نظر مجلس باز هم تغییر کرد!

مریم شکرانی

قصة آزادسازی واردات خودرو سر دراز دارد! چیزی حدود 4 سال است که واردات خودرو به ایران ممنوع شده است و در این مدت لایحه آزادسازی واردات خودرو یک‌بار از سوی شورای نگهبان برگشت خورده و بار دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را رد کرده است. آخرین بار کمیسیون تلفیق بودجه سال 1401 یکبار آزادسازی واردات خودرو را تصویب کرد و بار دیگر آن را مردود اعلام کرد و حالا دوباره آزادسازی واردات خودرو در مجلس شورای اسلامی رای گرفته است.

ماجرای بی‌سرانجام  واردات خودرو

واردات خودرو در ایران حالا تبدیل به ماجرایی کشدار و حاشیه‌ساز شده است. پس از تحریم ایران از سوی امریکا، دولت برای کاهش مصارف ارزی تصمیم گرفت که واردات خودرو را ممنوع کند. پس از این ماجرا و البته به دنبال صعود نرخ تورم، قیمت انواع خودرو در ایران جهش‌های پی در پی را تجربه کرد.

از سوی دیگر هم زمان با صعود بی‌وقفه قیمت خودرو، کیفیت انواع خودرو سیر نزولی به خود گرفته و از آن سو زیان انباشته خودروسازان رشد خیره‌کننده داشته است.

محسن دهنوی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره میزان زیان انباشته خودروسازان به تسنیم گفته است که مجموع زیان انباشته خودروسازان از 11 هزار و 600 میلیارد تومان در پایان سال 96 به 83 هزار میلیارد تومان در پایان 6 ماهه سال گذشته رسیده و در طول سه و نیم سال حدود هفت برابر شده است.

عملکرد نامطلوب خودروسازان داخلی در ماه‌های گذشته مورد انتقاد زیادی قرار گرفت. انتقادها آنجا به اوج خود رسید که در دی ماه تصادف زنجیره‌ای در محور بهبهان- رامهرمز رخ داد و حدود 60 خودرو با یکدیگر تصادف کردند اما بنا به گزارش پلیس ایربگ هیچ کدام از این خودروها باز نشد. این موضوع واکنش رسانه‌ها و افراد مختلفی را به دنبال داشت و حتی رهبر انقلاب هم عملکرد خودروسازان را نامناسب توصیف کرد.

پس از این ماجرا نمایندگان مجلس هم به نقد عملکرد خودروسازان پرداختند و واردات خودرو را یکی از راه‌های رقابتی کردن صنعت خودرو و رفع انحصار خودروسازان داخلی دانستند.

این موضوع در حالی رخ می‌داد که کمیسیون تلفیق بودجه سال 1401 آزادسازی واردات خودرو را منتفی اعلام کرده بود اما حالا گویا نظر مجلس عوض شده است و دیروز نمایندگان با واردات ٧٠ هزار دستگاه خودروی سواری برای تعدیل بازار خودرو موافقت کردند.

بر این اساس در نوزدهمین نشست بررسی لایحه بودجه سال ١٤٠١ به ریاست محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در ابتدا بررسی اصلاحات کمیسیون تلفیق بر مصوبات بخش درآمدی لایحه بودجه ١٤٠١ در دستور کار نمایندگان قرار گرفت که در این خصوص بهارستان‌نشینان اصلاحات تبصره یک ماده واحده لایحه بودجه را مورد بررسی قرار دادند و مجلس اصلاح انجام شده توسط کمیسیون تلفیق در بند الحاقی ١ تبصره ٧ ماده واحده لایحه بودجه ١٤٠١ مبنی بر واردات۵۰ هزار دستگاه خودروی سواری، ۲۰ هزار دستگاه خودروی سواری دوگانه‌سوز هیبریدی و برقی، واردات  ۱۰ هزار دستگاه اتوبوس برون شهری و درون‌شهری و یک هزار دستگاه واگن و واگن یخچال‌دار را تایید کرد.

با این حساب بار دیگر آزادسازی واردات خودرو تصویب شده و برای تایید نهایی باید از شورای نگهبان نیز رای بگیرد.

هرچند که شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام پیش از این اعلام کرده بودند که واردات خودرو به دلیل ارزبری و در شرایط تحریم به مصلحت کشور نیست و به نظر می‌رسد که تا زمانی که تکلیف تحریم‌ها روشن نشود موضع این دو نهاد در این زمینه تغییر چندانی نداشته باشد.

واردات خودرو قیمت‌ها را کاهش می‌دهد

جواد حسینی کیا، نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در این زمینه به فارس توضیح داده است: واردات خودرو قطعا می‌تواند تاثیر مثبتی در کیفیت خودروی تولیدی و ارتقای کیفیت قطعات تولیدی خودرو و کاهش قیمت خودرو بگذارد.

او همچنین توضیح داده است: افکار عمومی نباید اساس واردات خودرو را با واردات ۵۰ هزار خودرو اشتباه بگیرند زیرا این دو موضوع از یکدیگر متفاوت است و نیت و هدف مجلس شورای اسلامی از تصویب طرح واردات خودرو آن است که تولید داخل به اندازه کافی وجود ندارد لذا باید با واردات کمبود خودرو را مرتفع کرده و موجب افزایش کیفیت خودروهای تولیدی در داخل را فراهم آورد.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان لایحه واردات خودرو را قبلا به دلیل ارزبری با مصالح کشور مغایر دیدند و به آن رای ندادند. حالا چه اتفاقی افتاده است که انتظار داریم به این مصوبه رای بدهند؟

حسینی‌کیا تاکید کرد: طرح واردات خودرو به معنای مقابله با تولید داخل نیست بلکه مجلس همواره حامی تولید داخلی بوده و باید زمینه رشد بیشتر آن را فراهم کرد اما باید این حمایت شاکله و اساس خاصی داشته باشند و خودروسازان بتوانند در بازه زمانی خاصی خود را ارتقا دهند.

او گفت: نگاه کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی تنظیم بازار خودرو با واردات محدود خودرو است؛ قطعا مجمع تشخیص مصلحت نظام با تایید این طرح دست مافیا را از بازار خودرو کوتاه خواهد کرد.

حسینی‌کیا افزود: نگاه آنهایی که مخالف واردات خودرو هستند این است که این واردات می‌تواند به حمایت از تولید داخلی خودرو آسیب بزند و واردات خودرو منجر به رقابت‌پذیری بیشتر شده و موجب رشد صنعت خودروسازی کشورمان خواهد شد.

مصوبه واردات خودرو

راه به جایی نمی‌برد

مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو اما اعتقاد دارد که این مصوبه فعلا راه به جایی نمی‌برد. او به «توسعه ایرانی» توضیح می دهد: که در حال حاضر و با توجه به ممنوعیت چهارساله واردات خودرو، تقاضای انباشته برای خودروی خارجی چیزی حدود 200 هزار خودرو است و اگر واردات 70 هزار خودروی سواری تصویب شود نمی‌تواند چندان راه به جایی ببرد.

دادفر ادامه می‌دهد: مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان این لایحه را قبلا به دلیل ارزبری واردات خودرو با مصالح کشور مغایر دیدند و به آن رای ندادند. حالا چه اتفاقی افتاده است که انتظار داریم به این مصوبه رای بدهند؟ آیا ورود ارز زیادتر شده است و تنگنای ارزی از بین رفته است یا قرار است اتفاق خاصی بیفتد؟

دبیرانجمن واردکنندگان خودرو تاکید می کند که در صورت آزادسازی واردات خودرو، این موضوع  حتما روی قیمت خودروی خارجی تاثیر دارد، اما این مساله نمی‌تواند تاثیر چندانی روی قیمت خودروهای داخلی بگذارد.

با تمام این شرایط باید منتظر ماند و دید که سرانجام ماجرای کشدار واردات خودرو به کجا می‌رسد و آیا بالاخره طلسم واردات خودرو بعد از 4 سال دوباره شکسته می‌شود یا نه؟