عراق در نقطه پایانی پرداخت مطالبات ایران قرار دارد

عراق که یکی از مشتریان قدیمی برق و گاز ایران بوده، چند سالی است که پرداخت مطالباتش به ایران عقب افتاده و آن‌طور که انتظار می‌رفت عمل نکرده است، با این حال مذاکرات اخیر دو کشور روزنه‌های امیدی را برای دریافت مطالبات ایجاد کرده و باید دید که این بار عراق تا چه میزان در تحقق وعده خود جدی خواهد بود.

به گزارش ایسنا، تحریم‌های نفتی ایران از سوی آمریکا یک چالش جدی در زمینه تعاملات ایران و عراق ایجاد کرد و آن پرداخت پول گاز و برق ایران بود. طبق قرارداد، عراقی‌ها موظف هستند پول گاز را با یورو و پول برق را با دلار به ایران پرداخت کنند اما زمانی که پای آمریکا به میان آمد، عراقی‌ها اعلام کردند امکان پرداخت دلار ندارند و پیشنهاد پرداخت با دینار را مطرح کردند.

پیشنهادی که ظاهراً به مذاق ایران خوش نیامد و دو کشور مدت‌ها بر سر آن مذاکره کردند. درنهایت دو حساب برای عراقی‌ها در بانک مرکزی ایران بازگشایی شد تا اگر عراقی‌ها توانستند، پول برق و گاز را با یورو و در غیر این صورت با دینار پرداخت کنند. در نهایت در تاریخ ۲۰ اسفند سال ۱۳۹۸ اولین بخش از مطالبات دولت ایران به حساب بانک مرکزی کشورمان واریز شد.

کاهش صادرات گاز بهانه‌ای برای پرداخت مطالبات شد

پس از آن اما عراق اقدامی برای پرداخت مطالبات ایران انجام نداد و در نهایت در دی ماه سال گذشته شرکت گاز ایران پس از اخطارهای چندباره به آن کشور به کاهش صادرات گاز اقدام کرد تا جایی که میزان صادرات روزانه از ۵۰ میلیون مترمکعب گاز را به روزانه حدود ۴ میلیون مترمکعب کاهش داد. در آن زمان شرکت گاز ایران اعلام کرد که  وزارت برق عراق بابت واردات گاز، بیش از معادل ۵ میلیارد دلار به شرکت ملی گاز ایران بدهکار است که مبلغ ۳ میلیارد دلار آن در بانک عراقی TBI مسدود و غیرقابل استفاده مانده و بیش از ۲ میلیارد دلار از بدهی سررسید شده وزارت برق نیز هنوز از اساس از طرف وزارت برق عراق پرداخت نشده است. افزون بر اینها، طرف عراقی، طبق قرارداد فی مابین، بیش از یک میلیارد دلار نیز به شرکت ملی گاز ایران بابت جرائم قراردادی بدهکاری دارد.

عراق جایگزینی برای ایران ندارد

در این سو، رضا اردکانیان ، وزیر نیرو نیز در همان زمان در دیدار با طرف عراقی اعلام کرد که در مقایسه با بخش گاز، ‌ مطالبات بخش برق بسیار عدد کمتری است اما در حال پیگیری هستیم و وزیر برق عراق وعده دادند که با سرعت بیشتری در هر دو بخش برق و گاز پرداخت‌های خود را انجام دهند.

حمید حسینی ، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی به تازگی در این باره گفت: باتوجه به اینکه هیچ کدام از کشورهای منطقه گاز مازادی برای صادرات به عراق ندارند نمی توان گفت که این کشور می تواند جایگزینی برای ایران پیدا کند. هیچ کدام از کشورهای کویت و عربستان گاز مازادی برای صادرات به عراق ندارند، تنها در کردستان عراق مخازنی وجود دارد که اگر استخراج شود می تواند گزینه ای باشد اما آن هم به دلیل اختلافاتی که وجود دارد بعید است بتواند برای عراق کارساز باشد.

به گفته وی تنها طرحی که عراق دارد این است که گازهای همراه نفت را جمع آوری کنند که این پروژه استارت خورده و احتمال دارد که به زودی بتوانند بخشی از نیازهای گازی خود را از محل جمع آوری گازهای همراه نفت تامین کند اما نیاز عراق به گاز بیش از این است که با این راهکار نیز کل نیاز برطرف نخواهد شد.

 سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی وزارت برق عراق اظهار کرد: درحال حاضر پول پرداخت می‌کند و در حساب ما در عراق پول موجود است اما در بحث نحوه نقل و انتقال پول مشکلاتی وجود دارد، راهکارهایی بیان شده که برخی از آن در حال عملیاتی شدن است و به نظر من مشکل چندان جدی نیست.

حسینی با بیان اینکه قرارداد با عراق ۶ ساله است و کلا سه سال دیگر بیشتر اعتبار ندارد و همچون قرارداد ترکیه ۲۵ ساله نیست، گفت: آن‌طور که اعلام شده بدهی عراق به ایران حدود ۶میلیارد است که حدود دو تا سه میلیارد در حساب موجود است که به دنبال دریافت آن هستیم.