به بهانه سی‌ودومین سالروز هجرت آغازگری شجاع
«گیرید ز کودکان نشانم»
همگی او را همان‌طور که خودش را معرفی می‌کرد، «نغمه‌سرای کودکان» می‌شناسیم و باز هم همان‌طور که خودش پیش‌بینی می‌کرد می‌توان نشانش را از کودکان گرفت.
به گزارش ایسنا، ۳۲ سالی می‌شود که عباس یمینی‌شریف دیگر در میان ما نیست؛ او بعد از سال‌ها نغمه‌سرایی برای کودکان و فعالیت برای آن‌ها در ۲۸ آذر ۱۳۶۸ در ۷۰ سالگی از دنیا رفت. این شاعر اول خرداد سال ۱۲۹۸ شمسی در محله پامنار تهران به دنیا آمد و دانش‌آموخته مدرسه دارالفنون بود و در سال ۱۳۱۷ در دانشسرای مقدماتی به تحصیل پرداخت. در سال ۱۳۲۱ اولین شعرش برای کودکان در مجله «نونهالان» منتشر شد. در سال ۱۳۲۳ با ابراهیم بنی‌احمد مجله بازی کودکان را منتشر کرد. در سال ۱۳۲۴ شعرهای او در کتاب‌های درسی دوره ابتدایی ایران وارد شد.
در سال ۱۳۳۲ یمینی‌شریف با بورس دولتی به آمریکا اعزام شد و یک سال در دانشگاه کلمبیا به تحصیل دوره تخصصی در آموزش کودکان پرداخت و درجه فوق لیسانس دریافت کرد. در سال ۱۳۳۴ دبستان «روش نو» را با همسرش توران مقومی پایه گذاشت که بعدها با گسترش فعالیت به مجموعه آموزشی از کودکستان تا پایان دوره راهنمایی تبدیل شد. در دی‌ماه سال ۱۳۳۵ به پیشنهاد جعفر بدیعی اولین شماره مجله کیهان بچه‌ها از طرف مؤسسه کیهان انتشار یافت و آن‌ها تا سال ۱۳۵۸ با مؤسسه کیهان همکاری داشتند. عباس یمینی‌شریف از بنیان‌گذاران شورای کتاب کودک نیز بود. بیش از ۳۰ اثر شعر و داستان او در دوران حیاتش به انتشار رسید و برنده جوایز متعدد در ادبیات کودکان شد.
او در شعری گفته بود «من نغمه‌سرای کودکانم/ شادست ز مهرشان روانم/ عباس یمینی شریفم/ گیرید ز کودکان نشانم». خود را نغمه‌سرای کودکان معرفی کرده و پیش‌بینی می‌کند نشانش را می‌توان از کودکان گرفت و یا یافت، پیش‌بینی‌ای که درست بود و کودکان به واسطه کتاب درسی و یا شعر معروفش «من یار مهربانم» او را می‌شناسد، اگر چه ممکن است او را با نامش به یاد نیاورند اما شعرهایش وارد حافظه جمعی‌مان شده و اگر در جایی آن را بشنویم با آن همخوانی می‌کنیم و پرت می‌شویم به دوران مدرسه مانند شعری که برای ایران سروده «ما گل‌های خندانیم فرزندان ایرانیم/ ما سرزمین خود را مانند جان می‌دانیم/ ما باید دانا باشیم هوشیار و بینا باشیم/ از بهر حفظ ایران باید توانا باشیم/ آباد باش ای ایران آزاد باش ای ایران/ از ما فرزندان خود دل‌شاد باش ای ایران» و یا شعری که برای کتاب سروده است: «من یار مهربانم دانا و خوش‌زبانم/ گویم سخن فراوان با آن‌که بی‌زبانم/ پندت دهم فراوان من یار پنددانم/ من دوستی هنرمند با سود و بی‌زیانم/ از من مباش غافل من یار مهربانم»
همه مدیون او هستیم
مصطفی رحماندوست، شاعر ادبیات کودک و نوجوان، درباره جایگاه عباس یمینی‌شریف در ادبیات کودک و نوجوان به ایسنا می‌گوید: جایگاه او مشخص است؛ جایگاهش یک نوع آغازگری است، او راه را باز کرد تا بعدی‌ها بیایند و کار درست و حسابی‌تری انجام دهند. آقای یمینی‌شریف زمانی شروع به سرودن شعر کودک کرد که تقریبا کسی شعر کودک نمی‌گفت، این‌طور نبود که کار او حرفهای باشد. بعد از او مرحوم محمود کیانوش و مرحوم پروین دولت‌آبادی آمدند و شعرهایی گفتند که خیال‌انگیز هم بود. شعرهای آقای یمینی‌شریف اغلب خیال‌انگیز نیست و حالت تعلیمی و نظم دارد. اما با تمام احوال ایشان جاده را شروع کرد، راه را باز کرد. او به گردن همه ما حق دارد و ما همه به نحوی مدیون او هستیم که آغازگر این فرم بود.
رحماندوست با بیان این‌که همیشه با احترام از او یاد می‌کند، می‌افزاید: همیشه می‌گویم، هرچیزی را باید در زمان خودش قضاوت کرد. زمانی که او شروع به سرودن شعر کودک کرد، در کل سابقه ادبیات کودکان‌مان در دیوان‌های مختلف شاعران خیلی پراکنده بود. شروع این کار سخت بود و مقداری شجاعت و شهامت می‌خواست که او این کار را انجام داد. یمینی‌شریف در زمان خود، کار خود را کرده است، بعدا عده‌ای آمدند و او را محکوم کردند که تو شاعر نبودی، البته این اتفاق در زمان خودش بود و افراد دیگری هم در سال‌های بعد این حرف را می‌زدند. من همیشه به همه می‌گفتم گذر از مرحله آموزش مدرسه‌ای به شیوه مکتب‌خانه‌ای و رسیدن به شیوه جدید آموزش، شعر می‌خواست و این بار را یمینی‌شریف به دوش گرفت که خدایش رحمت کند و خیلی خوب کار کرد.
او درباره ویژگی‌های شعر عباس یمینی‌شریف هم می‌گوید: شعر یمینی‌شریف بیشتر بار تعلیمی و آموزشی داشته و درسی هم بوده است اما در شعرهایش، شعرهای حکمتی هم داریم؛ مثلا شعر «هرچه که بیند دیده خدایش آفریده» یا شعرِ کتاب او که خیلی هم مشهور شده، به شعر واقعی کودک که خیلی خیال‌انگیز باشد، خیلی نزدیک‌تر است. «من یار مهربانم» وارد حرفهای فانتزی شده و امروزی است، اما شعرهایی که بار فانتزی و خیال‌انگیزی و آموزش غیرمستقیم داشته باشد، در شعر یمینی‌شریف کم است و بیشتر سعی کرده آموزش را آهنگین کند و به بچه‌ها بدهد که در زمان خود، خیلی مهم بوده است.
دیدگاه تان را بنویسید