۴۰ میلیون بشکه نفت ایران ارزان و سرگردان روی آب!

گزارش منابع معتبر بین المللی حاکیست قیمت نفت خام ایران در بازارهای جهانی به پایین‌ترین سطح خود در سال‌های اخیر رسیده؛ تخفیف‌های سنگین تا ۴ دلار زیر قیمت برنت، نتیجه انباشت نفت‌های فروش‌نرفته حاصل از سیاست‌های نادرست تیم مدیریتی جدید در وزارت نفت است. حالا خریداران خارجی با دست بالا برای خرید ارزان نفت ایران چانه‌زنی می‌کنند.

به گزارش ایلنا، گزارش‌های منتشر شده از سوی مؤسسه «Platts» وابسته به S&P Global Commodity Insights و نیز خبرگزاری بلومبرگ، از وضعیت نگران‌کننده‌ای در بازار فروش نفت خام ایران به چین پرده برداشته‌اند؛ وضعیتی که طبق ادعای این گزارش، عامل اصلی بروز آن افزایش قابل توجه ذخایر نفت انباشته، چه در خشکی و چه در دریا، بوده و این وضعیت نگران کننده منجر به  کاهش قیمت‌ها و تخفیف‌های سنگین نفت ایران شده است. این وضعیت ترسیم شده در صورت صحت، زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که طبق گزارش های رسمی بین‌المللی بیش از ۴۰ میلیون بشکه نفت ایران روی آب تلنبار شده است، حجمی بی‌سابقه از ذخایر شناور به فروش نرفته در سال های اخیر!

بنا بر این گزارش‌ها، هم‌اکنون قیمت نفت سبک ایران با تخفیفی معادل ۴ دلار کمتر از شاخص ICE Brent در مقصد تحویل شاندونگ (DES) معامله می‌شود؛ رقمی که نسبت به تخفیف ۲ دلاری ماه مه، افتی چشمگیر و هشداردهنده محسوب می‌شود. این در حالی است که حدود ۶ ماه قبل نفت ایران تقریبا بدون تخفیف به فروش می‌رفت. با این حال، آنچه این‌بار قیمت‌ها را بیش از هر چیز تحت فشار قرار داده، انباشت بی‌سابقه موجودی‌های نفتی بر روی آب و در شاندونگ چین است و در این شرایط ، توان چانه‌زنی خریداران نفت ایران افزایش یافته است. به طوری که یکی از منابع بازار در گفت‌وگو با پلتس تصریح کرده که به‌دلیل کاهش معاملات، خریداران موفق شده‌اند تخفیف‌ها را حتی به زیر سطح ۴ دلار نیز برسانند.

در این روند فروش، زمانی تهدید علیه منافع ملی عیان می شود که یک حساب سر انگشتی با احتساب فروش ۱.۸ میلیون بشکه در روز نشان می دهد که از همین حراج، ماهانه ۲۱۶ میلیون دلار درآمد نفتی را از دست می‌دهیم که این عدد در سال به ۲.۵ میلیارد دلار می‌رسد! اگر بنا را بر صحت این آمارها و گزارش‌های منتشر شده بدانیم؛ باید گفت برخلاف ادعای مسئولان نفتی که عامل این حراج و تلنبار شدن میلیون‌ها بشکه نفت ایران بر روی آب را وضعیت سیاسی کشور، تحریم‌ها و جنگ ۱۲ روزه می‌دانند، علت اصلی این خسارت ماهانه ۲۱۶ میلیون دلاری، ضعف مدیریتی در بخش بازرگانی و فروش نفت است که فرصت چانه‌زنی را به مشتریان داده و به عبارت دیگر، این سوء مدیریت در ایران، سود سالانه ۲.۵ میلیارد دلاری برای چینی‌ها خواهد داشت.

نکته مغفول در این میان، نقش مدیریت در وزارت نفت و همچنین مدیریت میانی در این وزارتخانه راهبردی است که با تغییراتی عمدتاً ناکارآمد و غیرفنی، نظم صادرات نفت را به‌طور جدی مختل کرده به طوری که به گفته کارشناسان، ضعف در برنامه‌ریزی فروش، عدم هماهنگی با پالایشگاه‌های خریدار، ناتوانی در تنظیم قراردادهای منعطف و کندی واکنش به تغییرات بازار به طور چشمگیری افزایش یافته است. واقعیت آن است که بخش مهمی از ضررهای هنگفت ناشی از تخفیف‌های تحمیلی کنونی، ناشی از همین ضعف‌های مدیریتی است که امکان سیاست‌گذاری بلندمدت و راهبری هوشمندانه بازار را از بین برده‌اند. علاوه بر این به دلیل سومدیریت در فرآیند بازاریابی و فروش نفت، اکنون دامپینگ قیمت نفت ایران از سوی بازیگران غیرحرفه‌ای به عاملی تاثیرگذار در افت قیمت نفت ایران تبدیل شده است. ایران امروز نیازمند بازنگری فوری در رویکردهای مدیریتی فروش نفت است؛ نه تنها برای بازیابی موقعیت در بازار منطقه‌ای، بلکه برای حفاظت از منافع ملی در برابر فشارهای بازار جهانی. این بازنگری باید با تغییرات سریع و شجاعانه در سطح مدیران کلیدی در حوزه های سیاست‌گذاری و اجرایی به ویژه در سطح شرکت‌های بازرگانی نفتی  آغاز شود.