جولان دلالان موجب شکست سامانه بازارگاه شد

مدیرعامل اتحادیه دام سبک با اشاره به اینکه خالی‌فروشی نهاده‌های دامی، از خلأ قانونی سامانه بازارگاه نشات می‌گیرد، گفت: در حال حاضر تعداد زیادی عامل توزیع در سامانه بازارگاه وجود دارد که این عوامل توزیع نه تولیدکننده‌اند، نه تشکل‌اند و نه واردکننده؛ درواقع عوامل توزیع در سامانه بازارگاه، همان دلالان قدیمی‌اند که اسم آنها عامل توزیع شده است.

افشین صدر دادرس در گفت‌وگو با ایلنا، یادآور شد: از همان  روز اول که در سال ۱۳۹۸ پایه سامانه بازارگاه را گذاشتند، این سامانه مشکل داشته و تا امروز نیز پس از گذشت ۶ سال از فعالیت این سامانه، به دلیل اینکه زیر فشار رفته، مشکلات آن عیان شده است. از ابتدای شروع فعالیت سامانه بازارگاه، ما به عنوان کارشناس و مخاطب این سامانه، مشکلات آن را می‌دیدیم و با آنها درگیر بودیم. اما امروز مردم و مسئولین نیز این مشکلات را می‌بینند.

او در پاسخ به این سوال که «دلایل ضعف سامانه بازارگاه در توزیع نهاده‌های دامی چیست؟»، بیان داشت: نخست اینکه، سامانه بازارگاه بر هیچ کدام از قوانین کشور استوار نیست؛ به این معنا که مبنای حقوقی ندارد. 

مدیرعامل اتحادیه دام سبک در تشریح جزئیات این موضوع، توضیح داد: خرید و فروش‌ها در کشور ما بر مبنای قانون مدنی کشور استوارند و اگر این معاملات به صورت تجارت الکترونیک انجام شود، قانون تجارت الکترونیکی بر آن ناظر است؛ اما هیچ کجای سامانه بازارگاه با قانون مدنی و قانون تجارت الکترونیک همسو نیست و اصول و مواد این دو قانون، در این سامانه به کارگیری نمی‌شود. صدر دادرس با ذکر مثالی، موضوع را اینگونه تشریح کرد: فروشنده ملزم است که زمان تحویل کالا را در هر معامله‌ای به خریدار اطلاع‌رسانی کند؛ اما در سامانه بازارگاه، چنین چیزی وجود ندارد و خالی‌فروشی و اتفاقاتی که در مورد یک شرکت پیش آمد، از خلأ قانونی سامانه بازارگاه نشات می‌گیرد.

او افزود: شرط وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر اینکه فروشندگان نهاده‌های دامی در سامانه بازارگاه باید ظرف ۱۵ روز نهاده‌ها را به خریدار تحویل بدهند نیز کارساز نخواهد بود زیرا این تعهد و قرارداد باید بین خریدار و فروشنده منعقد شود. ازآنجا که این بنیان و اساس سامانه بازارگاه مبنای قانونی ندارد، این سامانه کارایی ندارد.

مدیرعامل اتحادیه دام سبک، دومین عامل ضعف در سامانه بازارگاه را عدم نظرخوانی از دامداران و مرغداران و مخاطبان این سامانه دانست و گفت: طی ۸ سال گذشته هر زمانی که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اراده کردند، این سامانه را به هر طریقی که خواستند، دستکاری کردند. صدر دادرس ادامه داد: نمی‌شود که یک سیستم تنها با نظر بخش دولتی تغییر کند. تشکل‌ها، دامداران، مرغداران و مخاطبان این سامانه نیز با توجه به تجربه و استفاده از این سامانه، باید در مورد آن اظهار نظر کنند. این در حالی است که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، به نظرات کارشناسی ما اهمیتی نمی‌دهند یا برعکس آن را انجام می‌دهند.

او در مورد سومین دلیل ضعف سامانه بازارگاه، عنوان کرد: سامانه بازارگاه با دو هدف ایجاد شد که هدف نخست، رهگیری و ردگیری توزیع نهاده‌های دامی بود یعنی اینکه بتوانند مشاهده کنند نهاده‌ای که از گمرک بارگیری می‌شود، واقعا به دست مصرف‌کننده اصلی می‌رسد یا خیر. هدف دوم نیز کوتاه کردن دست دلالان و واسطه‌ها بود. این در حالی است که در حال حاضر به تعداد زیاد (طبق بعضی از روایت‌ها بالای 5 هزار) عامل توزیع در سامانه بازارگاه وجود دارد که این عوامل توزیع نه تولیدکننده‌اند، نه تشکل‌اند و نه واردکننده؛ درواقع عوامل توزیع در سامانه بازارگاه، همان دلالان قدیمی‌اند که اسم آنها عامل توزیع شده است.

این مقام صنفی تصریح کرد: اسم این سامانه، سامانه دلال‌گاه است زیرا سامانه بازارگاه در دستیابی به هدف آن، که کوتاه کردن دست واسطه‌ها و دلالان از بازار خرید و فروش نهاده‌های دامی بود، کاملا شکست خورده است. صد دادرس با بیان اینکه موارد عدیده‌ای از ضعف سامانه بازارگاه وجود دارد، تاکید کرد: سامانه بازارگاه در رهگیری نهاده های دامی در توزیع شکست خورده است زیرا اگر این سامانه توانسته بود در هدف رهگیری نهاده‌ها موفق عمل کند، این همه نهاده‌های دامی بازارگاه از کجا وارد بازار آزاد می‌شود؟