هنر عاشورایی زنده، پویا و جاری است

محمدحسین صلواتیان، تصویرگر و کاریکاتوریست معتقد است: ابعاد تجسمی هنر عاشورایی در شکل طراحی کتیبه، پرچم، نمادهای بصری، نقاشی و تصویرسازی بروز کرده است. در این راستا، از شاخصه‌های مهم هنر عاشورایی به‌روز شدن دائمی است

به گزارش ایلنا، واقعه عاشورا یکی از مهمترین وقایع تاریخ بشریت و تشیع است و شاید جزو معدود حوادث تاریخی باشد که توانسته حجم وسیعی از آثار هنری را در رشته‌های مختلف به خود اختصاص دهد. از تئاتر و موسیقی گرفته تا هنرهای تجسمی با هنر عاشورایی گره خورده‌اند و هر سال با فرا رسیدن ماه محرم رنگ و بوی دیگری به جامعه می‌بخشند.

هنر عاشورایی آثار باستانی نیست. هنر زنده، پویا و جاریست. به همین دلیل تحول دارد. نمی‌ایستد. کهنه نمی‌شود. هنر از بستر فرهنگی جامعه برمی‌خیزد و ازاین‌رو مخاطب خودش را دارد

البته این هنر در طول سالیان متمادی سعی داشته با ذوق و سلیقه جامعه و نسل روزگار خود همراه شود و به نوعی همسو با خواسته‌های نسل نو تغییر شکل دهد. شاید همین ویژگی هنر عاشورایی باشد که توانسته این هنر را حتی بعد از گذشت ۱۴۰۰ سال همچنان زنده نگاه دارد و عموم جامعه را با خود همراه سازد.

محمدحسین صلواتیان، تصویرگر و کاریکاتوریست، با اشاره به اینکه یکی از دلایل جاری بودن فرهنگ عاشورا در طول تاریخ بهره‌گیری از هنر در سطح وسیع است، تصریح کرد: در راس این جریان هنری ادبیات به‌ویژه شعر قرار دارد. هنرهای نمایشی به صورت تعزیه و مراسم آیینی، هنرهای صوتی در قالب آواها و نواها و در مرتبه‌ای هنرهای تجسمی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارند.

به گفته او، هنرهای تجسمی در شکل طراحی کتیبه، پرچم، نمادهای بصری، نقاشی و تصویرسازی بروز کرده است. در این راستا، از شاخصه‌های مهم هنر عاشورایی به‌روز شدن دائمی است.

صلواتیان در پاسخ به این پرسش که هنر عاشورایی چه تاثیری در نسل معاصر داشته، گفت: هنر عاشورایی متناسب با زمان و مکان در قالب چارچوب‌ها و اصول‌ به‌روز می‌شود. نسل حاضر با هنر عاشورایی امروز مواجه است که البته این هنر زاییده اندیشه و احساس همین نسل است. به همین جهت با نسل جوان آمیخته و همراه است. این به‌روز شدن از ارزش و اعتبار هنر گذشته نمی‌کاهد بلکه تجلی نو و تازه‌ای از همان هنر است.

این هنرمند معتقد است: فراگیری فرهنگ و مکتب عاشورا در سطح وسیع در کشور نشان از تاثیر عمیق این مکتب دارد که محمل فراگیری آن  به‌طور عمده در قالب‌های هنری است.

او درخصوص توقعات نسل جدید بخصوص کودکان و نوجوانان از هنر عاشورایی نیز اذعان داشت: قالب‌های سنتی هنر عاشورایی که دائما هم به‌روز می‌شوند جوابگوی قسمتی از نیازهای کودکان و نوجوانان است. آنچه باید به صورت جدی‌تر به آن پرداخت، پدیده‌های نوظهور قالب‌های هنری مثل پویانمایی، پی‌نما، بازی‌های رایانه‌ای، نرم‌افزارها و... است، که به حد توقع و نیاز مخاطب نرسیده و باید توسط همین نسل این اتفاق بیافتد.

صلواتیان با تاکید بر اینکه عناصر مورد استفاده در هنر عاشورایی در حال گسترش و تحول است در توضیح این مهم گفت: عاشورا مکتبی است که در زمان و مکان جاریست. هنر عاشورایی آثار باستانی نیست. هنر زنده، پویا و جاریست. به همین دلیل تحول دارد. نمی‌ایستد. کهنه نمی‌شود. هنر از بستر فرهنگی جامعه برمی‌خیزد و ازاین‌رو مخاطب خودش را دارد. هنر بدون مخاطب می‌میرد.

این هنرمند در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چگونه می‌توان بین هنر و جامعه ارتباط برقرار کرد، گفت: آن دسته از هنرهای تجسمی بیشترین تاثیر را در جامعه دارند که اولا مخاطب را ببینند و برای مخاطب باشند و ثانیا در وسعت بیشتری عرضه بشوند یا به قول دیگر رسانه‌ای باشند. هنر در رسانه به قدرت بیشتری دست پیدا می‌کند و اگر با رویکرد مخاطب‌شناسانه تولید شده باشد این قدرت تاثیرگذاری افزایش می‌یابد.

صلواتیان در ادامه افزود: فرق هنر عاشورایی با هنر سکولار در این است که هنر عاشورایی ‌هدایت‌بخش است، سرگرم‌کننده نیست. با قلوب انسان‌ها که مرکز پردازش دریافت‌های ملکوتی انسان است سر و کار دارد، نه با ذهن که مرکز پردازش دریافت‌های حسی است. اگر چه ازاین طریق وارد می‌شود، ولی به قلب ملکوتی می‌رسد.

او تصریح کرد: هنر غیردینی هر پدیده‌ای را بیش از آنچه که هست نشان می‌دهد. ولی هنر عاشورایی هیچگاه به عمق و عظمت و انتهای عاشورا نخواهد رسید و همیشه جلوه‌ای از عاشورا است. هنر عاشورایی، نور و بصیرت می‌آفریند؛ در حالی که هنر غیردینی غفلت ایجاد می‌کند.