گزارش میدانی «توسعه ایرانی» از تجمع اعتراضی به پروژه معوق میان پیمانکاران و شرکت عمران پردیس:
متقاضیان مسکن مهر «ایراالبرز» ۱۴ سال است که منتظرند!
رامتین موثق
سال‌هاست که دولت‌ها در تحقق وعده‌های خود به مردم بدعهدی می‌کنند و انبوهی از مطالبات مردم بی‌پاسخ مانده است. مسکن‌های حمایتی، نظیر مسکن مهر و نهضت ملی مسکن، از جمله این وعده‌ها هستند که در سایه نبود بودجه عمرانی در کشور و مشکلات ساختاری نظیر تورم، هر روز دست‌نیافتنی‌تر و متقضیان منتظر آنها ناامیدتر و سرخورده‌تر می‌شوند.
پروژه مسکن مهر «1410 واحدی ایراالبرز سابق و غدیر فعلی» در فاز 8 پردیس یکی از همین وعده‌های بر زمین مانده است که از سال 1390 هنوز به متقاضیان تحویل داده نشده. متقاضیان بعد از چندین نوبت تجمع اعتراضی در سال‌های گذشته، چهارشنبه 15 مرداد، با اسکان در چادرهای مسافرتی روبه‌روی واحدهای تحویل داده نشده پروژه؛ اعتراض خود را به این خلف وعده‌ها نشان دادند.
«توسعه ایرانی» در یک گزارش میدانی به شرح وضعیت این پروژه و مطالبات متقاضیان ناراضی پرداخته است.
مشکلات پیمانکار و شرکت عمران پردیس
نماینده متقاضیان درباره تاریخچه این پروژه به «توسعه ایرانی»، گفت: اکثر کسانی که در پروژه ایراالبرز متقاضی هستند، سال‌های ۹۰ و ۹۱ ثبت‌نام کردند و واریز وجه داشتند.
او با اشاره به مشکلات این پروژه که همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: یکی از مشکلات که به توقف چندساله پروژه انجامید این بود که برای زمین آن معارض پیدا شد. در سال 98 زمین رفع معارض شد و دوباره کار کلید خورد. پیمانکاری از شرکت ایراالبرز در چند بلوک شروع به کار کرد، اما با شرکت عمران شهر جدید پردیس به مشکل برخورد.
نماینده متقاضیان درباره مشکلات پیمانکار و شرکت عمران پردیس، توضیح داد: مشکل این بود که پیمانکار هزینه کرده بود اما شرکت عمران پردیس طبق تعهدات خود به این پیمانکار پرداختی نداشت. همچنین به دلیل گذشت زمان و افزایش تورم، پیمانکار دیگر نمی‌توانست با قرارداد قبلی ادامه دهد. بنابراین قرار شد یک متمم به این قرارداد اضافه کنند و آنطور که ما شنیدیم، متمم را نوشتند و امضا کردند ولی تایید نهایی آن صورت نگرفت.
او افزود: به دلیل امضا نشدن متمم، مردم هیجانی شدند و جلوی شرکت عمران پردیس تجمع کردند که با دخالت دست‌اندرکاران اعم از فرماندار وقت، شهردار و رئیس پلیس منطقه و در نهایت با هماهنگی شرکت عمران شهرهای جدید، آن متمم امضا شد. با این حال متمم باعث نشد که پروژه خوب پیش برود و به دلیل عدم پرداخت شرکت عمران پردیس، در نهایت پیمانکار اذعان کرد که با این وضعیت قادر به ادامه فعالیت نیست.
نماینده متقاضیان یادآور شد: دقیقا شب چهارشنبه‌سوری ۱۴۰۲، پیمانکار و نماینده حقوقی شرکت عمران شهرهای جدید، فصل مشترکی مبنی بر انصراف پیمانکار از پروژه با اختیار خودش، امضا کردند اما تاکید شد که ابتدا باید مطالبات پیمانکار پرداخت شود. قرار شد در ۲۳ فروردین ۱۴۰۳ پول پیمانکار پرداخت شود و او هم تخلیه کند اما چون آن پول پرداخت نشد پیمانکار هم تخلیه نکرد و هنوز هم کاور پیمانکار مانده و مدعی است که طلبکار است. در نهایت کار به دادستانی رسید و ظاهرا رأی را به نفع پیمانکار دادند و بر پرداخت مطالبات او تاکید شد؛ پیمانکار هم پروژه را تخلیه کرد.
مطالبات 3 پیمانکار جدید هم پرداخت نشد
نماینده متقاضیان درباره وضعیت پروژه بعد از انصراف پیمانکار، عنوان کرد: قرار شد مدیرعامل شرکت عمران پردیس ۳ پیمانکار خوشنام را جایگزین پیمانکار قبلی کند که هرکدام یک قسمت از پروژه را عهده‌دار شوند و کار سرعت بگیرد.
به گفته او، قرار بر این شد بلوک‌هایی که سقفشان خورده بود، در عرض ۴ ماه تکمیل و تحویل متقاضیان شوند، اما از زمان شروع به کار پیمانکاران جدید، بیش از یکسال گذشته و خبری از تحویل واعدها نیست.
نماینده متقاضیان با اشاره به حضور وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم بر سر پروژه ایراالبرز سابق، اظهار کرد: خانم صادق اوایل ورود به وزارتخانه، بر سر پروژه حاضر شد. شخصا با ایشان مشکلات را درمیان گذاشتم و پیشنهاد کردم یک بودجه مستقل برای این پروژه درنظر گرفته شود چون بودجه‌هایی که به شرکت عمران فرستاده می‌شود، صرف پرداخت بدهی‌های قبلی آنها می‌شود و باز سر پروژه بی‌کلاه می‌ماند. گویا خانم صادق هم منطق من را قبول کرد و فرصت یکماهه برای بررسی و تخصیص بودجه خواست.
او ادامه داد: به گفته خود مسئولان شرکت عمران پردیس و مسئولان شرکت عمران شهرهای جدید، ۸۰۰ میلیارد برای پروژه ما تعیین شده است و بودجه‌های بعدی هم می‌رسد. پس از مدتی هم به ما گفتند که بودجه رسیده و فریز شده است و اگر پیمانکار کار را ادامه بدهد به او بودجه تخصیص پیدا می‌کند. پیمانکاران جدید هم انصافا در ابتدا خوب کار کردند و آنقدر خوب پیش رفتند که انتظار نداشتیم پروژه به این شکل از خواب بیدار شود.
او تصریح کرد: اما پیمانکاران جدید به همان مشکل قبلی بدعهدی شرکت عمران پردیس در پرداختی‌ها برخوردند و خواستار تسویه صورت وضعیت شدند. گویا تسویه هنوز هم انجام نشده است و اگر هم شده آنقدر مبلغ ناچیزست که در پروژه به این بزرگی دیده نمی‌شود. البته مدتی هم به دلیل جنگ پروژه خوابید که به هرحال درک می‌کنیم زیرا ایرانی هستیم اما در صورت کلی، وضعیت همان آش و همان کاسه‌ای است که در زمان پیمانکار قبلی بود و 3 پیمانکار با شرکت عمران پردیس درگیر هستند که آسیبش تنها به متقاضیان می‌رسد.
مطالبات متقاضیان چیست؟
نماینده متقاضیان درباره مطالبات گفت: در دفترچه‌های ۵ برگی که سند این خانه به حساب می‌آید، تاریخ تحویل مخدوش شده و خط خورده است. درخواست اول ما نیز اینست که تاریخ دقیق تحویل به ما اعلام شود.
او افزود: خانم وزیر همان روز به مسئولین شرکت عمران پردیس دستور دادند که دیگر پول عرصه از متقاضیان گرفته نشود و این به منزله بخشی از خسارت آنها حساب شود. این دستور یادداشت شد؛ اما مسئولین بعد از مدتی به ما گفتند که شخص وزیر باید با نامه مکتوب و امضا شده این مورد را دستور دهد و به این شکل شدنی نیست.
هر ۶ ماه یکبار قیمت عرصه را بالا می‌برند
نماینده متقاضیان خاطرنشان کرد: ما هم می‌گوییم عیب ندارد و پول عرصه را پرداخت می‌کنیم اما باید خسارت ما هم پرداخت شود زیرا قرار بوده این پروژه 18 ماهه ساخته شود اما 10 سال بیشتر طول کشیده و هنوز هم بلاتکلیف است. در این وضعیت هم هر ۶ ماه یکبار قیمت عرصه را بالا می‌برند و در صورت دیرکرد در پرداخت آن نیز متقاضیان مشمول جریمه می‌شوند.
وی ادامه داد: درخواست متقاضیان معترض اینست که واحدها را تحویل دهند. در اردیبهشت‌ماه قرار بود 160 واحد تحویل داده شود، اما خبری نشد و تیرماه به ما اعلام کردند که واحدها شهریورماه آمده تحویل هستند؛ اما با این وضعیت چشممان آب نمی‌خورد.
جای متهم و شاکی عوض شده است
نماینده متقاضیان درباره برخورد مسئولان شرکت عمران پردیس با متقاضیان، مطرح کرد: مسئولان شرکت هر زمان که با ما برخورد می‌کنند انگار که ما متهم هستیم و آنها شاکی هستند و ما حق آنها را پایمال کرده‌ایم! یکبار جلوی ساختمان شرکت عمران شهرهای جدید تحصن کردیم و دست خالی برگشتیم اما سپس به نمایندگان برای جلسه تماس گرفتند. در روز جلسه فکر کردیم که می‌خواهند ما را به آرامش دعوت کنند، اما بعد از ۱۴ سال انتظار ما را سرزنش کردند و حتی کار به یک جایی رسید که گفتند اگر بخواهید به اعتراض ادامه دهید ما هم پروژه را کامل متوقف می‌کنیم. به عبارتی در آن جلسه جای شاکی و متهم عوض شد.
مستاجری اولین آسیب خلف وعده‌هاست
او درباره آسیب‌هایی که تاکنون متقاضیان از این خلف وعده‌ها متحمل شده‌اند، عنوان کرد: اولین آسیب مستاجری است که از لحاظ مالی، روحی و روانی به این قشر که عمدتا از دهک‌های ضعیف جامعه هستند، فشار وارد می‌کند.
نماینده متقاضیان ادامه داد: مردم واقعا تحت فشار هستند؛ مخصوصا کسی که از تهران می‌آید تا در مسکن مهر پردیس زندگی کند. معلوم است که این شخص و خانواده‌اش در کمترین برخورداری از اقتصاد این مملکت هستند. به عنوان نمونه یکی از این معترضان مبتلا به سرطان است، یکی از متقاضیان قبلی در این حین فوت کرده و اکنون این خانه به وراث او رسیده است که همسرش باید در این وضعیت اجاره‌خانه‌ها و تورم، بچه‌های قد و نیم قدش را بزرگ کند.
پروژه همچنان نیمه‌کاره است و
حتی به نازک‌کاری هم نرسیده
در ادامه این تجمع اعتراضی، دیگر متقاضیان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» به شرح مشکلات خود پرداختند. یکی از افراد حاضر در تجمع اظهار کرد: من در سال 91 در این پروژه ثبت‌نام کردم و از اولین گروه‌های ثبت نامی بودم. همه کارها را به موقع انجام دادیم اما متاسفانه اکنون سال سیزدهم است که منتظریم و واحدی تحویل نگرفته‌ایم.
او افزود: پروژه همچنان نیمه‌کاره است و حتی به نازک‌کاری هم نرسیده است. تمام پیگیری‌های لازم را کردیم، هرجایی که تجمع لازم بوده حضور پیدا کردیم اما متاسفانه هیچ جوابی تا امروز نگرفتیم. امروز آمده‌ایم تا آخرین تیر خود را شلیک کنیم.
این معترض بیان داشت: من خودم مستاجرم و مشکلات مستاجران هم مانند هزینه‌های بسیار سنگین کرایه و جابه‌جایی‌های هرساله مشخص است. در آخر همین مردادماه موعد تحویل خانه‌ام است و نگرانی‌ها ما را دیوانه می‌کند. با این تورم وحشتناک نمی‌دانیم آخر مرداد باید چه کار کنیم.
او تصریح کرد که وعده وعیدهای بر زمین مانده ما به این نقطه رسانده است.
مسئولین جدید هم سبک و سیاق
خلف وعده را ادامه می‌دهند
یکی دیگر از متقاضیان معترض نیز به شرح وضعیت خود پرداخت و به «توسعه ایرانی» گفت: من یک مالک اولی هستم یعنی جزو کسانی هستم که در سال 89 تا 90 ثبت نام کردم. ما برای پیگیری مطالبات خود 3 نماینده مجلس را به اینجا آوردیم، حتی خود خانم وزیر آمد و دستان من را در دست خود گرفت و قول رسیدگی و تخصیص بودجه و حضور ماهانه بر سر پروژه داد اما متاسفانه مسئولین جدید هم همان سبک و سیاق خلف وعده را ادامه می‌دهند. انگار همه می‌آیند که فقط بگویند کاری کرده‌اند، اما این کارها عملا جواب نمی‌دهد.
او تاکید کرد که ساختمان‌های متعلق به مسئولان و جاهایی مانند باستی‌هیلز لواسان، که قیمتی هم برای آن نمی‌توان تعیین کرد، ناگهان مثل قارچ بالا می‌روند اما مسکن مهر پس از 14 سال هنوز تکمیل نشده است.
این معترض عنوان کرد: در این سال‌ها به همان نسبت افزایش تورم ما هم ناچار شدیم که اجاره‌خانه‌های سنگین بدهیم. اکنون در تهرانپارس برای منزل اجاری خود 500 میلیون تومان پول پیش داده‌ام و ماهانه 35 میلیون کرایه پرداخت می‌کنم.
او خاطرنشان کرد: ما تا یکجایی می‌توانیم خود را بکشانیم ولی این را بدانند آه همه مردم پشت سر آنهاست و مسلما یک روزی گریبان همه آنها را می‌گیرد. اگر ما هم بگذریم که نمی‌گذریم، خدا حتما یکجا گریبان آنها را می‌گیرد.
مشکل تهاتر 10 روز است که حل شده
در این تجمع مسئولین مربوطه نیز حضور پیدا کردند و هرکدام درباره آخرین وضعیت پروژه گزارش‌هایی ارائه دادند. در ابتدا فرهاد عزیزی، رئیس اداره امور مسکن، مدیر اجرایی مسکن مهر و سرپرست اداره امور فنی و اجرایی شرکت عمران پردیس، با اشاره به مشکلات حقوقی با پیمانکار اولیه و جایگزینی 3 پیمانکار با پیمانکار قبلی، اظهار کرد که در این جابه‌جایی چون سیستم قالب تونلی قبلی باید به اسکلت سنتی تبدیل می‌شد، شرکت عمران پردیس هم هزینه مازادی را متحمل شد.
او با اشاره به تامین مالی پروژه از ماه 8 سال گذشته از محل صندوق، درباره آخرین تغییرات پروژه از برج 9 پارسال تا اردیبهشت امسال، توضیح داد: هیچ عملیاتی بر 980 واحد انجام نشده بود که تخریب فونداسیون این 980 واحد انجام شد؛ هنوز هم تخریب فونداسیون ۱۲ تا ۱۳ بلوک اجرا نشده است. اسکلت و سقف ۶۸۰ واحد نیز اجرا شده و برای حدودا ۳۰۰ واحد سفت‌کاری انجام شده و برای چیزی حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ واحد نیز نازک‌کاری انجام شده است.
این مسئول درباره وضعیت پیمانکاران نیز عنوان کرد: شرکت سازه‌کاران ایران از برنامه زمان‌بندی جلوتر بوده، شرکت شایان عمران نزدیک به برنامه زمان‌بندی کار کرده و شرکت نگاران کندلوس از برنامه زمان‌بندی خود عقب‌تر است.
بهادریان، یکی از پیمانکاران پروژه «ایراالبرز» پردیس: زمانی که آقای مرزبان مدیرعامل شرکت عمران پردیس شد، به ما اعلام کرد که 800 میلیارد تومان برای پروژه‌های پردیس بودجه گرفته که 400 میلیارد تومان آن برای پروژه ایراالبرز فریز شده است. به ما گفت که با خیال راحت به فعالیت خود ادامه دهیم. طبق همین وعده ما 14 فونداسیون را تخریب کردیم اما یک ریال پول نگرفتیم و برای این کار نزدیک به 15 میلیارد تومان از جیب خود هزینه کردم. برای این پروژه تنها 50 میلیارد دریافت کرده‌ام در صورتی که در کل 150 میلیارد تومان شخصا از جیب داده‌ام
عزیزی توقف کار به دلیل جنگ را بهانه خواند و درباره وضعیت یک ماه اخیر پروژه گفت: در یک ماه اخیر پروژه وضعیت مناسبی نداشت؛ بخشی به دلیل تامین منابع مالی بود زیرا بخش نقدی را تقریبا واگذار کردیم و مقداری هم باید تهاتر کنیم. تهاتر یک روال قانونی داشت که این موضوع را زمان‌بر کرد و اکنون تنها یک هفته تا 10 روز است که مشکل تهاتر حل شده است.
او با اشاره به آماده شدن 1.5 همت بودجه در شرکت عمران پردیس، بیان کرد: بیشترین پروژه‌ای که نیازمند تامین مالی است، همین پروژه ایراالبرز است و برای این کار جلساتی برگزار شده است که هفته بعد پیمانکاران باید برای تهاتر، زمین مدنظر خود را انتخاب کنند و تامین نقدی هم صورت خواهد گرفت اما به دلیل شرایط مالی، بخش نقدی کم و در حد 10 میلیارد تومان خواهد بود.
رئیس اداره امور مسکن شرکت عمران پردیس در پاسخ به معترضانی که خواستار اعلام زمان دقیق تامین مالی به پیمانکاران بودند، پاسخ داد: زمان‌بندی چیزی است که حداقل یک هفته تا ۱۰ روز زمان می‌برد، تا مشاور بلوک‌ها را برداشت کند، پیمانکار متعهد شود و ما هم به شما اعلام کنیم؛ به زمان نیاز است.
البته سخنان این مسئول، همراه با افزایش تنش بود زیرا مردم گزارش‌های او را تکراری خواندند و خواستار برنامه‌ای جدید برای تحویل واحدها شدند.
پیمانکار: ارزش املاک تهاتری منصفانه نیست
در ادامه یکی از پیمانکاران به نام بهادریان ایراد سخن کرد و درباره قرارداد خود با شرکت عمران پردیس گفت: قرار بود در مردادماه سال گذشته قرارداد بسته شود که نشد ولی باز ما شروع به کار کردیم. در نهایت برج 6 قرارداد بسته شد اما اولین پرداختی به ما دی‌ماه و نزدیک 20 میلیارد تومان انجام شد.
او درباره دیرکرد شرکت عمران در پرداخت‌ها عنوان کرد: زمانی که آقای مرزبان مدیرعامل شرکت عمران پردیس شد، به ما اعلام کرد 800 میلیارد تومان برای پروژه‌های پردیس بودجه گرفته است که 400 میلیارد تومان آن برای پروژه ایراالبرز فریز شده است و به گفت با خیال راحت به فعالیت خود ادامه دهیم. طبق همین وعده ما 14 فونداسیون را تخریب کردیم اما یک ریال پول نگرفتیم و برای این کار نزدیک به 15 میلیارد تومان از جیب خود هزینه کردم.
یکی از معترضین مسکن مهر «ایراالبرز»: ساختمان‌های متعلق به مسئولان و جاهایی مانند باستی‌هیلز لواسان، که قیمتی هم برای آن نمی‌توان تعیین کرد، ناگهان مثل قارچ بالا می‌روند اما مسکن مهر پس از 14 سال هنوز تکمیل نشده است. در این سال‌ها به همان نسبت افزایش تورم ما هم ناچار شدیم که اجاره‌خانه‌های سنگین بدهیم
این پیمانکار مدعی شد که برای این پروژه تنها 50 میلیارد دریافت و در کل 150 میلیارد تومان شخصا هزینه کرده است.
بهادریان درباره دیگر مشکلات سد راه پیشرفت پروژه اظهار کرد: در همین حین افغان‌ها را نیز اخراج کردند. اکنون قیمت دستمزد 2 تا 3 برابر شده است. او همچنین درباره مشکلات تهاتر، مطرح کرد: در سال گذشته برای پروژه دیگری زمینی در تهاتر به من داده شد که متری 40 میلیون تومان، مجموعا 20 میلیارد تومان، حساب شده بود. من در همان زمان قصد فروش این زمین را داشتم که با متری 30 میلیون تومان هم کسی متقاضی نبود و امروز این زمین را می‌خواهم متری 26 میلیون تومان بفروشم که باز هم متقاضی تنها 8 میلیارد آن را به من نقد می‌پردازد و مابقی را به صورت خودرو و واحد پرداخت می‌کند.
یک از حضار تجمع اعتراضی پروژه «ایراالبرز پردیس»: من خود مستاجرم و مشکلات مستاجران هم مانند هزینه‌های بسیار سنگین کرایه و جابه‌جایی‌های هرساله مشخص است. در آخر همین مردادماه موعد تحویل خانه‌ام است و نگرانی‌ها ما را دیوانه می‌کند. با این تورم وحشتناک نمی‌دانم آخر مرداد باید چه کار کنم. وعده وعیدهای بر زمین مانده ما را به این نقطه رسانده است
او تصریح کرد: مشکل اول تهاتر اینست که باید در مزایده شرکت کرد در صورتی که خود دولت می‌تواند زمین را در مزایده بفروشد و پول آن را به پیمانکار بدهد. همچنین قیمتی که تعیین می‌شود باید عادلانه، منصفانه و به قیمت روز باشد. سومین مشکل اینست که سامانه از شهرهای دیگر کارشناس انتخاب می‌کند که ارزش‌گذاری او با واقعیت نمی‌خواند.
این پیمانکار در نهایت تاکید کرد که با این وضعیت قادر به ادامه فعالیت نیست و برای ادامه کار تنها مطالبات خود را می‌خواهد.
در ادامه فراشیانی، معاون حقوقی و املاک شرکت عمران پردیس، سخنان پیمانکار را خلاف واقعیت و برای متشنج کردن فضا خواند و اظهار کرد که کارشناسان املاک تهاتری را به قیمت روز تعیین می‌کنند.
کسری یا هدررفت بودجه؟
گفتنی است، معترضین حاضر تمام حرف‌های مسئولین شرکت عمران پردیس را تکراری، بی‌ثمر و دروغین خواندند و به‌‌رغم درخواست‌های مکرر آنها برای اعلام تاریخ دقیق تحویل پروژه، مسئولین از اعلام آن شانه خالی کردند و با هربار قطع سخنانشان توسط معترضین، یا تهدید به ترک محل تجمع می‌کردند. پلیس حاضر در تجمع نیز یکی از معترضینی که بیش از همه خواستار حرف‌های جدید بود، به بازداشت تهدید کرد.
نماینده متقاضیان پروژه مسکن مهر ایراالبرز در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اکثر کسانی که در پروژه ایراالبرز متقاضی هستند، سال‌های ۹۰ و ۹۱ ثبت‌نام کردند و واریز وجه داشتند، اما با گذشت 14 سال انتظار، مسئولان شرکت هر زمان که با ما برخورد می‌کنند انگار که ما متهم هستیم و آنها شاکی هستند و ما حق آنها را پایمال کرده‌ایم! در جلسه‌ای حتی کار به یک جایی رسید که گفتند اگر بخواهید به اعتراض ادامه دهید ما هم پروژه را کامل متوقف می‌کنیم. به عبارتی در آن جلسه جای شاکی و متهم عوض شد
چنین رویه‌ای در کشور ما مسبوق به سابقه است. هر دولت جدیدی که بر سرکار می‌آید در ابتدا وعده می‌دهد که وعده‌های بر زمین مانده دولت قبل را انجام می‌دهد اما در نهایت دولت جدید هم با بهانه کسری بودجه خلف وعده می‌کند.
فرهاد عزیزی، رئیس اداره امور مسکن شرکت عمران پردیس: بیشترین پروژه‌ای که نیازمند تامین مالی است، همین پروژه ایراالبرز است و برای این کار جلساتی برگزار شده است که در هفته بعد پیمانکاران باید برای تهاتر، زمین مدنظر خود را انتخاب کنند و تامین نقدی هم صورت خواهد گرفت اما به دلیل شرایط مالی، بخش نقدی کم و در حد 10 میلیارد تومان خواهد بود
در پایان باید تاکید کرد که طبق نظر بسیاری از کارشناسان، یکی از علل کسری بودجه شدید دولت‌ها، هدررفت منابع در بودجه‌های سالیانه در قالب هزینه‌های برخی نهادهای خاص است که هرساله هم به سهم آنها افزوده می‌شود اما در عوض برخی ردیف‌های ضروری بودجه مانند بودجه عمرانی هرساله نحیف‌تر می‌شوند.
دیدگاه تان را بنویسید