رئیس دانشگاه تهران کپی‌برداری از پایان‌نامه‌های دانشجویی را یکی از مصادیق تخلف پژوهشی عنوان کرد و گفت: دانشجویانی که در رساله‌ یا پایان‌نامه خود کپی‌برداری کرده باشند متخلف شناخته شده و مطابق آیین‌نامه‌های مربوط با آنها برخورد می‌شود.

محمود نیلی احمدآبادی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب اخلاق در پژوهش را یکی از موضوعات اساسی و مورد توجه مسئولان دانشگاه تهران عنوان کرد و افزود: از دیدگاه ما بحث اخلاق باید یکی از اولویت‌های اساسی پژوهشگران و محققان دانشگاه‌ها به‌خصوص دانشگاه تهران قرار گیرد خوشبختانه این موضوع در این دانشگاه رعایت می‌شود، اما از نظر ما یک مورد تخلف هم قابل‌قبول نیست، به همین دلیل ما کمیته بررسی تخلفات اخلاق حرفه‌ای را در دانشگاه تهران تشکیل داده‌ایم و مسائل اخلاق در پژوهش و تخلفات پژوهشی نیز به‌طورجدی در این کمیته بررسی می‌شود.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه با متخلفان علمی مطابق قانون و با قاطعیت برخورد می‌کنیم، تصریح کرد: درحال‌حاضر قانونی وجود دارد که توسط مجلس به تصویب رسیده و براساس آن کسانی که مسائل اخلاقی در پژوهش را نادیده می‌گیرند مجازات خواهند شد و اگر موارد تخلفی وجود داشته باشد برخی از آنها به کمیته بررسی تخلفات ارجاع می‌شود و برخی نیز باید در هیات انتظامی دانشگاه یا کمیته تخلفات دانشجویی مورد کنکاش قرار بگیرد تا درنهایت بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب مجلس حکم موردنظر را دریافت کنیم.

رئیس دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه کپی‌برداری پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی یکی از موارد تخلف پژوهشی محسوب می‌شود، گفت: اگر در ارزیابی‌ها محرز شود که دانشجویی در حین تحقیق مرتکب تخلفاتی نظیر کپی‌برداری شده است، نام او رسما در کمیته‌های مربوطه اعلام و تخلف او بررسی می‌شود، ضمن‌اینکه این رویکرد برای اعضای هیات علمی نیز وجود دارد. 

به گفته او،‌ آیین‌نامه‌های روشن در این زمینه موجود است و با متخلفان در کمیته انضباطی برخورد خواهد شد.

تخلفات علمی به‌هیچ‌عنوان قابل‌توجیه نیستند

معاون آموزشی وزارت علوم با تاکید براینکه تخلف علمی در دانشگاه‌ها چه از سوی استاد و چه از سوی دانشجو به‌هیچ‌عنوان قابل‌توجیه نیست و براساس قانون مجلس شورای اسلامی با متخلفان علمی برخورد می‌کنیم، گفت: استاد و دانشجو هر دو مسئول سلامت مقالات خود هستند و باید اگر تخلفی هم صورت می‌گیرد، پاسخگو باشند.

به گزارش ایسنا،  مجتبی شریعتی نیاسر، در مراسم تجلیل از دانشجویان ممتاز دانشگاه صنعتی علم و صنعت که دیروز در ساختمان مرکزی این دانشگاه برگزار شد؛ با تاکید بر اینکه در اوایل انقلاب تعداد دانشجویان کشور ۱۷۵ هزار نفر بوده و امروز این تعداد به ۴ میلیون دانشجو رسیده است گفت: در اوایل انقلاب دانشجویان برای ادامه تحصیل در دوره‌های کارشناسی ارشد و بالاتر به کشورهای خارجی سفر می‌کردند، اما درحال‌حاضر در همه حوزه‌ها و شهرهای مختلف مراکز آموزش عالی تاسیس شده است و امکان تحصیل برای تمامی دانشجویان وجود دارد ضمن‌اینکه در گذشته کمتر از ۳ هزار استاد در دانشگاه‌ها مشغول به تدریس بودند که این آمار امروزه به ۸۲ هزار هیأت علمی افزایش پیدا کرده است.

شریعتی در خصوص مصوبات و آیین‌نامه‌های وزارت علوم برای دانشگاه‌ها گفت: مصوبه‌ای برای استعدادهای درخشان دانشگاه‌های سطح یک تدوین کرده‌ایم که براساس آن ۴۰ درصد ظرفیت پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی از میان دانشجویان ممتاز خود دانشگاه‌ها و بدون کنکور جذب شوند، ضمن اینکه آیین‌نامه تحصیل همزمان در دو رشته در دانشجویانی که نبوغ خاصی دارند و از برجستگی‌های علمی بالایی بهره‌مند هستند نیز تصویب شده است که برآن اساس بتوانند رشته دوم را همزمان با دوره تحصیلی خود بدون پرداخت هزینه به مدت دو ترم بگذرانند.

معاون وزیر علوم با تاکید بر اینکه این وزارتخانه مسئول اشتغال‌زایی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیست، گفت: ما می‌توانیم با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده است توان اشتغال‌پذیری دانشجویان را افزایش دهیم.

به گفته شریعتی نیاسر، رصد دانش‌آموختگان توسط دانشگاه‌ها یکی دیگر از برنامه‌هایی است که وزارت علوم بر اجرای آن مصر است که در این زمینه انجمن دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه نیز تاسیس شده است و دانشگاه‌ها باید بتوانند وضعیت دانشجویان را بعد از فارغ‌التحصیلی از نظر اشتغال رصد کنند. وی در ادامه با تاکید بر اینکه سالانه ۴ هزار دانشجو در دوره دکتری جذب دانشگاه‌های کشور می‌شوند، خاطرنشان کرد: در‌حال‌حاضر ۱۰۰ هزار دانشجوی دکتری در کشور وجود دارد و با این فرض که ۲۰ هزار از دانشجویان دکتری بدون شغل هستند نگرانی‌هایی در این زمینه ایجاد می‌شود.

معاون وزیر علوم با تاکید براینکه روند پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های کشور در دهه ۸۰ مشکلاتی را ایجاد کرده است و نیازمند نگاه تحولی دراین زمینه هستیم، گفت:‌ خوشبختانه با سیاست وزارت علوم این روند از سال ۹۳ مهار شده است و گام‌هایی برای ارتقای کیفی آموزش برداشته‌ایم.

معاون آموزشی وزارت علوم: از دیدگاه ما تقلب‌های علمی اگرچه محدود است؛ قابل‌توجیه نیست و استاد و دانشجو هر دو مسئول سلامت علمی مقالات خود هستند.  درهمین‌راستا، لایحه مقابله با تخلف علمی نیز در مجلس شورای اسلامی تصویب و به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است 

شریعتی نیاسر در بخش پایانی صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه تقلب‌های علمی به هیچ‌عنوان قابل‌توجیه نیست، گفت: آموزش عالی کشور یکی از سالم‌ترین فضاها به شمار می‌رود به همین خاطر کمترین خطاها در این حوزه اتفاق می‌افتد. بنابراین از دیدگاه ما تقلب‌های علمی اگرچه محدود است؛ قابل‌توجیه نیست و به همین دلیل لایحه مقابله با تخلف علمی در مجلس شورای اسلامی تصویب و به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است.

اخراج دانشجو و انفصال از خدمت استاد به دلیل تخلف

در همین راستا، معاون پژوهشی دانشگاه تهران از بررسی ۱۱ پرونده تخلف پژوهشی در کمیسیون اخلاق این معاونت در سال جاری خبر داد و گفت: امسال یک دانشجو به دلیل عدم رعایت ضوابط پژوهشی و تخلف در پژوهش اخراج و یک استاد نیز به همین دلیل به مدت شش ماه به انفصال از خدمت محکوم شد. محمد رحیمیان در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اعلام این مطلب درخصوص تخلف و تقلب علمی و پژوهشی و سیاست‌های دانشگاه تهران در برخورد با متخلفان افزود: مسئله اخلاق در پژوهش یکی از اولویت‌های  دانشگاه تهران به شمار می‌رود. ما از دو سال پیش فعالیت‌هایی در این زمینه داشته و برخورد با متخلفین را شروع کردیم که بسیار موفقیت‌آمیز بوده است. براین اساس در معاونت پژوهشی دانشگاه با مواردی که با عنوان تخلف و تقلب یاد می‌شود برخورد می‌کنیم تا اگر احیانا فردی بی‌احتیاطی و تخلف کرده باشد موضوع را ارزیابی و درنهایت برخورد کنیم. وی در ادامه با اشاره به ۱۱پرونده تخلف علمی در دانشگاه تهران در سال ۹۷  متذکر شد: خوشبختانه تعداد این پرونده‌ها در مقایسه با سال گذشته کاهش یافته است، به‌طوری‌که در سال ۹۶ تعداد این پرونده‌ها ۲۳  مورد بود.

رئیس دانشگاه تهران: کپی‌برداری از پایان‌نامه‌های دانشجویی یکی از مصادیق تخلف پژوهشی است و دانشجویانی که در رساله‌ یا پایان‌نامه خود کپی‌برداری کرده باشند متخلف شناخته شده و مطابق آیین‌نامه‌های مربوط با آنها برخورد می‌شود

رحیمیان خاطرنشان کرد: البته بخشی از تخلفاتی که اساتید دانشگاه تهران در زمینه پژوهشی و علمی داشتند بیشتر در نتیجه بی‌احتیاطی بود درواقع اساتید باید مقداری بیشتر مراقب باشند و به دانشجویان اعتماد بی‌جا نکنند چراکه گاهی مواقع این تخلفات از سوی دانشجویان و حتی از سوی فارغ‌التحصیلان اتفاق می‌افتد.

معاون پژوهشی دانشگاه تهران یادآور شد: در دانشگاه مواردی که مشمول مجازات می‌شود توسط دو کمیته بررسی می‌شود. یکی از این کمیته‌ها هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری اعضای هیات علمی و هیات تجدیدنظر است و دیگری کمیته انضباطی دانشجویان است. بنابراین ما پرونده افرادی را که تخلف کرده‌اند به این کمیته‌ها ارسال می‌کنیم و در آن کمیته تصمیم‌گیری می‌شود .

وی با بیان اینکه موارد و گزارش‌های مربوط به تخلفات علمی و پژوهشی دانشجویان و اعضای هیات علمی این دانشگاه توسط کمیسیون اخلاق در معاونت پژوهشی دانشگاه تهران بررسی می‌شود، گفت: اگر در این کمیسیون تشخیص داده شود که فرد موردنظر تخلفی کرده است، اگر توسط دانشجو اتفاق افتاده باشد به کمیته انضباطی و اگر تخلف توسط اعضای هیات علمی یا استاد اتفاق افتاده باشد به هیات تخلفات اعضای هیات علمی ارسال می‌شو؛ ضمن اینکه این معاونت پیشنهادهای خود را در مورد مجازات آنان ارائه می‌دهد. مثلا پیشنهاد می‌دهیم در پرونده آن فرد تذکر کتبی درج شود یا اینکه فرد مورد نظر به مدت شش ماه از فعالیت محروم شود یا حتی در مورد دانشجو پیشنهاد اخراج می‌دهیم. رحیمیان یادآور شد: مواردی وجود داشته است که در معاونت پژوهشی دانشگاه تهران پیشنهاد دادیم فرد خاطی اخراج یا حتی محروم از کار شود. در خصوص یک عضو هیات علمی که موارد اخلاقی در پژوهش را رعایت نکرده نیز حکم انفصال از کار به مدت یک ماه صادر شده و در واقع این افراد به دلیل عدم رعایت ضوابط پژوهشی مجازات شده‌اند.