محمد  میرزایی

در حالی خبر کشتار دام‎های مولد و شیری به خبر مهم رسانه‎ها بدل شده است که بررسی‎ها نشان از فساد بزرگی در حوزه واردات نهاده‎های دامی دارد.

به گزارش «توسعه ایرانی»، مدت‌های مدیدی است که دامداران از چگونگی تامین نهاده‌ها و خوراک دام‌های خود و چند برابر شدن قیمت‌ها گلایه دارند.

با  حذف ارز ترجیحی و آزادسازی قیمت‌ها؛ قرار نبود امنیت غذایی مردم به خطر بیافتد؛ اما در هفته‌های اخیر قیمت خوراک دام ناگهان شش برابر شده و به گفته دامداران اگر تا پیش از این برای تامین خوراک دام به 2 میلیارد تومان نقدینگی نیاز بود اکنون و در سایه حذف ارز ترجیحی سیری دام با نقدینگی 12 میلیارد تومانی تحقق می‌یابد.

روند افزایش و شش برابر شدن نرخ‌ها سبب شده تا بسیاری از دامداران ناتوان از سیر کردن شکم دام‌های گوشتی و شیری خود باشند به فکر فروش و ذبح آنها بیافتند چرا که توان نگریستن به درد و رنج این حیوانات را ندارند و خرید خوراک دام‌ها با شش برابر قیمت برای آنها ادامه مسیر را غیرممکن ساخته است.

این بحران چنان وخیم شده که گفته منصور پوریان، رئیس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور؛ شرایط سبب شده تا گاو‌ها گرسنه بمانند و به دلیل ضعف ناشی از گرسنگی اکنون وزن زیادی از دست دهند و نیمه‌جان شوند.

برخی از دامداران که گاوهای گوشتی را پرورش می‌دادند ناچار به فروش دام‌های خود به نصف قیمت به دلالان شده‌اند و بر اساس شنیده‌ها بسیاری از دام‌های نیمه‌ جان ایرانی که زحمت فراوانی برای پروار کردن و اصلاح ژنتیکی آنها در سالیان اخیر کشیده شده، به کشورهای عربی فروخته می‌شوند و هر کدام در این مسیر طولانی زنده بمانند، در دامداری‌های مجهز این کشورها دوباره پروار خواهند شد.

 عزیزالله رضایی، فعال بخش خصوصی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: دامداران بیش از 50 روز است که تعهدات مالی خود را انجام داده‌اند اما نهاده‌ای را دریافت نکرده‌اند؛ دامداری‌ها در شرایط بسیار سختی به سر می‌برند و به دلیل قطع ارز ترجیحی و با افزایش نرخ ارز نیمایی اوضاع سخت شده و دامداران ناچارند نهاده دامی را با چند برابر قیمت، خریداری کنند

ماجرای فساد چیست؟

سازمان بازرسی کل تخلف بزرگ در حوزه واردات نهاده‎های دامی را تایید کرده است. مرتضی حسینی، نماینده مردم میانه در مجلس این گونه روایت کرده است: اخیرا رئیس سازمان بازرسی کل کشور خبری را رسانه ای کرد که یکی از سازمان های وابسته به وزارت جهاد کشاورزی، مجوز واردات 13 میلیون تن نهاده‌های دامی اعم از گندم، ذرت، جو و... را به یک شرکت خصوصی اعطا می کند و آن شرکت خصوصی بدون اینکه نهاده ای را وارد کند، در گمرک اینها را کوتاژ می‌کند، یعنی به اصطلاح ثبت صوری می کند که این اقدام به معنی آن است که این واردکننده، این کالا را وارد کرده درحالی که اساسا کالایی وارد نشده است! سپس وزارت جهاد کشاورزی به این شرکت مجوز عرضه چیزی که هنوز وارد نشده را در سامانه بازارگاه می‌دهد و یک عده از جمله اتحادیه‌های کشاورزی، کشاورزان و کارخانه‌های تولید دام و طیور در آن سامانه ثبت نام می کنند و پولی را پرداخت می‌کنند، به امید اینکه محصولی را که خریداری کرده‌اند، تحویل بگیرند. در مجموع حدود هزار و صد میلیارد تومان به حساب این شخص و شرکت واریز شده بدون اینکه نهاده‌ای به آنها تحویل داده شود! و اکنون هم مشخص شده که هیچ نهاده‌ای وارد نشده است!

او به ایلنا گفت: جالب این است که وزارت جهاد کشاورزی با بانک مرکزی مکاتبه می‌کند و درخواست صدور 730 میلیون دلار تسهیلات برای این شرکت می‌دهد و در آن نامه هم بدون اینکه نهاده دامی وارد شده باشد، صریحا قید می‌کند که این نهاده وارد کشور شده است! طبق گزارشی که رئیس سازمان بازرسی کل کشور داده، برای این شرکت 730 میلیون دلار ارز و تسهیلات می‌گیرند.

روزگار تلخ دامداری‌ها از زبان یک دامدار

حاج عزیزالله رضایی، مالک یکی از بزرگترین دامداری‌های بخش خصوصی کشور درباره وضعیت این روزهای دامداری‌های کشور به «توسعه ایرانی» گفت: از 20 اردیبهشت ماه، تخصیص ارز ترجیحی قطع شده این در حالی است که تا آن تاریخ دامداران مبالغ مورد نیاز برای دریافت نهاده‌ها بر اساس نرخ ارز ترجیحی را به دولت پرداخت کرده‌اند اما متاسفانه تاکنون که اول تیرماه است، هنوز نهاده‌ها به دامداران داده نشده است.

وی افزود: دامداران بیش از 50 روز است که تعهدات مالی خود را انجام داده‌اند اما نهاده‌ای را دریافت نکرده‌اند؛ دامداری‌ها در شرایط بسیار سختی به سر می‌برند و به دلیل قطع ارز ترجیحی و با افزایش نرخ ارز نیمایی اوضاع سخت شده و اکنون دامداران ناچارند جو، ذرت و سویا و سایر نهاده دامی را با چند برابر قیمت، خریداری کنند.

وی بیان کرد: البته قیمت شیر از 6400 تومان به 12هزار تومان افزایش یافته اما با این وجود مخارج و هزینه‌های دامداران تامین نمی‌شود و ما ناچاریم برخی نهادها را با شش برابر قیمت خریداری کنیم. از ابتدای سال شاهد بالارفتن هزینه‌ها مانند افزایش 57درصدی دستمزد بوده‌ایم و ادامه این وضعیت بسیار سخت و طاقت‌فرسا شده است.

راهی کردن دام‌های آبستن به کشتارگاه‌ها

رضایی خاطرنشان کرد: متاسفانه شرایط فعلی سبب شده تا دامداران حتی دام‌های آبستن را راهی کشتارگاه‌ها کنند و با توجه به فعالت 65 ساله بنده در این صنف باید بگویم که اکنون در حال گذراندن سال بسیار سختی هستیم.

دامدار نمونه کشور گفت: خوراک داخلی دام شامل یونجه، ذرت، علوفه و کاه و کلش و همچنین نهاده‌های کنستانتره می‌شود که قبلا با ارز ترجیحی و اکنون با ارز نیمایی وارد می‌شود و باید پرسید چرا باید قیمت جو و ذرت شش برابر افزایش یابد و از کیلویی 2 هزار تومان به 12 هزار تومان رسیده است و همچنین یونجه‌ای که تا پیش از این 1700 تومان خریداری می‌شد اکنون به 7 هزار تومان افزایش یافته و  ذرت علوفه‌ای که 1600 بود ، به 2200 تومان رسیده است؛ همه این موارد افزایش چشمگیر داشته اما در عین حال افزایش قیمت شیر در برابر این نرخ‌ها منصفانه و کافی نبوده است.  وی عنوان کرد: این مشکلات، توان دامداران برای ادامه مسیر را کاهش داده است.

خطر از بین رفتن صنایع لبنی

در 2 سال آینده

وی در پاسخ به این سوال که اگر دام‌های شیری به کشتارگاه‌ها راهی شوند، آیا خطر واردات شیر و لبنیات صنایع لبنی ایران را تهدید نمی‌کند، توضیح داد: پیش از انقلاب جمعیت کشور حدود 30 میلیون نفر بود که برای رفع نیازهای داخلی، شیر خشک، پنیر و لبنیات وارد می‌شد اما پس از انقلاب و با حمایت‌های صورت گرفته و برنامه‌ریزی و اصلاح نژاد دام‌ها به خودکفایی در تولید شیر دست یافتیم و توانستیم نسبت به تولید انواع لبنیات برای بیش از 80 میلیون نفر جمعیت کشور و صادرات کلان مواد لبنی اقدام کنیم اگر اقدامی برای رفع مشکلات دامداران صورت نگیرد، حتم بدانید در 2 سال آینده ناچار به واردات لبنیات به کشور خواهیم شد که سرنوشت بسیار غم‌انگیزی برای این صنعت محسوب می‌شود.

رضایی ادامه داد: بنده 65 سال است دامداری صنعتی دارم و می‌توانم مدعی شوم دام‌های کشور در 50-60 سال پیش قادر به تولید سالانه 4 تن شیر بودند و اکنون و با اصلاح نژاد و سرمایه‌‌گذاری‌های فراوان، این دام‌ها می‌توانند سالانه 10 تن شیر تولید کنند، در دنیا گاوهای ایرانی از جایگاه حداقل سوم در تولید شیر برخوردار بوده و این دام‌ها بسیار اررزشمند هستند، ایران دارای بهترین نوع دام و گاو است و متاسفانه با بحران پیش آمده این دام‌ها در حال از بین رفتن هستند.

فروش دام‌ها به نصف قیمت

وی خاطرنشان کرد: با حذف ارز ترجیحی، بسیاری از کالاها و محصولاتی که ربطی به این خوراک دام نداشته‌اند نیز گران شده‌اند و دولت باید دامداران را رها کند و اجازه دهد عرضه و تقاضا تعیین‌کننده نرخ‌ها باشد.

این فعال بخش خصوصی گفت: اوضاع همکاران ما بسیار وخیم شده و متاسفانه خریداری برای دام‌ها وجود ندارد و حتم بدانید اگر خریدار پیدا شود، دامداران حتی دام‌های خود را با نصف قیمت به فروش می‌رسانند، اکنون نگهداری دام‌ها صرف اقتصادی ندارد زیرا نمی‌توانند خوراک دام را تامین کنند.

رضایی هشدار داد: صرف نداشتن ادامه این مسیر سبب شده تا بسیاری از دامداران به فکر تعطیلی واحدهای خود بیافتند و عده‌ای نیز این کار را انجام داده‌اند.

وی در پایان بیان کرد: ما دامداران مشکلات فراوانی داریم و در مقابل آنها بسیار درمانده شده‌ایم و امیدوارم روزهای شرایط تغییر کند و اوضاع بهتر شود و این روزهای تلخ به پایان برسد.