آرزو احمدزاده ، راهنمای طبیعت‌گردی

غارها زیبایی‌های حیرت‌آور و اعجاب‌انگیزی دارند و از شگفتی‌های طبیعت به‌شمار می‌روند، و به همین دلیل یکی از کانون‌های جذب گردشگران و طبیعت‌گردان به شمار می‌آیند. در ایران غارهای زیادی وجود دارند که میراث گرانبهای محلی و ملی به‌شمار می‌روند. در اینجا به معرفی چند غار در استان همدان می‌پردازیم.

غار علیصدر

این غار از معروف‌ترین غارهای استان همدان و همچنین از غارهای پرآوازه و مشهور ایران است. غار علیصدر در 80 کیلومتری شمال همدان و در کوه‌های «سوباشی» در روستای علیصدر از توابع شهرستان کبودرآهنگ واقع شده ‌است. در کوه‌های سوباشی دو غار دیگر به نام‌های «سوباشی» و «سراب» نیز وجود دارند که به ترتیب حدود 7 و 11 کیلومتر با غار علیصدر فاصله دارند. دهانه غار در دامنه هم‌سطح زمین قرار دارد. بعد از ورود به غار، محوطه نسبتا وسیعی قرار دارد که سقف و دیوارهای آن از رسوبات کربنات کلسیم پوشانده شده ‌است. این رسوبات نشانگر آن است که در گذشته در این محوطه آب وجود داشته ‌است؛ اما محل فعلی آب درون غار حدود 50 متر با این مکان فاصله دارد. محوطه غار علیصدر از تعداد زیادی تالارهای بزرگ و کوچک و پیچ در پیچ تشکیل شده ‌است که دهلیزها و دالان‌ها این تالارها را به هم وصل می‌کنند. سقف غار در برخی قسمت‌ها تا 10 متر از سطح آب فاصه دارد و پر از چکیده‌ها و چکنده‌های زیبا و چشم‌نواز است. هوای درون غار سبک و در حالت سکون است به‌گونه‌ای که اگر شمعی در آن روشن کنید، هیچ‌گونه حرکتی در شعله شمع دیده نمی‌شود. در حالی‌که در یکی دو شبکه این غار 11 کیلومتر پیشروی شده اما هنوز تمام کانال‌های آن کشف نشده ‌است.

غار قلعه جوق

در دو کیلومتری روستای قلعه جوق و در رشته کوه «قوزی قشلاق» غاری وجود دارد که به دلیل نزدیکی به روستای مزبور به همان نام روستا معروف است. غار قلعه جوق دارای سه راه ورودی است که یکی در فاصله 10 متری و دوتای دیگر در فاصله 8 متری از سطح زمین قرار دارند. روی دیوار غار خطوط مختلف و نقوش نامفهومی وجود دارد که که فقط تاریخ 1168 هجری، که مربوط به دوره افشاریه است، قابل خواندن است. در ورودی وسطی غار نردبان 16 پله‌ای بزرگ و محکمی کار گذاشته شده ‌است که به محوطه کوچکی می‌رسد. دالان اصلی غار در سمت راست این محوطه قرار دارد که دهلیزی سراسری است. در دو سمت و انتهای این دالان 13 اتاق منظم و همشکل وجود دارند که با اصول هندسی توسط استادان هنرمند حفر شده‌اند.

غار دره فراخ

این غار در اطراف ملایر و در نزدیکی روستای جوزان واقع شده ‌است. در زیر دهانه غار، گلوگاه کوتاهی وجود دارد که به دهلیزی به طول 9 متر می‌رسد و باید به صورت خمیده از آن عبور کرد. از سقف غار آب می‌چکد و کف آن بسیار لغزنده است. انتهای دهلیز تنگ و راهرو مانند است و در جلوی آن پله‌هایی قرار دارد. این پله‌ها به‌قدری منظم هستند که به‌نظر می‌رسد ساخته دست انسان باشند، در صورتی‌که پله‌ها طبیعی و در اثر آبگرفتگی‌های درون غار درست شده‌اند. پس از عبور از پله‌ها برکه‌ای وجود دارد که انتهای غار همین‌جاست.