مذاکره برای کاهش رویارویی در سه‌پرونده

رامین پرتو

روز گذشته (چهارشنبه) آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده عازم چین شد تا بتواند برخی از اختلافات میان واشنگتن و پکن را با همتای چینی خود به بحث و گفت‌وگو بگذارد. در این راستا یانگ تائو، مدیر کل دپارتمان امور آمریکای شمالی و اقیانوسیه وزارت امور خارجه چین با اشاره به تعارضات همیشگی در روابط پکن- واشنگتن و ضرورت مدیریت آنها، به رسانه‌ها گفت که کشورش در سفر آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا بر پنج هدف اصلی متمرکز خواهد بود. به گفته وی این پنج هدف شامل ایجاد درک صحیح، تقویت گفتگوها، مدیریت مؤثر اختلافات، ترویج همکاری سودمند متقابل و بر عهده گرفتن مسئولیت‌های مشترک به عنوان کشورهایی بزرگ است. او ابراز کرد که چین و آمریکا نمی‌توانند مبادلات یا تعاملات خود را متوقف کنند و همچنین نباید دچار مناقشه و مشاجره شوند، چراکه روابط چین و آمریکا باید ثابت بماند و بهتر شود، در مسیری باثبات، سالم و پایدار حرکت کند و چین منافع و اصول خود را حفظ کند. به گفته او، تیم‌های دیپلماتیک دو طرف به رایزنی‌های خود درباره اصول راهبردی روابط چین و آمریکا بر اساس هفت نقطه اجماع یعنی احترام متقابل، همزیستی مسالمت‌آمیز، حفظ ارتباط، جلوگیری از مناقشات، پیروی از منشور سازمان ملل، همکاری در زمینه‌هایی با منافع مشترک و مدیریت مسئولانه عوامل رقابتی در روابط دوجانبه ادامه می‌دهند اما همچنان تعارض‌هایی در این راستا وجود دارد که باید بدان فائق آمد یا حداقل باید «لبه تیز این تقابل‌ها را کُند» کرد! اگر نگاهی به اظهارات این مقام چینی و سایر مقامات پکن بیندازیم به خوبی می‌بینیم که چینی‌ها همیشه حتی در اظهارات خود مراقب هستند که بیش از حد به ایالات متحده نتازند و در این میان همیشه یک محافظه‌کاری مشخص در دستور کار حزب کمونیست خلق چین و همچنین زیر مجموعه‌های آن وجود داشته است اما در این میان اگر نگاهی به مواضع دیپلمات‌های چین بیندازیم می‌بینیم که این ادبیان آرام آرام در حال تغییر است. به عنوان مثال این یکی از مقامات وزارت خارج چین که نامی از او برده نشده است دقیقاً یک روز قبل از عزیمت بلینکن به چین اعلام کرده که ما از آمریکا می‌خواهیم دست از عرضه تسلیحات به تایوان بردارد، مداخله در امور داخلی چین را متوقف کند و از اتحاد صلح‌آمیز چین حمایت کند. به گفته این دیپلمات چینی، آمریکا تدابیر اقتصادی، تجاری و تکنولوژیکی خود را برای فشار آوردن به چین تقویت کرده است و مدام در حال اتخاذ تدابیر جدیدی در کنترل صادرات، سرمایه‌گذاری و تحریم‌های یک‌جانبه است که آسیبی جدی به منافع چین وارد می‌کند که مواضع مذکور این خطرات را از بین نمی‌برد، بلکه در واقع، ایجادکننده آن‌ها به شمار می‌رود. این اظهارات نشان دهنده ان است که چینی‌ها از یک سو نگران حمایت سیاسی و نظامی آمریکا از تایوان هستند و این موضوع را برای خود یک خط قرمز بسیار حساس قلمداد می‌کنند. در این خصوص باید متوجه بود که سفر بلینکن به چین در حالی انجام می‌شود که اخیراً مجلس نمایندگان آمریکا و همچنین سنای این کشور بودجه بیش از 8 میلیارد دلار را برای کمک نظامی به تایوان مصوب کرده که همین موضوع حالا به دلیل اعتراض چینی‌ها به یکی از محورهای سفر بلینکن به پکن تبدیل شده است. 

در بطن روابط پکن و واشنگتن یک مشکل جدی وجود دارد و آن هم مخالفت آمریکا با کمک‌های چین به روسیه است و همین موضوع حالا باعث شده تا کاخ‌سفید به فکر تحریم و اخراج بانک‌های چین از سیستم مالی بین‌المللی بیافتد

تجارت و معضل تیک‌تاک!

بر اساس آمارهای موجود تیک‌تاک در آمریکا حدود 150 تا 170 میلیون نفر کاربر دارد و همین موضوع باعث شده تا نفوذ چین به عنوان تنها حکومت کمونیستی روی کره زمین در ایالات متحده به بالاترین سطح برسد و قوه مقننه ایالات متحده علیه تیک‌تاک بسیج شود

دومین محور سفر بلینکن به چین را باید مسائل تجارت دوجانبه میان پکن و واشنگتن دانست. این دو غول اقتصادی با وجود کنار رفتن دونالد ترامپ از ساختار قدرت، همچنان با یکدیگر بر سر اقتصاد و تبادلات تجاری اختلاف‌های جدی دارند و در این میان می‌خواهند به هر ترتیب که شده دیگری را مهار کنند اما باید توجه داشت که آمریکا و چین در این حوزه همگرایی‌هایی دارند که نمی‌خواهند آنرا از گردونه فعلی خارج کنند. در این میان اما یک مشکل جدی وجود دارد و آنهم مخالفت آمریکا با کمک‌های چین به روسیه است و به نوعی در سفر دو هفته پیش وزیر خزانه داری آمریکا به چین هم این موضوع مورد تبادل نظر طرفین قرار گرفت. در این راستا روز گذشته (چهارشنبه) روزنامه وال استریت ژورنال اعلام کرد که ایالات‌متحده در حال آماده‌سازی تحریم‌هایی با هدف قطع ارتباط برخی بانک‌های چینی از شبکه مالی بین‌المللی است. در مطلب منتشر شده از سوی این روزنامه آمده است که «با توجه به اینکه قرار است، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده به چین سفر کند، تهدید مالی به تجارت چین و روسیه ممکن است تحت تاثیر این فشار واشنگتن قرار بگیرد». به موازات این روند باید توجه کرد که بلینکن از حمایت چین از صنایع دفاعی روسیه نیز انتقاد کرده و گفته است که پکن از طریق تامین قطعات حیاتی برای تسلیحات، عامل اصلی جنگ مسکو در اوکراین بوده است. همچنین در هفته‌های اخیر، مقامات آمریکایی فشار بر چین را تشدید کرده‌اند و به کاخ‌سفید نیز هشدار داده‌اند که آماده اقدام علیه موسسات مالی چینی باشد که تجارت کالاهای با کاربردهای غیرنظامی و نظامی را تسهیل می‌کنند. 

اما محور سوم سفر بلینکن که به نوعی یکی از حساس‌ترین موارد در این سفر به حساب می‌آید، موضوع اپلیکیشن تیک‌تاک است. واقعیت این است که بر اساس آمارهای موجود تیک‌تاک در خاک امریکا چیزی در حدود 150 تا 170 میلیون نفر کاربر دارد و همین موضوع باعث شده تا نفوذ چین به عنوان تنها حکومت کمونیستی روی کره زمین در ایالات متحده به بالاترین سطح برسد و قوه مقننه ایالات متحده علیه تیک‌تاک بسیج شود. بر همین اساس روز گذشته (چهارشنبه) سنای آمریکا به نفع قانونی رأی داد که به شرکت چینی بایت دنس (مالک تیک‌تاک) ۹ ماه تا یک سال، فرصت می‌دهد تیک‌تاک را در آمریکا واگذار کند و در غیر این صورت با ممنوعیت استفاده از این اپلیکیشن ویدئویی محبوب روبرو خواهد شد. مارکو روبیو، سناتور جمهوریخواه ارشد در کمیته اطلاعات، در اینباره اعلام کرد که سال‌ها است به حزب کمونیست چین اجازه داده‌ایم یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌ها در آمریکا را کنترل کند که به شکل خطرناکی، کوته بینانه بود و حالا قانون جدید، مالک چینی این اپلیکیشن را ملزم به فروش آن می‌کند که حرکت خوبی برای آمریکا است. حال باید دید بلینکن چگونه می‌تواند در خصوص سه محور مذکور چینی‌ها را در کانال واشنگتن کانالیزه کند!