نماینده سابق ایران در ایکائو نسبت به «صفر شدن پروازهای ایرانی به اروپا» هشدار داد:
عقب‌افتادگی جبران‌ناپذیر صنعت هوانوردی ایران از رقبای منطقه‌ای
رامتین موثق
بعد از تشدید تحریم‌ها در سال 1397، مشکلات عدیده‌ای برای صنعت هوانوردی ایران و شرکت‌های هواپیمایی ایرانی، به خصوص ایران‌ایر به عنوان حامل پرچم جمهوری اسلامی، اتفاق افتاد و طی ماه‌های اخیر به نظر می‌رسد مشکلات شدیدتر نیز شده است. طبق آخرین گزارش‌ها مسافران ایرانی دیگر قادر به پرواز مستقیم به فرودگاه‌های اروپایی نیستند و باید ساعت‌ها در فرودگاه‌های استانبول و دبی معطل شوند تا از طریق یک پرواز جایگزین راهی اروپا شوند.
در همین خصوص احسان سلطانی در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «ماه‌هاست که دیگر هیچ پرواز مستقیمی از ایران به هیچ کشور اروپایی وجود ندارد؛ مردم باید با هزینه‌های بیشتری، ساعت‌ها دربه‌در فرودگاه‌های استانبول و دبی و دوحه بشوند. ایران‌ایر رسما از منظومه هوایی بین‌المللی حذف شده است!»
ابطال پروازهای هما به اروپا در مهر 1403
مهرماه 1403 ایران‌ایر (هما) توسط اتحادیه اروپا تحریم شد. همان زمان سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری از ابطال پروازهای شرکت هواپیمایی هما به مقاصد اروپایی خبر داد.
جعفر یازرلو اظهار کرده بود: «پیرو تحریم ناقض مقررات و معاهدات بین‌المللی هوانوردی شرکت‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، ماهان و ساها توسط شورای وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا در روز دوشنبه ۱۴ اکتبر ۲۰۲۴، شرکت هواپیمایی ایران‌ایر پروازهای مقاصد اروپایی خود را به دلیل اجتناب از تبعات ناشی از عدم صدور اجازه فرود در فرودگاه‌های کشورهای اروپایی و همچنین جلوگیری از سرگردانی مسافران در فرودگاه‌های داخل و خارج از کشور، ابطال کرد.»
او افزوده بود: «در حال حاضر، اقدامات و پیگیری‌های لازم به منظور فراهم شدن انجام سفر مسافران مقاصد اروپایی تحت شرایط تحریمی ایجاد شده از طریق دستگاه دیپلماسی کشور، سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت‌های هواپیمایی و سایر نهادهای ذی‌ربط در دست اقدام است و نتایج حاصله به منظور بهره‌برداری ذینفعان اطلاع‌رسانی خواهد شد.»البته لازم به تاکید است که تاکنون اقدام موثری از طریق دستگاه‌های ذی‌ربط برای لغو این تحریم‌ها یا حداقل کاهش تاثیر آنها صورت نگرفته است و به نظر می‌رسد مشکل اخیری که گریبان‌گیر شرکت‌های ایرانی و مسافرین کشور شده است، ناشی از همین تحریم‌ها باشد.
با تحریم هوایی اروپا واردات دارو با هما قطع شد
در فروردین 1404، مدیرعامل ایران‌ایر با بیان اینکه با توقف پروازهای اروپایی دارو در بازار به شدت تحت تاثیر تحریم‌های هوایی قرار گرفت، گفت: «در هر پرواز اروپایی حداقل ۱۲ کالا جابه‌جا می‌شد که دو سوم آن دارو بود. بخش عمده این داروها از آلمان وارد کشور می‌شد اما واردات این میزان دارو با پروازهای ایران‌ایر قطع شده است.»
علیرضا منظری: با تداوم تحریم‌های صنعت هوانوردی، در رقابت منطقه‌ای عقب می‌افتیم به صورتی که اکنون شرکت‌های هواپیمایی دیگر کشورهای منطقه در حال رشد هستند اما ما از این رشد بهره‌ای نداریم. بعضاً این عقب‌افتادگی به سادگی قابل جبران نیست زیرا شرکت‌های هواپیمایی منطقه‌ای بازارها را در دست می‌گیرند و ما بهره‌ای از این بازارها نخواهیم برد
حسین خانلری در گفت‌وگو با ایلنا، درباره زیان این شرکت هواپیمایی از تحریم اعمال شده از سوی اتحادیه اروپا و انگلیس و توقف پروازهای اروپایی ایران‌ایر، اظهار داشت: «ایران‌ایر از قطع پروازهای اروپایی متضرر شد و مهمتر اینکه این زیان متوجه مردم، مسافران و حتی حوزه‌های حیاتی مانند دارو شد. بخش قابل‌توجهی از مسافران با ناوگان ملی برای دیدار با خانواده خود به اروپا سفر می‌کردند و ایرانی‌های مقیم اروپا هم با ناوگان هما به ایران رفت‌وآمد داشتند که این افراد از تحریم هوایی هما متضرر شدند.»
او افزود: «بخش از مسافران اروپایی هما دانشجویان و از قشر علمی بودند که برای ادامه تحصیل و شرکت در دوره‌های آموزشی در اروپا، مسافر این پروازها بودند که در حال حاضر آنها هم تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفتند و هزینه سفر برای آنها هم افزایش پیدا کرده است.» مدیرعامل ایران‌ایر تاکید کرد: «بخش عمده این داروها از آلمان وارد کشور می‌شد که در حال حاضر واردات دارو با پروازهای ایران‌ایر قطع شده است و برای بیماران مشکلاتی ایجاد شده و بیماران هم تحت تاثیر تحریم‌های ایران‌ایر قرار گرفته‌اند. در تلاش هستیم که مجامع بین‌المللی از طریق مسائل حقوقی این موضوع را دنبال کنیم تا پروازهای اروپایی از سر گرفته و مشکل فعلی دارو در کشور حل شود.»
مدیرعامل هما درباره برنامه این شرکت برای جبران درآمدهای پروازهای اروپایی، مطرح کرد: «پروازهای منطقه‌ای را افزایش دادیم اما از لحاظ درآمدی نمی‌توانند میزان درآمدزایی حاصل از برقراری پروازهای اروپایی را جبران کنند و جایگزین آنها شوند.» خانلری ادامه داد: «همچنین برقراری پرواز به کشورهای آسیای دور را به برنامه پروازی اضافه کردیم و به جنوب آسیا و شرق آسیا پرواز داریم. در واقع مسیرهایی را که پیش از این، ناوگان ایران‌ایر در آن تردد داشت، احیا می‌کنیم و این مسیرها هم متقاضی و مسافر دارد و برقراری این پروازها به صرفه است.»
او تصریح کرد: «البته ایران‌ایر همچنان تمایل دارد پروازهای اروپایی از سر گرفته شود تا مردم کشورمان بتوانند از این پروازها بهره‌مند شوند اما از حیث درآمدی وقتی امکان برقراری پروازهای اروپایی نیست، باید پروازهای آسیای دور را فعال کنیم.»
معطل شدن مسافران به دلیل تحریم‌ها
نماینده سابق ایران در ایکائو در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره علت صفر شدن پروازهای ایرانی، به خصوص ایران‌ایر، به کشورهای اروپایی، در ابتدا عنوان کرد: حمل‌ونقل هوایی بین کشورها بر اساس موافقتنامه‌هایی که بین آنها منعقد شده است، انجام می‌پذیرد.
نماینده سابق ایکائو در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: شرکت‌های اروپایی به دلیل تحریم‌ها برای پروازهای ایرانی، و به خصوص هواپیمایی ایران‌ایر به اروپا محدودیت ایجاد کرده‌اند که موجب لغو پروازهای ایران به فرودگاه‌های اروپایی شده است. مسافری که از ایران می‌خواهد به اروپا سفر کند، باید با یک نقطه واسط حمل‌ونقل هوایی و پرواز خود را انجام دهد؛ مثلا به فرودگاه‌های ترکیه، امارات یا قطر برود و از طریق شرکت‌های هواپیمایی این کشورها به اروپا سفر کند
علیرضا منظری افزود: در کشور ما هم طبیعتا شرکت‌های ایرانی و شرکت‌های اروپایی این نقش را بر اساس موافقتنامه‌های دو جانبه ایفا می‌کردند اما اکنون با توجه به بحث تحریم‌ها و مسائلی که اتفاق افتاده است، شرکت‌های اروپایی برای پروازهای ایرانی، و به خصوص برای پروازهای ایران‌ایر به اروپا محدودیت ایجاد کرده‌اند و همین موجب شده است که پروازهای ایران به فرودگاه‌های اروپایی لغو شود.
او درباره آسیب این تحریم، اظهار کرد: مسافری که از ایران می‌خواهد به اروپا سفر کند، باید با یک نقطه واسط، حمل‌ونقل هوایی و پرواز خود را انجام دهد؛ مثلا به فرودگاه‌های ترکیه، امارات یا قطر برود و از طریق شرکت‌های هواپیمایی این کشورها به اروپا سفر کند. به عبارتی مسافر به جای اینکه مستقیم به اروپا برود باید در یک کشور واسط متوقف شود. این اتفاق خوبی برای مسافران نیست و امیدواریم که سریع‌تر این مشکل حل شود.
کاهش درآمد شرکت‌های ایرانی
این کارشناس صنعت هوانوردی درباره دیگر آسیب‌های تحریم‌ها برای صنعت هوانوردی کشور، بیان داشت: در هرحال شرکت‌های هواپیمایی ما علاوه بر اینکه پروازهای داخلی را انجام می‌دهند، طبیعتا برای پروزهای خارجی هم برنامه‌ریزی و هواپیماهای گوناگونی تهیه کرده‌اند تا بتوانند پروازهای اروپایی هم انجام دهند و از این راه کسب درآمد کنند.
او ادامه داد: با این محدودیتی که اتفاق افتاده است، شرکت‌های ایرانی دیگر از مسیرهای اروپایی بهره‌مند نیستند و از هواپیماهایی که مناسب با مسیرهای اروپایی هم هست، باید در مسیرهای دیگری استفاده کنند که شاید به اندازه مسیرهای اروپایی درآمدزا نباشد و این باعث کاهش درآمدهای شرکت‌های هواپیمایی ایرانی شود.
شرکت‌های هواپیمایی ما علاوه بر اینکه پروازهای داخلی را انجام می‌دهند، برای پروزهای خارجی هم برنامه‌ریزی و هواپیماهای گوناگونی تهیه کرده‌اند تا این راه کسب درآمد کنند. با تحریم هما توسط اتحادیه اروپا، شرکت‌های ایرانی دیگر از مسیرهای اروپایی بهره‌مند نیستند و هواپیماهایی را که مناسب با مسیرهای اروپایی است، باید در مسیرهای دیگری استفاده کنند که شاید به اندازه مسیرهای اروپایی درآمدزا نباشد
به اعتقاد این تحلیلگر، مسافر ایرانی به جای اینکه در یک زمان کوتاه‌تری مسیر را طی کند و مستقیم به اروپا برسد، باید با نقاط واسط این کار را انجام دهد که این مهمترین مشکلی است که در حوزه صنعت اتفاق افتاده است.
عقب افتادن ایران از رقابت منطقه‌ای
منظری درباره پیش‌بینی خود از آینده صنعت هوانوردی با وجود تداوم تحریم‌ها، گفت: صنعت هوانوردی اکنون نیز با توجه به تحریم‌ها وضعیت مناسبی ندارد و در حال حاضر نمی‌توانیم برای نوسازی ناوگان هوایی اقدامی انجام دهیم و حتی برای تامین و تهیه هواپیماهای دست دوم نیز باید هزینه‌های بیشتری بپردازیم.
معاون اسبق سازمان هواپیمایی کشور: صنعت هوانوردی با توجه به تحریم‌ها وضعیت مناسبی ندارد و در حال حاضر نمی‌توانیم برای نوسازی ناوگان هوایی اقدامی انجام دهیم. حتی برای تهیه و تامین هواپیماهای دست دوم نیز باید هزینه‌های بیشتری بپردازیم
به گفته وی، نکته مهمتر اینست که از طرفی هم در رقابت منطقه‌ای عقب می‌افتیم به صورتی که اکنون شرکت‌های هواپیمایی دیگر کشورهای منطقه در حال رشد هستند، اما ما از این رشد بهره‌ای نداریم.
معاون اسبق سازمان هواپیمایی کشور با اشاره به عقب افتادن شرکت‌های ایرانی از رقابت منطقه‌ای، در نهایت خاطرنشان کرد: بعضاً این عقب‌افتادگی به سادگی قابل جبران نیست زیرا دیگر شرکت‌های هواپیمایی منطقه‌ای بازارها را در دست می‌گیرند و ما بهره‌ای از این بازارها نخواهیم برد.
دیدگاه تان را بنویسید