در سال 2018 میلادی اخبار متعددی درباره پیشرفت‌های علمی و فنی منتشر شد که بسیاری از آن‌ها درهای جدیدی را به روی محققان گشود. در این گزارش برخی از مهمترین دستاوردهای سال 2018 را به اختصار بررسی می‌کنیم.

تولد موشی با دو والد هم جنس

محققان چینی توانستند برای نخستین بار در جهان موشی را از دو والد مذکر به دنیا آورند. البته پیش از آن محققان با استفاده از دو والد مونث موشی را به دنیا آورده بودند و محققان چینی در کار خود روش انجام این کار را نیز بهبود بخشیدند. تولید جانوران با استفاده از والدین همجنس از این جهت دشوار است که دی‌ان‌ای موجود در تخمک و اسپرم دارای نقش‌پذیری اپی‌ژنیک متفاوتی هستند. گزارش کامل این تحقیقات در ماه اکتبر در نشریه Cell Stem Cell منتشر شد.

نانوربات‌های نابودگر تومور

محققان کانادایی از طریق تازدن صفحات دی‌ان‌ای خودسامان توانستند نانوربات‌هایی را بسازند که داروهای ضد سرطان را در محل تومور آزاد می‌کنند و از این طریق سرطان سینه را در موش‌ها درمان می‌کند. البته هنوز مشخص نیست که این سیستم تحویل دارو در انسان نیز کارآیی دارد یا خیر، اما محققان به دنبال نقطه اتصال مناسب در سلول‌های سرطانی انسان هستند تا امکان درمان سرطان در انسان با استفاده از این ربات‌ها نیز فراهم شود. گزارش کامل این تحقیقات در ماه فوریه در نشریه Nature Biotechnology منتشر شد.

استفاده از هوش مصنوعی برای بافت‌برداری مایعات

در سال 2018 بسیاری از آزمایشگاه‌ها به سراغ هوش مصنوعی رفتند تا اطلاعات به دست آمده از بافت‌برداری مایعات بدن از جمله خون را با دقت بالاتری تجزیه و تحلیل کنند. این شیوه امکان تشخیص زودهنگام بیماری‌ها ازجمله نشانه‌های سرطان را با پردازش حجم وسیعی از اطلاعات و شناسایی دقیق الگوهایی که ممکن است پزشکان را دچار اشتباه کند، در اختیار می‌گذارد.

حیوانان آزمایشگاهی مجازی

در این سال محققان دانشگاه جان‌هاپکینز یک نرم‌افزار کامپیوتری را توسعه دادند که قادر است نتایج سم‌شناسی مبتنی بر آزمایش‌های جانوری را پیش‌بینی کند. این نرم‌‌افزار با استفاده از اطلاعات مربوط به هزاران آزمایش سم‌شناسی ساخته شده و قادر است نتایج چنین آزمایش‌هایی را با دقت 87 درصد پیش‌بینی کند. محققان امیدوارند این سیستم نرم‌افزاری موجب کاهش استفاده از جانوران برای انجام آزمایش‌های مختلف شود.

نمای دید پرندگان

در سال 2018 استفاده از ربات‌های پرنده برای جمع‌آوری اطلاعات کاربرد وسیع‌تری داشت. این ابزارها برای امور مختلف از نمونه‌برداری از مخاط وال‌ها گرفته تا تشخیص اندازه جمعیت و شرایط زندگی لاک‌پشت‌های دریایی به کار گرفته شدند. این میزان دسترسی به اطلاعات با استفاده از ربات‌های پرنده قابل‌مقایسه با توانایی محققان در گردآوری اطلاعات در گذشته نیست.

دستیابی به سیگنال‌های انتقال اطلاعات بصری به مغز

محققان دانشگاه هاروارد تکنیک جدیدی را ابداع کردند که با استفاده از آن می‌توان سیگنال‌هایی را که اطلاعات بصری به مغز منتقل می‌کنند، شناسایی و ضبط کرد. محققان برای این منظور یک شبکه نازک ساختند که به گوشه چشم موش زنده تزریق می‌شود و قادر است سیگنال‌های الکتریکی را توسط سیم‌های کوچکی مخابره کند. این شبکه اثر چندانی روی دید موش‌ها ندارد، اما اطلاعات بصری آن‌ها را در اختیار محققان قرار می‌دهد. گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Science منتشر شد.

محل بیان ژن‌ها

به دلیل تفاوت میزان فعالیت ژن‌های مختلف، نورون‌های موجود در بخش‌های مختلف، وظایف متفاوتی دارند. برای به دست آوردن تصویر واضحی از بیان ژن‌های مختلف در بافت‌های بدن، محققان دانشگاه استنفورد یک سیستم مولکولی جدید موسوم به STARmap  توسعه دادند که قادر است نمونه‌های بافت را به‌نوعی هیدروژل تبدیل کرده و اطلاعات مربوط به موقعیت آر ان ای مورد هدف ژن‌ها را افشا کند. بدین‌ترتیب محققان توانستند موقعیت بیان ژن‌ها را با دقت مشخص کنند.