باران زرین قلم

 انتظارها به پایان رسید و اسامی مردانی که قرار است در سیزدهمین کابینه، رئیس‌جمهور را همراهی کنند، مشخص شد .

مروری بر نام‎های اعلامی از سوی ابراهیم رئیسی نشان می‌دهد که منتخبان وی نام‌های آشنایی هستند، برخی مردان احمدی نژاد، نمایندگان کنونی مجلس و منتقدان دولت روحانی در این فهرست حضور پررنگ دارند.

 حضو احسان خاندوزی، حجت‌الله عبدالملکی، مسعود میرکاظمی و البته رستم قاسمی و جواد اوجی نشان می‌دهد که دولت سیزدهم قرار است بدون پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف و البته بدون بازگشت به برجام، راه چهار ساله خود را طی کند تا به ایستگاه چهاردهم برسد. سه تن از وزرای معرفی شده سابقه حضور در دولت احمدی‌نژاد را دارند و دو تن دیگر نیز نماینده مجلس یازدهم هستند.

 دولت روحانی در واپسین ماه‌های حضور خود تلاش گسترده‌ای را برای بازگشت به برجام و حل مساله اف‌ای‌تی‌اف با هدف برقراری روابط بانکی در دستور کار قرار داد اما در نهایت نتوانست توفیق چندانی را از آن خود کند.

 اما مردان اقتصادی دولت سیزدهم چه کسانی هستند؟

مسعود میرکاظمی

میرکاظمی چهار سال وزیر بازرگانی دولت احمدی‌نژاد بود و دو سال نیز در دولت دهم تصدی وزارت نفت را بر عهده داشت. وی تسویه بزرگ مدیران نفتی را در دوره خود رقم زد به طوری که طبق برخی گزارش‌ها 250 مدیر نفتی در دوره وی با این وزارتخانه استراتژیک خداحافظی کردند. دوره پرتنش حضور وی در وزارت نفت همزمان با زمزمه تحریم نفت ایران و همچنین تحریم فروش بنزین به ایران شد. تحریم فروش بنزین به ایران با تولید بنزینی موسوم به بنزین پتروشیمی دور زده شد اما نکته اینجاست که آلودگی شدید هوای شهرها در اثر استفاده از این بنزین شاکیانی را نیز برای میرکاظمی تراشید و حتی منجر به احضار وی به دادسرا نیز شد. پرونده‌ای که البته خبر دندان‌گیری برای اقتصاد و سیاست ایران به همراه نداشت .  در دوره تصدی وی تصمیم عجیبی برای توقف سواپ نیز اتخاذ شد. با تصمیم مسعود میرکاظمی سواپ نفت از خاک ایران متوقف شد. هر چند وی بارها و بارها از این اقدام خود دفاع کرد اما در عمل قزاقستان و با حذف ایران، تمامی نفت سوآپ خود را از مسیر خط لوله بی‌تی‌سی آذربایجان، همچنین از طریق روسیه، به بازارهای جهانی ارسال می‌کنند در نتیجه تلاش ها برای احیای قرارداد سواپ نیز بی نتیجه ماند.    میرکاظمی سابقه رسمی عضویت در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را دارد و پس از خروج از دولت دهم راهی مجلس شد و مردم تهران در مجلس نهم را به دست آورد اما در مجلس دهم توفیقی برای حفظ جایگاهش نداشت .  در دوره وزارت مسعود میرکاظمی در حالی که ایران هنوز وارد پروسه تحریم نفتی نشده بود ، حجم تولید نفت کاهشی بیش از 370 هزار بشکه را تجربه کرد.

حالا وی در حکمی به ریاست قلب استراتژیک اقتصاد ایران یعنی سازمان برنامه و بودجه منصوب شده است.

احسان خاندوزی

 وزیر پیشنهادی برای تصدی وزارت امور اقتصادی و دارایی احسان خاندوزی است. نماینده اصولگرای مجلس، که منتقد سخت اف‎ای‌تی‌اف و برجام است .

 این کارشناس اصولگرا که متولد سال 1359 است، استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی و مدیر گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه است. به نظر می‌رسد با حضور وی در وزارت امور اقتصادی و دارایی، سیاست اقتصادی ایران دستخوش تغییراتی جدی شود. هر چند ابراهیم رییسی تاکید کرده است که از هر فرصتی برای لغو تحریم‌ها بهره می‌برد اما نکته اساسی اینجاست که احسان خاندوزی در قامت رییس کارگروه مقابله با تحریم‌ها از ارسال نامه‌ای به روسای قوا و دبیر شورای عالی امنیت ملی نوشت و تاکید کرد باید سیاست وزارت خارجه در قبال این مضووع دستخوش تغییر شود.

 حجت‌الله عبدالملکی

او مردی است که پیش از این برای ورود به بهارستان خیز برداشت اما تعداد آرایش وی را ناکام گذاشت. وی به عنوان وزیر پیشنهادی تعاون، کار ور فاه اجتماعی معرفی شده است. مانند احسان خاندوزی وزیر پیشنهادی امور اقتصادی  دارایی منتقد یا به عبارت دیگر مخالف اف‌ای‌تی‌اف و برجام است و آن را برای ایران بی‌فایده دانسته و معتقد است باعث از دست دادن شرکای این کشور برای دور زدن تحریم‌ها، و فاش شدن اطلاعات محرمانه کشور می‌شود. پیش از وی به عنوان وزیر پیشنهادی کشاورزی یاد شده بود. وی البته موافق با تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی در ایران است و می‌گوید با تغییر کاربری یک درصد زمین‌های کشاورزی دوازده میلیون شغل جدید ایجاد خواهد شد .

این متولد سال 1360، هم اکنون عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق و معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی است.

عبدالملکی دارای کارشناس ارشد معارف اسلامی و اقتصاد از دانشگاه امام صادق و دکترای اقتصاد از دانشگاه اصفهان است. او بین سال‌های ۸۹ تا ۹۱ عضو هیئت مدیره صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر کشور و از سال ۸۵ تا ۸۸ مشاور وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده است.

عبدالملکی خود از جمله نظریه‌پردازان اقتصاد مقاومتی است.

سید جواد ساداتی‌نژاد

سید جواد ساداتی‌نژاد متولد سال ۱۳۵۱ در کاشان، نماینده دوره دهم مجلس، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، سیاستمدار اصولگرا و هم اکنون نماینده مردم کاشان و آران و بیدگل در مجلس یازدهم شورای اسلامی است که به عنوان رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی انتخاب شده است.

او که از مدافعان سیاست خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی است، پیش از این مخالفت خود با تخصیص ارز 4200 تومانی و قیمت‌گذاری دستوری را اعلام کرده است . آنچه بیش از پیش نگرانی اهل فن و کارشناسان اقتصادی را سبب شده است، تایید خودکفایی محصولات کشاورزی از سوی وی درست در زمانی است که ایران با بحران جدی آب روبروست. او د قامت رییس کمیسیون کشارزی تلاش زیادی برای بازگرداندن اختیارات وزارت کشاورزی در حوزه تنظیم بازار محصولات کشارزی را به کار بست .

جواد اوجی

 ایران در میانه یکی از سخت‌ترین تحریم‌های نفتی قرار دارد. سقوط آزاد درآمد نفتی، نه تنها درآمدهای نفتی ایران که حتی سایر آمار مرتبط با این حوزه را در جرگه آمارهای محرمانه قرار داده است . اوجی پیش از این معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز بوده و بسیاری معتقدند وی یکی از طراحان ایده تهاتر کالا با گاز صادراتی است،ایده‌ای که در دوره وزارت رستم قاسمی اجرایی شد .

 برخی وی را مورد اعتماد جناح اصولگرا دانسته و معتقدند وی می‌تواند برای دور زدن تحریم‌های نفتی ایده‌هایی را پیاده نماید . نکته اما اینجاست که ایده های دولت احمدی نژاد در حوزه دور زدن تحریم منجر به ظهور بابک زنجانی شد که حالا دارنده یکی از بزرگترین پرونده‌های فساد مالی است و هنوز از پس گذشت هشت سال از پایان دولت احمدی‌نژاد در زندان به سرمی‌برد.

 رستم قاسمی

 پربحث‌ترین وزیر احمدی‌نژاد حالا می‌رود سکان وزارتخانه استراتژیک راه و شهرسازی در دولت رییسی را عهده‌دار شود. رستم قاسمی در انتخابات ریاست جمهوری از کاندیداتوری انصراف داد اما در بیانیه انتخاباتی‌اش جمله‌ای گفته بود که با توجه ویژه رسانه‌ها همراه شد . وی تاکید کرده بود:«آماده‌ام تا سی مرغ مردم ایران را با اتحاد سیمرغ کنم.»

 ماجرای تحریم نفتی ایران در دوره وزارت وی ، گم شدن دکل نفت و ثبت امضایش پای نامه بابک زنجانی وی را در زمره پرحاشیه‌ترین وزیر احمدی‌نژاد قرار داد . وی پیش از اجرای تحریم نفت تاکید کرده بود تحریم نفت ایران باعث افزایش شدید قیمت نفت می‌شود اما این پیش‌بینی وی نیز درست از آب درنیامد.  ابراهیم رئیسی در جریان انتخابات ریاست جمهوری وعده داده بود که سالانه یک میلیون واحد مسکونی در کشور بسازد از این رو وزارت راه و شهرسازی برای وی یکی از استراتژیک‌ترین وزارتخانه‌ها محسوب می‌شود . این دریادار پاسدار سمت فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا را نیز بر عهده داشته است .

علی‌اکبر محرابیان

 از نزدیکان محمود احمدی‌نژاد که در مرداد ماه سال 1386 پس از استعفای علیرضا طهماسبی از وزارت صنایع در دولت احمدی‌نژاد به این سمت منصوب شد و پس از انحلال این وزارتخانه از کابینه خارج شد.

محرابیان مدیر فروشگاه شهروند و معاون سیما چوب در دوران شهرداری احمدی‌نژاد بوده و سابقه اداره یک شرکت خصوصی سدسازی و فروشگاه رفاه را دارد.علی رغم وجود حساسیت‌های فراوان درباره انتخاب وزرای کابینه دهم، احمدی‌نژاد مجدداً او را برای عضویت در کابینه دهم برای تصدی مسئولیت وزارت صمایع و معادن به مجلس معرفی کرد و وی تا زمان ادغام وزارت خانه‌های بازرگانی و صنایع و معادن در سال 1390 در این سمت بود . محرابیان در سال ۱۳۸۸ در دادگاه عمومی تهران با صدور حکمی به تقلب در ثبت اختراع اتاق امن زلزله محکوم شد. به‌دنبال شکایت فرزاد سلیمی از موسی مظلوم و محرابیان مبنی بر ثبت اختراع او توسط این دو نامبرده به نام خودشان، دادگاه براساس شواهد تأیید کرد که اختراع «اتاق امن زلزله» پیش از آنکه به نام محرابیان به ثبت برسد، توسط شاکی اختراع و طراحی شده بود و شاکی، این طرح را سال ۸۲ به شهرداری تهران و سال ۸۳ به مطبوعات ارائه داده بود. در این حکم، ثبت اختراع به نام محرابیان باطل اعلام شد. دادگاه تجدید نظر نیز این حکم را تأیید کرد و آن را قطعی خواند.

با ترکیب کنونی کابینه به نظر می‎سد کمربندها برای ادامه مسیر اقتصاد ایران بدون پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف و همچنین بازگشت به برجام سفت شده است

سید رضا فاطمی امین

سید رضا فاطمی امین در سال ۱۳۵۳ در شاهرود به دنیا آمده و در حال حاضر به همراه خانواده اش در مشهد زندگی می‌کند، وی تحصیلات دانشگاهی خود را در سال ۱۳۷۱ در رشته الکترونیک دانشگاه فردوسی مشهد شروع کرد و دکتری مدیریت راهبردی دانش دارد. بعد از اتمام تحصیلات به یکی از فعالان اجتماعی و سرشناس مدیریتی کشور تبدیل شد که سوابق اجرایی بسیار زیادی را در کارنامه فعالیت‌های خود دارد.

از سوابق اجرایی او می‌توان به عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن کشور، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، رئیس ستاد تحول صنایع و معادن و مشاور و مدیر سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های آستان قدس رضوی اشاره کرد و جدیدترین سمتی که بر عهده وی قرار گرفته است قائم مقام آستان قدس رضوی است که توسط رئیسی به این سمت منصوب و جایگزین بختیاری شد.

 خودکفایی در ادبیات وی جایگاه ویژه ای دارد . بسیاری معتقدند با رورود وی به وزارت صنعت، معدن و تجارت ممنوعیت واردات خودرو و کالاهای بادوامی چون لوازم خانگی  ... ادامه خواهد یافت.

دی ماه سال ۹۷ ابراهیم رئیسی در حکمی رضا فاطمی امین را به‌عنوان قائم‌ مقام جدید آستان قدس رضوی معرفی کرد.

وی معتقد است: بیمه، مالیات و تامین مالی را ۸۰ درصد مسایل کسب و کار است و مشکلات برخی بخشها دو سه ماهه و بعضی دیگر، دو، سه ساله قابل حل است. او می گوید: در این صورت با راه افتادن تولید مشکل اشتغال نداریم و کمبود کارگر خواهیم داشت.

 با ترکیب کنونی کابینه به نظر می‎سد کمربندها برای ادامه مسیر اقتصاد ایران بدون پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف و همچنین بازگشت به برجام سفت شده است . باید منتظر ماند و برنامه‌های ارائه شده از سوی اعضای کابینه را در ترازو قرار داد.