مهرنوش حیدری

 یک کارشناس اقتصادی معتقد است با توجه به تغییرات رخ داده در لایحه بودجه، این بودجه بدون شک تورم‌زا خواهد بود، چراکه از ابتدا نیز دولت لایحه‌ای انقباضی تدوین نکرد تا ترمز تورم را بکشد. سرانجام لایحه بودجه 1401 به ایستگاه پایانی رسید و پس از هفته‌ها بررسی، 18 اسفندماه به شورای نگهبان ارسال شد.

به گزارش «توسعه ایرانی»، رسیدگی به جزئیات لایحه بودجه سال 1401 از اول اسفندماه در دستور کار نمایندگان مجلس در جلسات علنی قوه مقننه قرار داشت که نمایندگان در 13 روز و در قالب  28 جلسه‌ 2 و 3 شیفت کاری لایحه را بررسی کردند و در نهایت رسیدگی به جزئیات لایحه بودجه در جلسه علنی نوبت عصر سه‌شنبه هفدهم اسفندماه، به پایان رسید.

سید نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: پرونده بررسی جزئیات لایحه بودجه سال 1401 کل کشور در مجلس شورای اسلامی در مرحله مقدماتی بسته و این لایحه به‌طور رسمی روز چهارشنبه 18 اسفند به شورای نگهبان تقدیم شد.

وی خاطرنشان کرد: البته شورای نگهبان به‌صورت غیررسمی در جریان مصوبات مجلس قرار داشته و بررسی‌های خود را آغاز کرده بود، اما مطابق قانون، شورای نگهبان تا 10 روز فرصت دارد نظر نهایی خود را در مورد لایحه بودجه به مجلس ارائه کند تا اگر مواردی برای اصلاح وجود داشته باشد، مجلس نسبت به آن اقدام کند.بر اساس مصوبه مجلس، بودجه سال 1401 کل کشور از حیث منابع و مصارف بیش از 37 میلیون و 587 هزار و 793 میلیارد و 931 میلیون ریال به‌شرح زیر است؛بر این اساس منابع بودجه عمومی دولت از لحاظ درآمدها و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی و مصارف بودجه‌ عمومی دولت از حیث هزینه‌ها و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی بالغ بر 15 میلیون و 273 هزار و 714 میلیارد و 613 میلیون ریال است.

نمایندگان مجلس در جریان بررسی بودجه سال آینده با پیش‌بینی نفت بر پایه قیمت هر بشکه 120 دلار، رشد درآمدهای دولت در سال 1401 را در نظر گرفته‌اند در حالی که رویا و خوش‌بینی نمایندگان به حتم موجب افزایش هزینه‌های دولت خواهد شد و در نهایت تورم بیش‌تر را مهمان اقتصاد بیمار و ضعیف کشور خواهد کرد.

به اعتماد کارشناسان اقتصادی؛ خوش‌بینی نمایندگان مجلس تنها به این مورد ختم نشده بلکه میزان تحقق درآمدهای مالیاتی و پیش‌بینی افزایش 60 درصد بیشتر از میزان اعلام شده از سوی دولت سیزدهم را می‌توان نماد دیگری از اقدامات تورم‌زای بهارستان‌نشینان در بودجه 1401 به ‌شمار آورد.

تاثیر افزایش مخارج دولت بر تورم‌زا شدن بودجه

مهدی پازوکی، اقتصاددان درباره تورم‌زا بودن بودجه 1401 به «توسعه ایرانی» گفت: قطعا اگر درآمدهای دولت نتواند مخارج آن را پوشش دهد؛ می‌تواند تورم‌زا باشد و تا جایی که بنده اطلاع دارم متاسفانه مجلس شورای اسلامی مخارج دولت در سال 1401 را به شدت افزایش داده است.

وی تصریح کرد: به اعتقاد بنده اگر دولت بتواند انضباط اقتصادی را بر نظام بودجه‌ریزی حاکم کرده و جلوی هزینه‌های غیرضرور را بگیرد می‌توان به کنترل تورم امیدوار بود.

وی تاکید کرد: متاسفانه بودجه 1401 به شدت تورم‌زاست و طبیعی است زمانی که حجم بودجه به دلیل مخارج دولت افزایش می‌یابد و منابع درآمدی به آن حد افزایش نمی‌یابد؛ سبب افزایش نقدینگی و ورود پول پرقدرت به اقتصاد می‌شود و باید دانست که افزایش نقدینگی در اقتصاد ایران مهمترین عامل تورم محسوب می‌شود.

این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: با توجه به هماهنگی سه قوه؛ بهترین فرصت است که دولت هزینه‌های غیرضرور خود را کاهش دهد. برای مثال اکنون شاهد فعالیت نهادها و موسسات تحقیقاتی موازی فراوانی هستیم که با ادغام آنها سالانه چندصد میلیارد تومان صرفه‌جویی مالی صورت خواهد گرفت. اکنون موسسات تحقیقاتی در ایران تبدیل به دکان برای عده‌ای شده‌اند و پول‌های نجومی دریافت می‌کنند.  

مهدی پازوکی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اگر درآمدهای دولت نتواند مخارج آن را پوشش دهد؛ تورم ایجاد می‌شود و تاجایی که بنده اطلاع دارم متاسفانه مجلس شورای اسلامی مخارج دولت را در سال 1401 به شدت افزایش داده است

روند نرخ تورم در 1401

پازوکی درباره نرخ تورم در سال 1401 اظهار کرد: نرخ تورم در سال آینده کاهنده خواهد بود اما همچنان تورم عمومی در ایران بالا خواهد بود. به هر حال نرخ تورم در ایران بالاتر از 44 درصد است. حتی کاهش 10 درصدی نیز تورم را بالا نگه می‌دارد و این بودجه به بالا بودن تورم کمک می‌کند.

وی افزود: مهمترین عامل نرخ تورم در ایران، نقدینگی است و هرچه رشد نقدینگی افزایش یابد اثر عینی آن را در نرخ تورم مشاهده می‌کنیم بنابراین کنترل نقدینگی بسیار ضروری است.

وی ادامه داد: یکی از دلایل تشدید و افزایش نقدینگی در واقع افزایش مخارج ‌بی‌محابای دولت است. منظور فقط قوه مجریه نیست بلکه مجموعه قوا و حکومت را باید در نظر گرفت. بنابراین دولت اگر بتواند مانع اعطای مخارج غیرضرور شود می‌تواند نسبت به کاهش و کنترل تورم و نقدینگی امیدوار باشد.

ضرورت توجه به تعامل با دنیا در دولت سیزدهم

پازوکی بیان کرد: دولت آقای رئیسی باید یک کار مهم را در دستور کار خود قرار دهد و بداند تعامل با اقتصاد دنیا بسیار مهم است، از نظر بنده تعامل با دنیا، وادادگی نیست بلکه اکنون مذاکره مستقیم با آمریکا به نفع ما و به ضرر دشمنان ملت ایران و رقبای منطقه‌ای کشور است. این صحنه باید به‌وجود آید و به این معنا نیست که نوکر آمریکا شویم؛ دولتمردان پاسخ دهند چرا از مذاکره می‌ترسند؟ تجربه نشان داده هر موقع مذاکره کرده‌ایم به نفع ملت ایران بوده که می‌توان به برجام، قطعنامه 598 و ... اشاره کرد. باید سعی کنیم در این راه سیاست بخردانه داشته باشیم. طرز تفکری در جمهوری اسلامی وجود داشت که می‌خواست با اروپا مذاکره کند اما با آمریکا نه؛ در حالی که اروپا نوکر آمریکاست.

نبود افراد متخصص و تحصیلکرده در بدنه دولت

این اقتصاددان گفت:‌ یکی از اشکالات اصلی دولت سیزدهم این است که از حضور و وجود افراد متخصص و تحصیلکرده در بدنه دولت کمتر استفاده کرده است. وی تاکید کرد: اکنون احیای برجام به نفع ما است و کسانی که تا پیش از این به برجام ناسزا گفته و انتقاد می‌کردند حالا متفاوت می‌اندیشند و باید بدانیم برجام دولت آقای رئیسی از برجام دکتر ظریف بالاتر نیست. به نتیجه رسیدن برجام به نفع ملت ایران است.

پازوکی خاطرنشان کرد: دولت نیازمند ترمیم و اصلاحات است و باید توجه داشت با تحکم و دستور نمی‌توان اقتصاد را اداره کرد؛ اقتصاد فرمان نمی‌پذیرد، اقتصاد عقل و سازش می‌پذیرد بنابراین باید با برخوردهای علمی و کارشناسی کشور را اداره کنیم.

عملکرد دولت سیزدهم در کاهش نرخ تورم

وی درباره عملکرد دولت در کاهش نرخ تورم در سال 1400 توضیح داد: پیش‌بینی می‌شود با احیای برجام فضای عمومی جامعه بهبود یابد و تحت تاثیر این اتفاق کاهش نرخ تورم دور از انتظار نیست.  

پازوکی عنوان کرد:‌ این دولت فاقد برنامه اقتصادی است و هنوز نتوانسته برنامه هفتم را ارائه دهد و برنامه ششم دولت آقای روحانی را برای یک‌سال دیگر تمدید کرده است که نشان‌دهنده نبود برنامه در این دولت است. سوال این است اگر دولت روحانی و سیاست‌های آن بد بوده چرا برنامه آن خوب است؟‌