفته او براساس آمارهای سازمان سنجش، در دوره ۵۱، ۳۹ نفر نمره بالای ۵۰۱ کسب کردند و در دوره ۵۰، ۱۴ نفر. تنها در دوره ۴۹، ۳۸۳ نفر نمره بالای ۵۰۱ کسب کردند که به اذعان دست‌اندرکاران، این دوره‌ آزمونی به مراتب ساده‌تر داشته است و نمرات بالا در این دوره‌ها در همه بازه‌های نمره‌ای قابل مشاهده بود نه اینکه تنها در بازه نمره بین 501 تا 600 محسوس باشد.

 

شاطری به وضعیت نتایج در دوره ۵۲ آزمون دستیاری اشاره کرد و گفت: «امسال تعداد داوطلبانی که نمره بالای ۵۰۱ گرفته‌اند، ۴۱۳ نفر بوده و این رقم نشان می‌دهد که سطح داوطلبان در این دوره نسبت به دوره‌های قبل افزایش یافته است، اما شبهه آنجایی جدی‌تر می‌شود که این افزایش در نمرات، در نمرات بازه زیر 500 به همین نسبت نبوده است. به طوری که نمودار نمرات این دوره با نمودار هر سال تفاوت معناداری دارد که نیازمند بررسی جدی است و تا زمانی که به صورت شفاف جزئیات آن اعلام نشود نمی‌توان انتظار داشت که معترضان به آزمون پنجاه و دوم دستیاری راضی شوند».

این داوطلب آزمون دوره دستیاری در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مشکلات نحوه برگزاری آزمون اشاره کرد و افزود: «معمولا سوالات آزمون‌های مهمی مثل این باید در قرنطینه طراحی شود و طراحان تا زمان برگزاری آزمون در قرنطینه باشند، اما آنچه اعلام شد این است که طراحان سوال پس از طراحی سوالات و در حالی که هنوز تا آزمون چند وقتی مانده بود از قرنطینه خارج شدند. این موضوع احساس اعتماد به برگزاری چنین آزمون مهمی را در هاله‌ای از تردید می‌برد». او همچنین، بر اهمیت حفظ امنیت و پروتکل‌های سختگیرانه در آزمون‌های کنکور تأکید کرد و افزود که با وجود شایعات، هنوز سازمان سنجش پاسخ درخوری نداده است و امیدواریم به زودی ابعاد این ماجرا شفاف شود.

 همه منتظر اعلام جزئیات بررسی آزمون دستیاری ۵۲ 

در همین باره، امیر محمد فراهانی، مدیر روابط عمومی معاونت آموزش وزارت بهداشت، در گفت‌و‌گو با فارس در خصوص حواشی پیش آمده پیرامون ابطال آزمون دستیاری پزشکی گفت: «موارد احتمالی در خصوص ابطال آزمون در حال بررسی است و جزئیات از طریق وزارت بهداشت منتشر خواهد شد».

وی در این خصوص تأکید کرد: «هرگونه خبررسمی درخصوص آزمون دستیاری پزشکی صرفاً از طریق مراجع رسمی معاونت آموزش وزارت بهداشت اطلاع رسانی خواهد شد».

دکتر حسین شاطری از شرکت‌کنندگان آزمون در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»: معمولا سوالات آزمون‌های مهمی مثل آزمون دستیاری باید در قرنطینه طراحی شود و طراحان تا زمان برگزاری آزمون در قرنطینه باشند، اما اعلام شد که طراحان سوال پس از طراحی سوالات و در حالی که هنوز تا آزمون چند وقتی مانده بود از قرنطینه خارج شدند. این موضوع احساس اعتماد به برگزاری چنین آزمون مهمی را در هاله‌ای از تردید می‌برد

هر‌چند که هرساله نسبت به برگزاری آزمون‌های کنکور از جمله آزمون دستیاری شائبه‌های شکل گرفته، اما این شائبه‌ها هیچ‌گاه به ابطال آن منجر نشده به غیر از آزمون دستیاری در سال ۱۳۷۷، که طی آن تقلب اثبات و آزمون ابطال شد.

در حال حاضر نیز خواسته اصلی داوطلبان، بررسی و اعلام جزئیات این آزمون برای شفاف شدن هر چه بیشتر و در صورت اثبات تقلب، ابطال آزمون و برخورد با فروشندگان و باندهایی است که در چنین آزمون‌های مهمی ورود می‌کنند.