رامتین موثق

اسرائیل و ارتش جنایتکارش در طول 7 دهه تاریخ ننگین خود ثابت کرده است که هیچ خط قرمزی در حمله به مناطق مسکونی و اهداف غیرنظامی ندارد و در جنگ 12 روزه با ایران هم چنین سیاستی به کار برد و بسیاری از شهروندان غیرنظامی را شهید و بسیاری را خانه‌خراب کرد.

در طول جنگ هم دولت وعده داد که خانه‌های آسیب‌دیده را به صورت رایگان بازسازی می‌کند و این تکلیف را بر گردن خود گذاشت و مقامات مربوطه، از وزیر راه گرفته تا رئیس کمیسیون عمران مجلس و مقامات سازمان نظام مهندسی کشور، بر این مهم تاکید کردند. غلامرضا صالحی، رئیس بنیاد مسکن انقلاب هم در گفت‌وگو با ایلنا اعلام کرده است که حدود ٣۵٠٠ واحد در تهران از حملات رژیم صهیونسیتی آسیب دیده‌اند.

اما این اولین باری نیست که دولت وعده مسکنی می‌دهد و وعده‌های قبلی دولت‌ها، از مسکن مهر تا نهضت ملی مسکن، هنوز هم محقق نشده است؛ پس آیا امکان دارد که این وعده هم به فراوشی سپرده شود؟ «توسعه ایرانی» در گفت‌وگو با یک کارشناس اقتصاد مسکن به این موضوع پرداخته است.

بازسازی‌ها برای ترمیم روان و عواطف جامعه 

فوریت دارد 

یک تحلیلگر اقتصاد مسکن در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره تاثیر جنگ 12 روزه با اسرائیل بر حوزه ساخت‌وساز، اظهار کرد: درست است که جنگ تمام شده اما هنوز شرایط عادی نشده است.

درباره تحقق وعده ترمیم خرابی‌های جنگ اولا باید گفت که مقیاس کار در اندازه وعده‌های محقق نشده مسکن مهر و .. نیست، دوم اینکه یک ضرورت است و فوریت دارد و هرچه زودتر باید انجام شود. به تعبیری شوخی‌بردار نیست چراکه خسارت‌های جدی به مردم تحمیل شده است

ناصر ذاکری توضیح داد: معمولا در جنگ‌ها به صورت طبیعی یکسری تهدیدها اتفاق می‌افتد. در جنگ هشت ساله هم همین وضعیت را داشتیم. بعد از اینکه جنگ تمام شد شرایطی برای ساخت‌وساز فراهم می‌شود؛ زمانی که فعالان اقتصادی خیالشان راحت شود که دیگر جنگ تمام شده است.

او تصریح کرد: اما هنوز در شرایطی هستیم که آتش‌بس باثباتی نمی‌بینیم و معلوم نیست در آینده نزدیک جنگی اتفاق نیفتد و فعلا نمیتوان درباره تاثیر جنگ روی ساخت‌وساز صحبت کرد.

این کارشناس افزود: به لحاظ روانی و عاطفی لازمست که هرچه زودتر دولت واحد‌های آسیب‌دیده و تخریب شده را بازسازی کند و آثار این خرابی‌ها را از بین ببرد و این اقدام درست لازم است که زودتر انجام بگیرد تا جامعه از نظر روحی و روانی از شرایط جنگ فاصله بگیرد.

به گفته او، باید مقداری صبر کرد تا شرایط باثبات‌تری ایجاد شود که بتوان درباره موج جدیدی از ساخت‌وساز فکر کرد.

وظیفه و تکلیف دولت 

در بازسازی واحدهای آسیب دیده

ذاکری در پاسخ به اینکه «با توجه به محقق نشدن وعده‌های دولت در مسکن مهر و نهضت ملی مسکن، آیا امکان دارد وعده دولت در بازسازی کامل واحدهای آسیب‌دیده جنگی هم محقق نشود؟»، پاسخ داد: در ابتدا باید گفت که حجم کارها متفاوت است. در مسکن مهر شرایطی داشتیم که یک وزنه سنگین بر سیستم بانکی کشور تحمیل شد و مسئله تأمین مالی مسکن مهر آثار اقتصادی خیلی منفی برجای گذاشت.

او با بیان اینکه این پروژه‌ها سنگ بزرگی بود که نمی‌توانستند آن را بردارند و طبیعی بود که ناتمام بماند و سیستم بانکی کم بیاورد، ادامه داد: اما درباره ترمیم خرابی‌های جنگ اولا مقیاس کار در آن اندازه نیست، دوم اینکه یک ضرورت است و فوریت دارد و هرچه زودتر باید انجام شود. به تعبیری شوخی‌بردار نیست و خسارت‌های جدی به مردم تحمیل شده است. همانطور که در رابطه با هموطنان عزیزی که زخمی شدند اعلام شد کاملا بدون هزینه باید درمان بشوند و مراکز درمانی باید به آنها خدمات ارائه کنند. این حداقل کاری است که در رابطه با این عزیزان می‌توان انجام داد. اینجا فرق نمی‌کند که کدام خانواده و چه کسی مصدوم شده یا خسارت مالی دیده است. بالاخره کل این افراد نماینده‌ای از ملت بوده‌اند و همه ما زخمی شده‌ایم و خسارت دیده‌ایم.

یک کارشناس اقتصاد مسکن: بازسازی واحدهای آسیب‌دیده از جنگ وظیفه و تکلیفی است که از هر امری، و به تعبیر عامیانه از نان شب هم واجب‌تر است و هرچه زودتر باید انجام شود. باید واحد‌های آسیب دیده به وضعیت قبل از جنگ برگردند تا آثار منفی جنگ را پاک کنیم

دولت برای بازسازی واحد‌ها از خیرین کمک بگیرد

این تحلیلگر حوزه مسکن تاکید کرد: دولت باید قاعدتا هرچه زودتر شروع به ترمیم این واحدها بکند. حتی در این رابطه هیچ اشکالی ندارد که تلاش کند از راه‌های مختلفی کمک بگیرد. برای مثال می‌تواند از خیرین کمک بگیرد یعنی حساب‌هایی باز کند و روحیه همدلی و همبستگی را که در ملت ایجاد شده است، تقویت کند.

به لحاظ روانی و عاطفی لازمست که هرچه زودتر دولت واحد‌های آسیب‌دیده و تخریب شده را بازسازی کند و آثار این خرابی‌ها را از بین ببرد و این اقدام درست لازم است که زودتر انجام بگیرد تا جامعه از نظر روحی و روانی از شرایط جنگ فاصله بگیرد

او خاطرنشان کرد: این وظیفه و تکلیفی است که از هرچیزی، و به تعبیر عامیانه از نان شب هم واجب‌تر است و هرچه زودتر باید انجام شود و همان واحد‌های آسیب دیده به وضعیت قبل از جنگ برگردند تا این آثار منفی جنگ را پاک کنیم.

تعهدات و تکالیف بر زمین مانده دولت در بخش مسکن 

ذاکری درباره راهکارها و سیاست‌هایی که دولت باید در تحقق وعده خود به کار بگیرد، بیان داشت: دولت در حالت عادی هم با دشواری‌های مالی، به دلیل سالیان طولانی کسری در بودجه، روبه‌رو است و عملا تعهدات و تکالیفی روی زمین مانده دارد.

او یادآوری کرد: مثلا مطابق قانون اساسی دولت مکلف است آموزش رایگان ارائه کند اما هیچگاه نتوانسته این کار را بکند به این خاطر که منابع مالی کافی ندارد و مجبورست دست در جیب مردم بکند.

این کارشناس عنوان کرد: متأسفانه منابع چندانی در بودجه وجود ندارد که بگوییم در حوزه‌های دیگر بودجه کشور تغییراتی اعمال شود تا بتوانیم این کارها و وعده‌ها را انجام دهیم.

ناصر ذاکری در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: برآوردم اینست که فقط لازمست 10 درصد از آنچه که ویژه‌خواری برای نورچشمی‌ها در حوزه‌های مختلفی، نظیر املاک نجومی گرفته تا حقوق‌ها و امتیازات نجومی و امثالهم، ایجاد شده است، گرفته شود. اگر 10 درصد همین اموال به غارت رفته را برگردانیم، می‌توانیم کل خرابی‌های جنگ را کلا صاف کنیم و از نو بسازیم

برای بازسازی صرف 10 درصد رانت‌ها هم کافی است

ذاکری همچنین درباره دیگر راهکارهای تحقق وعده دولت گفت: در سال‌های گذشته متاسفانه نظام بودجه‌ریزی ما نظامی بوده است که رانت گسترده‌ای برای گروهی از افراد ایجاد کرده است.

او با اشاره به اینکه این رانت‌ها هم به صورت منابعی در اختیار افراد قرار گرفته هم مجوزهایی بوده که به افراد خاصی داده شده است و یک دفعه درآمدهای خیلی زیادی ایجاد کرده و اختلاف طبقاتی گسترده‌ای در کشور به وجود آورده است، ادامه داد: مثلاً منابع فراوانی به دلیل فساد در اختیار رانت‌خواران قرار گرفته که مدام پرونده‌های آنها فاش می‌شد و رقم‌های آنان عجیب و غریب و حیرت‌انگیز بود؛ بعضی از پرونده‌ها، مانند چای دبش، حتی به رقم‌هایی می‌رسید که قابل مقایسه با کل بودجه عمرانی کشور بود.

این کارشناس اقتصاد توسعه تصریح کرد: الان موقعیتی است که دولت باید پایمردی و همت کند. برآوردم اینست که فقط لازمست 10 درصد از آنچه که ویژه‌خواری برای نورچشمی‌ها در حوزه‌های مختلفی، نظیر املاک نجومی گرفته تا حقوق‌ها و امتیازات نجومی و امثالهم، ایجاد شده است، گرفته شود. 10 درصد همین اموال به غارت رفته را برگردانیم، می‌توانیم کل خرابی‌های جنگ را کلا صاف کنیم و از نو بسازیم.

ذاکری توضیح داد: در واقعیت باید گفت که کمبود منابع نداریم منتهی باید این همت را داشته باشیم تا منابع به غارت رفته را بازگردانیم. در این ۱۲ روز کاملا مشاهده شد گروهی از مردم که از حکومت حمایت و همراهی کردند و پای کار ایستادند، همان مردم عادی فراموش شده‌ای بودند که هیچ رانتی نصیبشان نشده است. هرکس که رانت نصیبش شده بود اصلا صدایش درنیامد و به هر صورتی سعی کرد امتیازات خود را حفظ کند و خود را برای دوران بعد از جنگ آماده کند. آنهایی که سفت و سخت ایستادند و دفاع کردند و حتی اگر جنگ ادامه پیدا می‌کرد می‌ایستادند و حمایت می‌کردند و شهر و میدان را خالی نکردند، همان مردم عادی بودند که امام درباره آنها فرموده بود که این مردم خوب هستند و این خوب‌ها را نگه دارید.

در ۱۲ روز جنگ کاملا مشاهده شد گروهی از مردم که از حکومت حمایت و همراهی کردند و پای کار ایستادند، همان مردم عادی فراموش شده‌ای بودند که هیچ رانتی نصیبشان نشده است. هرکس که رانت نصیبش شده بود اصلا صدایش درنیامد و به هر صورتی سعی کرد امتیازات خود را حفظ و خود را برای دوران بعد از جنگ آماده کند 

او با اشاره به ضرورت حمایت از مردم، تاکید کرد: تاکنون مردم فراموش شده‌اند و هرچه امتیاز بوده به خودی‌ها داده شده است. البته نمی‌گویم همه این رانت‌ها را در فاز اول برگردانیم اما اگر فقط ۱۰ درصد این رانت‌ها بازپس گرفته و صرف مردم شود، منابع لازم برای بازسازی‌های خسارت جنگ تامین می‌شود. این تحلیلگر اقتصاد مسکن عنوان کرد: سالیان پیش در یادداشتی اصطلاح «مالیات بر رانت» را به کار بردم و پیشنهاد دادم به جای مالیات بر ارزش افزوده که عملا از جیب مصرف‌کننده بی‌نوا می‌رود، از رانت‌خواران مالیات بگیریم.

ذاکری در پایان خاطرنشان کرد: در این سالیان این همه رانت ایجاد شده اما اقلا 10 درصد آن را صرف مردم کنیم. بنابراین منابع وجود دارد اما باید عزم سیاسی برای این کار وجود داشته باشد که اهمیت مسئله را مقامات درک نمی‌کنند؛ اما ای کاش که درک و این کار را آغاز کنند.