رایگان شدن برق ۱۰ میلیون مشترک با حذف یارانه برق در اقتصاد ایران آغاز شد؟
شوک قبض‌های نجومی برق به مشترکان
مریم شکرانی
قبوض نجومی برق بین کاربران ایرانی حسابی حاشیه‌ساز شده است. تعداد زیادی از مشترکان برق با اشتراک تصاویری از قبض برق خانه‌هایشان برای سایر کاربران نوشته‌اند که در تابستان امسال با ارقام درشتی در قبض برق خود مواجه شده‌اند. ارقامی که گاهی به یک میلیون تومان نزدیک شده است و حالا به بسیاری از مشترکان برق شوک وارد کرده است. اما اصل ماجرا چیست؟ رایگان شدن برق 10 میلیون مشترک با آغاز حذف یارانه برق در اقتصاد ایران؟
ماجرای قبض های نجومی چیست؟
امسال تابستان صرف‌نظر از قطع مداوم برق در اوج گرما، قبض‌های نجومی هم مشترکان برق را شوکه کرده است. برخی ادعا می‌کنند افزایش قیمت چشمگیر و چندین برابری بهای قبوض برق همیشگی خود را رویت کرده‌اند که گاهی تا 10 برابر هزینه‌های قبلی نیز اعلام شده است.
مثلا در یک منزل مسکونی با متراژ کم در دوره قبل 100 هزار تومان قبض برق آمده اما در این دوره به یک باره با همان میزان مصرف مشترک چیزی حدود 600 هزار تومان باید بپردازد. این در حالی است که برخی دیگر از مشترکین قبض‌های میلیونی را هم تجربه کرده‌اند. با این حال مدیران صنعت برق معتقد هستند که اشتباهی در کار نیست و اشکال از مصرف بالای مشترکان است.
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق در خصوص فیش برق نجومی برخی مشترکان پرمصرف، به افزایش 23 درصدی تعرفه برق این افراد در سال 1400 و همچنین محاسبه تعرفه 800 تومانی برای مصارف مازاد بر دو برابر الگوی مصرف این افراد اشاره می‌کند.
او به صدا و سیما توضیح داده است: با توجه به این که امسال نسبت به سال گذشته گرمای هوا بیشتر بود، میزان استفاده از وسایل سرمایشی هم بیشتر شده و چون تعرفه‌ها پلکانی است به ازای هر 100 کیلووات ساعت افزایش برق، تعرفه برق هم افزایش دارد.
طبق تعریف وزارت نیرو در ایام گرم سال و در مناطق عادی، سقف مجاز مصرف مشترکان 300 کیلووات ساعت در ماه است. در صورتی که مصرف مشترک از این میزان بیشتر شود، فرد پرمصرف تلقی می‌شود و بر این اساس ۱۶ درصد تعرفه با رقم بیشتری محاسبه می‌شود. این در حالی است که تعرفه برق در اردیبهشت امسال هم حدود 7 درصد افزایش داشته است. این رقم به ازای هر کیلووات ساعت ۸۰۰ تومان است.
فقط 2 درصد مشترکان قبض برق نجومی داشته‌اند
در حالی‌که سخنگوی صنعت برق کشور گفته است که فقط ۲.۶ درصد مشترکانی هستند که مازاد بر دو برابر الگو مصرف دارند، نماینده مردم رامیان و آزادشهر در مجلس به دغدغه جدید مردم در خصوص رقم بالای قبوض برق مشترکان خانگی اشاره کرد و گفت: رقم نجومی قبض برق با وجود قطعی روزانه ۵ تا ۷ ساعت برای مشترکین خانگی در روستاها و شهرهای کم جمعیت غیرقابل‌قبول بوده و وزارت نیرو باید در این خصوص توضیح دهد. غلامعلی کوهساری گفته است: شماری از شهروندان حوزه انتخابیه بنده قبوضی را ارسال کردند که ارقام آن عجیب و غیر قابل باور بود، ارقامی همچون 4 میلیون و 500 هزار تومان، یک تا دو میلیون تومان، آن هم برای خانواده‌های کم جمعیت در روستاها و شهرهای کوچک با مصرف حداقلی و بدون بدهی به هیچ عنوان قابل قبول نبوده و حتما باید مورد بررسی قرار بگیرد.
همچنین رسول فرخی میکال، نماینده مردم لاهیجان در مجلس گفته است: مردم بی‌برقی را تحمل کردند اما دیگر توان پرداخت قبوض نجومی را ندارند. قبض یک خانواده که نهایتا ۲۰۰هزار تومان بود، در عرض یک ماه به ۲ میلیون تومان رسیده که به هیچ عنوان منطقی نیست بنابراین باید این قبض‌ها تعدیل شود چرا که در غیر این صورت منجر به یک نارضایتی خواهد شد.
برق 10 میلیون مشترک رایگان شد
در همین حین وزارت نیرو خبر داده است که برق حدود 10 میلیون مشترک هم رایگان شده است. بر اساس این گزارش تاکنون 10میلیون و 622 هزار مشترک در کشور حداقل یک بار در قالب مشترکان کم مصرف از قبض 100 درصد رایگان استفاده کرده‌اند که از این تعداد، 70درصد متعلق به مشترکان شهری
و 30درصد نیز مشترکان کم مصرف روستایی هستند.
بر اساس مصوبه هیأت وزیران پیرامون رایگان شدن هزینه برق مشترکان کم مصرف در قالب طرح برق امید، آمار عملکرد توانیر در این طرح مشخص شد.
بر این اساس از مجموع 152 میلیون 845 هزار قبض صادر شده توسط شرکت توانیر در 31 استان کشور از تاریخ اجرای مصوبه برق امید در ابتدای آبان ماه سال 1399 لغایت 31 شهریورماه سال 1400 تا کنون 22 میلیون 689 هزار قبض مشترکان کم مصرف مشمول تخفیف 100 درصدی این طرح شده‌است.
معاون برق و انرژی وزارت نیرو می‌گوید: بهای برق مشترکان پرمصرف بر اساس قانون بودجه به‌صورت غیریارانه‌ای و بر اساس الگوی افزایش پلکانی تعیین می‌شود. البته فقط برای میزان مازاد از دو برابر الگوی مصرف، تعرفه بر اساس نرخ غیریارانه‌ای برق محاسبه می‌شود
علاوه بر تعداد قبوض صادر شده مشترکان کم مصرف، 75 میلیون و 189 هزار قبض صادر شده در تاریخ مذکور متعلق به مشترکانی است که مطابق الگوی مصرف از انرژی برق استفاده می‌کنند. همچنین از تعداد قبض صادر شده، 43 میلیون و 64 هزار قبض نیز متعلق به پرمصرف‌هایی است که مشمول افزایش 10 درصدی تعرفه برق شده‌اند. به استناد آمار یاد شده تاکنون 10 میلیون 622 هزار مشترک در کشور حداقل یک بار در قالب مشترکان کم مصرف از قبض 100 درصد رایگان استفاده کرده‌اند که از این تعداد، 70 درصد متعلق به مشترکان شهری و 30 درصد نیز مشترکان کم مصرف روستایی هستند. لازم به ذکر است، تعداد قبوض مصرف صفر در قالب آمار محاسبه شده و با توجه به اینکه واحدهای مسکونی خالی و سکونت‌گاه‌های غیر رسمی مشمول استفاده از برق رایگان نیستند، از تخفیف 100 درصدی بهره‌مند نشده‌اند.
چگونه به قبض‌های اشتباهی اعتراض کنیم؟
با این حال اگر مشترکان همچنان معتقد هستند که جزء مشترکان پرمصرف نبوده و رقم قبض برق آنها بیش از حد بالا بوده است می‌توانند اعتراض خود را از طریق سامانه برق من اعلام کنند. آن‌طور که همایون حائری، معاون برق و انرژی وزارت نیرو اعلام کرده، بیشترین رقم قبض‌ها برای دسته سوم مشترکان خانگی بسیار پرمصرف صادر شده که کمتر از ۳ درصد مشترکان معادل ۸۵۰ هزار مشترک را شامل می‌شود که بیش از دو برابر الگو مصرف داشته‌اند. به گفته او، بهای برق مشترکان پرمصرف بر اساس قانون بودجه به‌صورت غیریارانه‌ای و بر اساس الگوی افزایش پلکانی تعیین می‌شود. البته فقط برای میزان مازاد از دو برابر الگوی مصرف، تعرفه بر اساس نرخ غیریارانه‌ای برق محاسبه می‌شود.
به این ترتیب با توجه به توضیحات وی باید در نظر داشت که حذف یارانه برق آغاز شده است، این اقدام هر چند میتواند مورد تایید بسیاری از کارشناسان باشد اما نکته مهم در تبلیغات پررنگ رایگان شدن برق 10 میلیون مشترک است. در حقیقت رایگان شدن برق 10 میلیون مشترک به 10 برابر شدن رقم قبض برق بسیاری دیگر از مشترکان انجامیده است و حتی نمایندگان مجلس اصولگرا نیز معتقدند این روند اشتباه است و باید اصلاح شود.
دیدگاه تان را بنویسید