زوایای پنهان محموله گوشتی که ۷ سال در گمرک ماند!

مریم شکرانی

۳۲۰ هزار کیلوگرم گوشت پس از هفت سال از گمرک ترخیص شد! این خبر یک هفته پیش شگفتی بسیاری از ایرانی‌ها را به دنبال داشت. ایرانی‌هایی که این خبر را دستمایه انتقاد به ناکارآمدی گمرک کردند و از گرفتاری‌هایی نوشتند که برای تجارت و کسب و کار و بازار ایجاد کرده است. بعضی دیگر هم ماجرا را به فساد در توزیع و سلاطین گوشت نسبت دادند و مدعی شدند که دست‌های پشت پرده موجب بروز پدیده امضاهای طلایی شده است و البته بخش زیادی از مردم برای سرنوشت این محموله گوشت ابراز نگرانی کردند و از بی‌اعتمادی‌شان نسبت به برگشت گوشت فاسد به زنجیره غذایی شهروندان نوشتند.

البته این اتفاق جدیدی نیست و در سال ۹۷ هم رسانه‌ها از دپوی حدود یکساله ۷۰۰ کانتینر گوشت در گمرکات انتقاد کردند.

ماجرای گوشت ۷ ساله چه بود؟

میرمعینی، معاون سازمان اموال تملیکی حدود یک هفته پیش به ایسنا خبر داده بود که  ۳۲۰ تن گوشتی که هفت سال پیش وارد گمرک شد، مجوز سازمان دامپزشکی را برای ترخیص دریافت نکرد و باید منهدم می‌شد اما در تمام این ۷ سال معطل و بلاتکلیف بوده است.

او توضیح داده که ۳۲۰ تن گوشت در سال ۹۲ از مغولستان به کشور وارد شد که بنا به گفته مسئولان گمرک واردکننده در مرحله‌ اول نتوانسته به دلایلی از جمله مشکلات بانکی در زمان مقرر ترخیص را انجام دهد.

او همچنین گفته است گمرک طبق قانون، اظهارنامه متروکه را برای تعیین تکلیف به سازمان املاک تملیکی سپرده است اما در ادامه صاحب کالا درخواست اعاده اظهارنامه و طی کردن فرآیند ترخیص را داشته است. هر چند این درخواست اجرایی می‌شود ولی به دلیل عدم تائید سازمان دامپزشکی و با توجه به تاریخ انقضا، محموله امکان ترخیص پیدا نمی‌کند و بار دیگر گمرک اظهارنامه متروکه را به سازمان اموال تملیکی می‌فرستد ولی این سازمان از سال ۱۳۹۳ نسبت به تحویل گوشت از گمرک اقدام نکرده است.

اظهار نظرهای متناقض درباره گوشت ۷ساله

در شرایطی که سازمان اموال تملیکی گفته است که در مرحله اول واردکننده مشکلات بانکی داشته و بعد از طی کردن این پیچ و خم دوباره برای ترخیص گوشت اقدام کرده است که ظاهرا این بار گوشت فاسد شده و به در بسته سازمان دامپزشکی خورده است، مهدی میراشرفی، رییس گمرک دیروز با صدا و سیما مصاحبه کرده و گفته است که وارد کننده اسناد مالکیت نداشته و با سازمان دامپزشکی هم به مشکل خورده است!

چرا گوشت ۷ سال در گمرک ماند؟

سازمان اموال تملیکی در این باره توضیح داده است که واردکننده محموله گوشت را رها کرد و طبق ماده ۲۴ قانون امور گمرکی بعد از این‌که کالا از سوی گمرک متروکه اعلام می‌شود باید به سازمان اموال تملیکی ارسال شود.

بر این اساس گمرک طبق قانون، اظهارنامه متروکه مربوط به این ۳۲۰ تن گوشت را برای سازمان اموال تملیکی ارسال کرد اما دوباره درخواست اعاده طبق تبصره ذیل ماده ۳۳ قانون گمرکی به سازمان اموال تملیکی آمد و اعلام شد که اظهارنامه متروکه این محموله گوشت به گمرک برگردد تا تشریفات قانونی گمرک جهت صدور پروانه ثبت انجام شود. وقتی گمرک اظهارنامه را فرستاد دیگر امکان استفاده از گوشت‌ نبود و باید منهدم می‌شد. این در حالی است که برای تحویل گوشت‌ها که در سردخانه بودند باید هزینه سردخانه پرداخت می‌شد، ولی صاحب کالا از پرداخت هزینه انهدام امتناع کرد و از سویی امکان پرداخت از بودجه عمومی برای تعیین تکلیف وجود نداشت و زمان طولانی شد.طولانی شدن زمان ماندگاری گوشت در سردخانه همان و بالارفتن مصرف برق برای نگهداری این همه گوشت همان ... این بار چون هزینه نگهداری گوشت سنگین می‌شود سازمان اموال تملیکی دوباره به تکاپو می‌افتد و با رایزنی‌ با دادستان استان خراسان و اقدامات گمرک تلاش می‌کنند که تکلیف این محموله را بعد از سال‌ها روشن کنند.

دپوی طولانی مواد غذایی در گمرک نه تنها استانداردهای تغذیهای و بهداشتی این موادغذایی را زیر سوال برده که گرفتاری‌های زیادی در بازار ایجاد کرده و گاهی با برهم زدن تنظیم بازار کالایی خاص موجب جهش شدید قیمت آن و شوک در بازار شده است

 گوشت ۷ ساله به کجا فروخته شد؟

سازمان اموال تملیکی اعلام کرده که این محموله گوشت را برای مصارف غیرانسانی به مزایده گذاشتند و کارخانه‌ای متقاضی دریافت بخشی از این محموله ۳۲۰ تنی گوشت شده و بنا دارد که آن را خریداری کند و تبدیل به پودر گوشت برای غذای ماهی کند اما این تقاضا فقط برای ۴۰ تن یعنی حدود یک هشتم این محموله است و مابقی گوشت احتمالا منهدم می شود.

ماجرای سابقه‌دار دپوی طولانی گوشت در گمرک

ماجرای دپوی طولانی گوشت در گمرک فقط به همین یک محموله خلاصه نمی‌شود و کافی است کمی در اخبار سال‌ای قبل جستجو کنید تا متوجه عمق فاجعه شوید. در سال ۹۷ روزنامه جوان دپوی حدود یکساله ۷۰۰ کانتینر گوشت را در گمرک زیر سوال برد. این روزنامه نوشت که مهدی میراشرفی، رئیس گمرک در این باره گفته است در ۱۱ ماه سال‌ ۹۷ حدود ۱۳۷ هزار تن گوشت گرم و منجمد وارد کشور شده که تا اسفند همان سال حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ کانتینر گوشت در گمرکات مانده و البته این امر کاملاً طبیعی است!

او تاکید کرده است که قبل از تحریم‌ها، میانگین زمانی که طول می‌کشید کالا از کشتی تخلیه و در گمرک اظهار شود ۲۰ روز بود، اما هم‌اکنون به ۴۰ روز افزایش یافته است که افزایش زمان، به دلیل تأخیر در انتقال ارز و ارسال اسناد خرید است که این مشکل را هم در بندرعباس و هم در گمرک بندر امام خمینی وجود دارد و اطمینان خاطر داده که چون یخچال‌ها کانتینردار هستند، گوشت فاسد نمی‌شود!

این اتفاق اما نه فقط برای گوشت که برای روغن و برنج هم رخ داده است و همین چند روز پیش رییس انجمن واردکنندگان برنج از دپوی طولانی برنج در گمرک گفته و البته تاکید کرده بود که برنج‌ها هنوز فاسد نشده است.

گرفتاری دپوی طولانی مواد غذایی در گمرک

دپوی طولانی مواد غذایی در گمرک نه تنها استانداردهای تغذیهای و بهداشتی این مواد غذایی را زیر سوال برده است که گرفتاری‌های زیادی در بازار ایجاد کرده و گاهی با برهم زدن تنظیم بازار کالایی خاص موجب جهش شدید قیمت آن و شوک در بازار شده است.

اتفاقی که البته گاه به تعبیر فعالان بازار تعمدی و برای به دست آوردن حداکثر سود از نوسان قیمتها بوده است و برخی از آن با عنوان فسادی آشکار یاد می‌کنند. با این حال گمرک این رویه آزاردهنده چندین و چند ساله را اصلاح نکرده و همچنان یک سر بسیاری از اخبار شوک قیمت انواع کالا در بازار، به نارسایی‌های گمرکی برمی‌گردد.