رامتین موثق

بازار لبنیات دیرزمانی است که در تلاطم و بحران شاهد افزایش قیمت روزانه محصولات است که با توجه به افت مستمر قدرت خرید مردم، نتیجه قهری این افزایش‌ کاهش سرانه مصرف لبنیات در کشور است.

گرانی مواد بسته‌بندی باعث افزایش مستمر قیمت تمام شده محصولات لبنی می‌شود و چون در این شرایط مردم قدرت پرداخت این قیمت‌ها را ندارند؛ سرانه مصرف لبنیات کاهش می‌یابد. به عبارتی، تنها راه مقاومتی که برای مصرف‌کننده در مقابل این گرانی‌ها باقی مانده، کاهش مصرف است که نتیجه قهری آن از دست رفتن سلامت جامعه است

مقامات صنفی دلایل متعددی را برای گرانی در بازار محصولات لبنی، مطرح می‌کنند که دامنه آن از افزایش قیمت شیر خام تا افزایش روزانه هزینه‌ها و مواد اولیه تولید، مانند مواد و ظروف بسته‌بندی را دربرمی‌گیرد.

گرانی 50 تا 100 درصدی   بسته‌بندی محصولات لبنی

در همین خصوص، محمدرضا اسماعیلی، عضو اتحادیه تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی، در گفت‌وگو با اقتصاد120، با تاکید بر اینکه گرانی محصولات لبنی ربطی به تولیدکننده ندارد، بیان داشت: «تولیدکننده در ابتدا شیر خام را خریداری می‌کند اما قیمت نهایی یک محصول در واحدهای تولیدی لبنیات به چندین عامل بستگی دارد. یکی از این عوامل، مواد بسته‌بندی است که وابسته به پتروشیمی‌هاست و تولیدکننده برای این ظروف باید ارزش افزوده‌های متعددی پرداخت کند.»او ادامه داد: «متاسفانه قیمت مواد بسته‌بندی بین 50 تا 100 درصد گران شده است و این گرانی هرروز هم تکرار می‌شود؛ چرا در کشوری که خرید با ریال است، تهیه مواد پتروشیمی باید به دلار باشد؟ این یکی از مشکلات صنعت است و مواد بسته‌بندی باید یک قیمت ثابت داشته باشد تا ما هم بتوانیم قیمت محصولات لبنی را در یک محور نگه داریم.»

عضو اتحادیه تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی درباره دلایل افزایش قیمت مواد بسته‌بندی، عنوان کرد: «با نوسانات نرخ ارز قیمت مواد بسته‌بندی نیز متغیر می‌شود و متاسفانه قیمت‌ها همیشه افزایش می‌یابد و همین امر، باعث گرانی بیش از حد محصولات لبنی شده است. در واقع در اینجا برخی سواستفاده می‌کنند و قیمت دلار را بهانه کرده‌اند.»

علی احسان ظفری: سود شرکت‌های تولیدکننده محصولات لبنی که حتی دولتی هستند و در بورس هم حضور دارند، نزدیک به 3 تا 4 درصد است. این ضریب سود با منطق هیچ تولیدی سازگار نیست و همه تولیدکنندگان مواد لبنی با زیان قابل توجهی روبه‌رو هستند

اسماعیلی تصریح کرد: «چرا در ایران دلار باید قیمت‌های بازار را تعیین کند؟ این رویه توهین بزرگی به تولیدکنندگان داخل کشور است.»

تولیدکنندگان گرفتار هزینه‌های بالا هستند

17 شهریور ماه، میزگردی در خبرگزاری ایسنا در خصوص بازار لبنیات برگزار شد که فعالین صنفی حوزه به مشکلات پیش‌روی صنعت پرداختند.

رئیس هیات مدیره انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی درباره افزایش قیمت لبنیات، اظهار کرد: «افزایش قیمت دغدغه همه ذی‌نفعان این صنعت است، در درجه اول مربوط به مصرف‌کننده‌هاست. مصرف‌کننده به‌عنوان بزرگ‌ترین ذی‌نفع، اگر وجود نداشته باشد، اساساً صنعتی هم باقی نمی‌ماند.»

میراسلام تیموری افزود: «دغدغه سرانه مصرف‌ جدی است، زیرا در صورت افزایش قیمت، برای اقشار با درآمد ثابت احتمال کاهش مصرف وجود دارد. در عین حال، مصرف‌کنندگان فقط با لبنیات مواجه نیستند، بلکه مخارج دیگری هم دارند که بعضاً افزایش قیمت آن‌ها بسیار بیشتر از لبنیات بوده است؛ برای مثال هزینه مسکن که فشار مضاعفی بر خانوار وارد می‌کند.»

او درباره هزینه‌های تولید، عنوان کرد: «ما به ‌عنوان تولیدکننده نیز از افزایش قیمت متاثر می‌شویم. وقتی هزینه‌های تولید بالا می‌رود، قیمت تمام‌شده افزایش پیدا می‌کند. اگر هزینه‌های ما ۵۰ تا ۶۰ درصد بالا برود، طبیعی است که قیمت تمام‌شده هم تغییرکند و دغدغه ما را دوچندان می‌سازد.»

رئیس هیات مدیره انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی درباره منشا مشکلات صنعت لبنیات، توضیح داد: «2 اشکال اصلی وجود دارد؛ نخست در سطح کلان اقتصادی است. ما از سال ۱۳۹۷ تاکنون، برای هفتمین سال متوالی با تورم حدود ۴۰ درصد مواجهیم. این عدد ممکن است یکی دو درصد کمتر یا بیشتر باشد، اما واقعیت این است که اقتصاد کشور درگیر تورم ۴۰ درصدی است که این به معنای افزایش قیمت و در نهایت کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده است. در سطح اقتصاد خرد هم حداقل ۶ عامل عمده و بیش از ۱۰ تا ۲۰ عامل فرعی در افزایش قیمت تمام‌شده محصولات لبنی نقش دارند. متاسفانه دولت تلاش می‌کند این واقعیت‌ها به مصرف‌کننده نهایی منتقل نشود و تولیدکننده به ‌عنوان حلقه آخر در برابر اعتراض مردم قرار گیرد.»

واحد تولیدکننده محصولات لبنی یک بنگاه اقتصادی است و قیمت محصول خود را بر اساس مجموعه هزینه‌کردی که برای یک محصول لبنی دارد، محاسبه می‌کند. وقتی قیمت هزینه‌های تولید مانند حمل‌ونقل یا مواد بسته‌بندی و خرید مواد اولیه، روز‌به‌روز گران می‌شوند و یا سایر هزینه‌ها مانند حامل‌های انرژی، بیمه، مالیات، حقوق و دستمزد و ... عمدتا توسط دولت افزوده می‌شوند، مسلما بار همه این افزایش هزینه‌ها بر دوش مصرف‌کننده خواهد بود

افزایش قیمت شیر خام و چربی مازاد

همانطور که در ابتدا ذکر شد، افزایش قیمت شیر خام یکی از دلایلی بوده است که فعالین حوزه به عنوان یکی از عوامل گرانی معرفی می‌کنند. در همین رابطه، تیموری گفت: «قیمت شیر خام حداقل سالی یک بار به صورت رسمی افزایش می‌یابد. امسال، در اول خرداد، قیمت شیر خام ۲۸ درصد بالا رفت و علاوه بر آن، چربی مازاد بر ۳.۲ درصد، ۵۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است.»

او ادامه داد: «عامل دوم مربوط به مواد بسته‌بندی است. بخش عمده بسته‌بندی از مواد پتروشیمی تامین می‌شود که هیچ ضابطه قیمتی ندارد و تنها تحت تاثیر عرضه و تقاضاست. به‌گونه‌ای که اگر امروز یک کالای پتروشیمی را ۵۰ هزار تومان می‌خریم، فردا با تغییر شرایط عرضه و تقاضا ممکن است ۱۰۰ هزار تومان هم باشد. مصوبه دولت نیز تصریح دارد که اقلام پتروشیمی با نرخ فوب خلیج فارس و ارز آزاد محاسبه شود. همین امر موجب می‌شود به ‌ویژه در کالاهای وارداتی، هر نوسان ارزی به شکل مستقیم و خودکار بر قیمت تمام شده و  بسته‌بندی اثر بگذارد.»

رئیس هیات مدیره انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی عامل دیگر را افزایش قیمت ارز دانست و تاکید کرد: «طی یک سال اخیر، یا حتی کمتر، نرخ ارز حداقل ۵۰ درصد رشد داشته است و ارز آزاد از حدود ۶۰ هزار تومان به ۹۰ هزار تومان رسید. ارز مبادله‌ای هم که پیش‌تر نیمایی بود، از حدود ۴۶ تا ۴۷ هزار تومان به ۷۰ هزار تومان افزایش یافت. حتی ارز پایه‌ای که برای محاسبات دولت در بخش‌هایی مانند پتروشیمی به‌کار می‌رود، از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است. بنابراین، تغییر نرخ ارز یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش هزینه تمام‌شده محسوب می‌شود.»

رفتار آزاردهنده و مافیایی 

پتروشیمی‌ها با صنایع 

رئیس هیات مدیره اتحادیه تعاونی‌های لبنی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره تغییرات قیمتی محصولات بسته‌بندی، اظهار کرد: قیمت مواد بسته‌بندی افزایش چشمگیری داشته است و هرروزه نیز افزایش پیدا می‌کند.علی احسان ظفری تاکید کرد: گرانی بازار لبنیات فقط مربوط به گرانی مواد اولیه، ظروف بسته‌بندی و هزینه‌های تولیدی بالا نظیر حقوق و دستمزد، حامل‌های انرژی و حمل‌ونقل است.

رئیس هیات مدیره اتحادیه تعاونی‌های لبنی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: قیمت مواد بسته‌بندی افزایش چشمگیری داشته و هر روزه نیز افزایش پیدا می‌کند. رفتار پتروشیمی‌ها آزاردهنده است و پتروشیمی یک صنعت مافیایی است که نه تنها با لبنیات، بلکه با هیچ صنعت دیگری همکاری سازنده‌ای ندارد 

او همکاری صنعت پتروشیمی را با صنعت لبنیات، آزاردهنده خواند و گفت: این صنعت هیچ همکاری با ما ندارد. صنعت پتروشیمی یک صنعت مافیایی است و نه تنها با صنعت لبنیات، بلکه با هیچ صنعت دیگری نیز همکاری سازنده‌ای ندارد.

کاهش مصرف، تنها سلاح مقابله مردم!

رئیس هیات مدیره اتحادیه تعاونی‌های لبنی درباره تاثیر گرانی مواد بسته‌بندی در بازار محصولات لبنی، بیان کرد: گرانی مواد بسته‌بندی باعث افزایش مستمر قیمت تمام شده محصولات لبنی می‌شود و چون در این شرایط مردم قدرت پرداخت این قیمت‌ها و خرید را ندارند؛ سرانه مصرف کاهش می‌یابد.

ظفری افزود: واحد تولیدکننده محصولات لبنی بالاخره یک بنگاه اقتصادی است و قیمت محصول خود را بر اساس مجموعه هزینه‌کردی که برای یک محصول لبنی دارد، محاسبه می‌کند. وقتی قیمت هزینه‌های تولید مانند حمل‌ونقل یا مواد بسته‌بندی و خرید مواد اولیه، روز‌به‌روز گران می‌شوند و یا سایر هزینه‌ها مانند حامل‌های انرژی، بیمه، مالیات، حقوق و دستمزد و ... عمدتا توسط دولت افزوده می‌شوند، مسلما بار همه این افزایش هزینه‌ها بر دوش مصرف‌کننده خواهد بود.

او تصریح کرد: تنها راه مقاومتی که برای مصرف‌کننده در مقابل این گرانی‌ها باقی مانده است، کاهش مصرف است و نتیجه کاهش مصرف لبنیات، از دست رفتن سلامت جامعه است.

به گفته این مقام صنفی، زمانی که سلامت جامعه از دست برود، دولت باید به فکر افزایش ظرفیت تخت بیمارستا‌ن‌ها یا تامین بیشتر دارو باشد و سیستم با سیاست‌هایی که منجر به کاهش مصرف سرانه لبنیات می‌شود، مسیر اشتباهی را طی می‌کند.

سود شرکت‌های دولتی لبنیات 3 درصد است

ظفری درباره وضعیت کنونی واحدهای تولیدکننده لبنیات، اعلام کرد: اکنون چند واحد تولیدکننده محصولات لبنی در بورس حضور دارند که دولتی هستند و متعلق به بخش خصوصی هم نیستند، اما سود آنها نزدیک به 3 تا 4 درصد است.

رئیس هیات مدیره اتحادیه تعاونی‌های لبنی با تاکید بر اینکه سود 3 تا 4 درصدی با منطق هیچ تولیدی سازگار نیست، در نهایت خاطرنشان کرد که همه تولیدکنندگان مواد لبنی با زیان قابل‌توجهی روبه‌رو هستند.