مقام صنفی با انتقاد از انحصار واردات و توزیع حبوبات در دست افراد خاص:
واردکننده لوبیا چیتی را با ارز آزاد می‌فروشد؛ اصناف جریمه می‌شوند!
رامتین موثق
چندسالی است که فعالان حوزه کشاورزی نسبت به بخشنامه‌های خلق‌الساعه درباره محدودیت‌های صادراتی و وارداتی محصولات کشاورزی هشدار می‌دهند و هر از چندگاهی تاثیر این بخشنامه‌ها در بازار مواد غذایی کشور نمایان می‌شود.
وقتی وزارت جهاد برای واردات در زمان خودش مجوز نداد، افراد سودجویی که متوجه کمبود شدند، بارها را خریداری کردند و در انحصار خود قرار دادند. همچنین زمانی که دولت سیاست جدید ارزی را اعلام کرد و از آنطرف هم قیمت ارز آزاد افزایش یافت، واردکنندگانی که محصولات را وارد کرده و در اختیار داشتند، آنها را توزیع نکردند یا به صورت قطره‌چکانی به قیمت ارز جدید توزیع کردند و محصول را به فروش رساندند
اواخر سال گذشته قیمت سیب‌زمینی به یک بحران تبدیل شد و اخبار مربوط به این کالا در صدر بود به صورتی که حتی رئیس‌جمهور و وزیر جهاد نیز به آن واکنش نشان دادند. بعد از سیب‌زمینی نیز نوبت به حبوبات، و به‌خصوص لوبیا چیتی رسید که صدرنشین اخبار باشد. چند هفته‌ای است که قیمت یک کیلو لوبیا چیتی از نیم میلیون تومان هم گذشته است و به اصطلاح یک حباب 300 هزارتومانی دارد.
قیمت لوبیا چیتی همچنان در مسیر افزایش قرار دارد. پس از آنکه در سال گذشته قیمت این محصول با افزایش دو برابری به 300 هزار تومان رسید، اکنون تا 500 هزار تومان نیز به فروش می‌رسد. در همین حین که لوبیا چینی به نیم میلیون تومان رسیده است، رئیس اتحادیه خواربارفروشان خبر داده است که انبارها پر از لوبیا چیتی است و این کالا احتکار شده و به صورت قطره‌چکانی به بازار عرضه می‌شود و دولت هم نظارتی بر این روند ندارد.
از آنجایی که سیب‌زمینی و حبوبات از مواد اصلی غذایی طبقات زحمتکش و آسیب‌پذیر جامعه است، این گرانی بیش از حد می‌تواند امنیت غذایی این اقشار را نیز تهدید کند.
نگاهی به میزان واردات حبوبات
با توجه به آمار منتشره از سوی گمرک، میزان واردات چهار محصول (نخود، لپه، لوبیا چیتی و لوبیا قرمز) در سال گذشته ۹۵ میلیون و ۲۷۴ هزار و ۹۱۵ کیلو بوده (بیش از ۹۵ هزار تن) که هزینه آنها نیز ۱۱۳ میلیون و ۵۲۶ هزار و ۷۴ دلار ثبت شده است.
وقتی برای واردات انحصار ایجاد می‌کنند و فقط به عده خاصی مجوز واردات می‌دهند؛ در عمل واردکنندگان خاص تعیین‌کننده می‌شوند و وقتی خودشان هم توزیع‌کننده باشند و شبکه توزیع در اختیار آنها قرار بگیرد، تعیین‌کننده قیمت و توزیع هم می‌شوند که به چه میزان توزیع کنند تا قیمت بالاتر برود
در همین راستا، رئیس اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی تهران عنوان کرد: در چند وقت اخیر لوبیا چیتی کیلویی ۲۸۰ هزار تومان در بنکداری‌ها عرضه می‌شود اما در حال حاضر این محصول را بنکداران با قیمت ۳۱۰ هزار تومان در اختیار مغازه‌داران و مشتریان قرار می‌دهند. در واقع به این مبلغ ۱۵ درصد توسط فروشنده‌ها افزوده شده و به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد.
رضا کنگری علت اصلی این افزایش قیمت را محدودیت در واردات دانست و تأکید کرد: کاهش واردات موجب شده عرضه و تقاضا در بازار پاسخگوی هم نباشند و قیمت این محصولات دستخوش افزایش شود. در حالی که دولت می‌تواند با اقدامات کوچک در خصوص واردات از افزایش قیمت‌هایی اینچنین پیشگیری کند.
عبدی افتخاری، دبیر انجمن حبوبات ایران، نیز در این خصوص اظهار کرد: با وجود اینکه از آبان ماه مکرراً اعلام کردیم که میزان حبوبات موجود در کشور (بخصوص لوبیا چیتی) پاسخگوی مصرف نیست؛ وزارتخانه اهمیتی نداد تا اینکه در زمستان اقدام به ثبت سفارش کردند در حالی که این سفارش‌ها نیز به علت مشکلاتی که ایجاد شده بود، بموقع صورت نگرفت. به همین دلیل در حال حاضر بازار با کمبود برخی از حبوبات بخصوص لوبیا مواجه است.
از آنجایی که این محصول به واردات وابسته است و سال گذشته هم سیاست‌های دولت در زمینه نرخ ارز ترجیحی و نیمایی تغییرات جدی داشت، آیا می‌توان ردپایی از این سیاست‌ها در گرانی حبوبات دید؟
دلایل سه‌گانه افزایش قیمت حبوبات
سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره علل افزایش قیمت حبوبات در بازار، اظهار کرد: از سال گذشته، تقریبا در اواخر دی و بهمن‌ماه، قیمت حبوبات به چند دلیل افزایش یافت. حسین فرهادی توضیح داد: دلیل اول وارد نشدن به موقع لوبیا چیتی به کشور بود و دلیل دوم، خشکسالی و کم‌آبی در شیراز بود که باعث شد لوبیا چیتی، به خصوص، کم برداشت شود. به گفته وی، مهمترین دلیلی که باعث افزایش قیمت کل حبوبات شد، تغییر ارز نیمایی و ایجاد بازار توافقی ارز در سال گذشته بود.
سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: دلایل گرانی حبوبات، و به خصوص لوبیا چیتی، در اینست: اول، در زمانی که کسری داشتیم و باید واردات انجام می‌شد، مجوز واردات داده نشد و دیرهنگام این مجوز اعطا شد؛ دوم، کم‌آبی در شیراز به برداشت آن آسیب زد و دلیل سوم و مهمتر اینکه، تغییر نرخ ارز باعث شد قیمت حبوبات افزایش یابد
عضو هیات مدیره اتحادیه بنکداران مواد غذایی درباره تاثیر افزایش نرخ ارز نیمایی بر قیمت حبوبات، افزود: زمانی که دولت سیاست جدید ارزی را اعلام کرد و از آنطرف هم قیمت ارز آزاد افزایش یافته بود، واردکنندگانی که این کالا را در اختیار داشتند، آن را توزیع نکردند یا به صورت قطره‌چکانی و به قیمت ارز جدید توزیع کردند و محصول را به فروش رساندند.
او با اعلام اینکه افزایش قیمت، بیشتر در لوبیا چیتی بوده است، تاکید کرد: دلایل گرانی حبوبات، و به خصوص لوبیا چیتی، در اینست: اول، در زمانی که کسری داشتیم و باید واردات انجام می‌شد، مجوز واردات داده نشد و دیرهنگام این مجوز اعطا شد؛ دوم، کم‌آبی در شیراز به برداشت آن آسیب زد و دلیل سوم و مهمتر اینکه، تغییر نرخ ارز باعث شد قیمت حبوبات افزایش یابد. فرهادی عنوان کرد: متاسفانه سیاست‌گذاری توزیع هم منجر شد که قیمت این کالا افزایش پیدا کند.
انحصار حبوبات در دست افراد سودجو
او درباره انبار شدن لوبیا چیتی در انبارها و توزیع نشدن و یا توزیع قطره‌چکانی آن در بازار، تشریح کرد: وقتی وزارت جهاد برای واردات در زمان خودش مجوز نداد، افراد سودجویی که متوجه کمبود شدند، بارها را خریداری کردند و در انحصار خود قرار دادند.
به گفته این عضو اتحادیه بنکداران مواد غذایی، عرضه قطره‌چکانی حبوبات باعث شد که قیمت آن مدام افزایش یابد و انحصار در دست یک عده خاص قرار گرفت که افزایش قیمت این محصول را به دنبال داشت.
حسین فرهادی: هیچ کالای اساسی و مواد غذایی در کشور به قیمت مصوب توزیع نمی‌شود. همه کالاها با قیمت ارز آزاد توزیع می‌شوند. در این میان یکسری واردکنندگان ارز دولتی را می‌گیرند و تنها اصناف جریمه آن را پرداخت می‌کنند و مردم هم مجبورند قیمت‌های بالا را بپردازند
عدم مدیریت در امنیت غذایی به رانت انجامیده است
فرهادی با تاکید بر زیرسوال رفتن امنیت غذایی اقشار زحمتکش جامعه، اظهار کرد: وقتی قیمت گوشت و مرغ افزایش می‌یابد، این اقشار به حبوبات روی می‌آورند و وفتی قیمت حبوبات هم بالا برود به سمت تخم‌مرغ می‌روند و این چرخه ادامه می‌یابد. تمام این اوضاع بر امنیت تاثیرگذار است و به خصوص روی قشر متوسط و ضعیف جامعه تاثیر زیادی می‌گذارد.
او ادامه داد: حل معضل درگرو مدیریت مواد غذایی است تا شاهد این موضوعات نباشیم. این عدم مدیریت باعث افزایش رانت برای یکسری افراد خاص شده است به صورتی که پول‌های زیادی را به جیب می‌زنند و تنها اصناف جریمه می‌شوند و از آنطرف مردم باید محصولات را به چندبرابر قیمت بخرند.
سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی تاکید کرد: در صورتی که شبکه توزیع در اختیار اصناف باشد و توزیع هم در انحصار افراد خاصی نباشد، هیچوقت این اتفاقات نمی‌افتد. او افزود: وقتی برای واردات انحصار ایجاد می‌کنند و فقط به عده خاصی مجوز واردات می‌دهند؛ در عمل واردکنندگان خاص تعیین‌کننده می‌شوند و وقتی خودشان هم توزیع‌کننده باشند و شبکه توزیع در اختیار آنها قرار بگیرد، تعیین‌کننده قیمت و توزیع هم می‌شوند که به چه میزان توزیع کنند تا قیمت بالاتر برود.
هیچکدام از مواد غذایی
به قیمت مصوب توزیع نمی‌شود!
فرهادی تصریح کرد: مهمترین دلیلی که باعث افزایش قیمت حبوبات شد، تاثیر تغییر نرخ ارز دولتی بود که به این کالای اساسی تخصیص داده می‌شد.
او تشریح کرد: هیچ کالای اساسی و مواد غذایی در کشور به قیمت مصوب توزیع نمی‌شود. همه کالاها با قیمت ارز آزاد توزیع می‌شوند. در این میان یکسری واردکنندگان ارز دولتی را می‌گیرند و تنها اصناف جریمه آن را پرداخت می‌کنند و مردم هم مجبورند قیمت‌های بالا را بپردازند.
به اعتقاد این عضو هیات مدیره اتحادیه بنکداران مواد غذایی، ارز باید تک نرخی شود زیرا قیمتی که مصرف‌کننده واقعا می‌خرد، به قیمت ارز آزاد است و در کف بازار با این نرخ ارز کالا به دست مصرف‌کننده می‌رسد. هرچقدر هم بگویند قیمت مصوب متفاوت است و فروشندگان را جریمه کنند، کالاها به قیمت مصوبی که اعلام می‌شود، به فروش نمی‌رسد.
فرهادی تأکید کرد: کالاها به قیمت مصوب در بازار به فروش نمی‌رسد، چون آنطور که باید و شاید سیستم مدیریت نمی‌شود. وقتی انحصار ایجاد می‌شود به صورتی که عده خاصی فقط واردکننده هستند و عده خاصی هم ارز دولتی دریافت می‌کنند، قطعا کالا به قیمت مصوب عرضه نمی‌شود. او در پایان خاطرنشان کرد: اما اگر نرخ ارز آزاد شود و همه بتوانند وارد کنند، بفروشند و توزیع کنند یا در شبکه توزیع قرار بگیرند؛ هیچ گاه این اتفاقات رقم نمی‌خورد.
دیدگاه تان را بنویسید