نسرین هزاره مقدم

تورم در سال جاری تمامی مرزهای قابل تصور را پشت سر گذاشته و گرانی سنگین کالاهای خوراکی، زنگ‌های هشدار را به صدا درآورده است.

تقریباً تمام کالاهای خوراکی در بازه زمانی یک ساله، تورم ۱۰۰درصدی را تجربه کرده‌اند و داده‌های رسمی نیز دال بر دو برابر شدن قیمت سبد خوراکی‌ها در بازه یک سال اخیر است. براساس آنچه مرکز آمار ایران از شاخص‌های تورم مهرماه منتشر کرده، در یک سال منتهی به مهر امسال، نان و غلات و همچنین میوه‌ها و خشکبار ۱۰۰درصد گران شده‌اند و تورم سبزیجات نیز بیش از ۷۷درصد بوده است.

در این اوضاع، صحبت از دستمزد و افزایش دستمزد، فقط یک سراب بی‌پایان است، دستمزد با عدالت واقعی، چندین سال نوری فاصله دارد؛ فاصله‌ای که دیگر به تخمین و محاسبه نمی‌آید

رکوردشکنی شاخص‌های تورمی در مهرماه امسال، تقریباً بسیاری از غذاها و خوراکی‌های ساده را هم از دسترس طبقه کارگر خارج کرده؛ کارگرانی که عموما خانه ندارند، آموزش و درمان مناسبی ندارند و از تفریحات سالم هم محروم‌اند، حال از حق «تغذیه شایسته» نیز محروم شده‌اند.

چند برابر شدن قیمت خوراکی‌ها

در مهرماه، شاخص سالانه تورم به ۳۸.۹درصد رسیده است. نرخ تورم نقطه به نقطه و ماهانه هم به ترتیب ۴۸.۶درصد و پنج درصد اعلام شده و در حالی‌که تورم ماهانه کلی ۵درصد است، تورم خوراکی‌ها در یک ماه ۶.۴درصد اعلام شده است. تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی نیز در مهر ماه به ۶۴.۳درصد رسیده یعنی در مهرماه امسال به نسبت مهر سال قبل، خوراکی‌ها بیش از ۶۴درصد گران شده‌اند. در این میان، قیمت لوبیا چیتی با تورم ۲۵۵درصدی، ۳.۵ برابر و قیمت برنج ایرانی ۲.۵ برابر شده و حتی برنج خارجی ۶۱درصد گران شده است. حبوبات به عنوان کالای جایگزین گوشت در صدر گرانی‌ها قرار گرفته؛ لپه ۱۳۵درصد، لوبیا قرمز ۱۲۲درصد و عدس ۷۲درصد رشد قیمت داشته است. در این یک سال، رشد قیمت نان و غلات و میوه‌ها و خشکبار چیزی حدود ۱۰۰درصد بوده و حتی سبزیجات هم در بازه زمانی یک ساله بیش از ۷۷درصد گران شده‌اند.

تورم ماهانه اقلام خوراکی نیز بی‌سابقه بوده و بیشترین افزایش نرخ ماهانه را گوشت قرمز و سفید با ۶.۷درصد، ماهی‌ها با ۹.۳درصد، میوه و خشکبار با ۶.۹درصد و سبزیجات با ۱۱.۹درصد داشته‌اند.

مردم توان خرید گوشت ندارند

داده‌های میدانی از گرانی بی‌سابقه گوشت قرمز در هفته اخیر حکایت دارد. هر کیلو گوشت قرمز در ارزان‌ترین حالت، بیش از یک میلیون تومان قیمت دارد و براساس اعلام مقامات رسمی، آن‌چنان توان خرید مردم تنزل یافته که حتی گوشت‌های تنظیم بازاری هم دیگر خریدار ندارد. «مسعود رسولی» دبیر انجمن تولید و بسته‌بندی گوشت در این رابطه گفته است: «متأسفانه گوشت از سفره بسیاری از مردم حذف شده و میزان خرید به‌شدت کاهش یافته است.... در حال حاضر مشکلی در واردات و توزیع گوشت وجود ندارد و تقریباً همه امور در این بخش به‌صورت طبیعی انجام می‌شود. مشکل اصلی، ضعف قدرت خرید مردم است. واقعاً مردم توان خرید ندارند».

در هفته اخیر حتی قیمت گوشت‌های وارداتی برای چندمین بار دریک پنجره زمانی چندماهه، افزایش داشته است. در روزهای گذشته، ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی از «جمع‌آوری گوشت وارداتی از قفسه‌ها» در فروشگاه‌های بزرگ دست‌به‌دست شد، گویا متصدیان قصد داشتند برچسب‌های قیمت را بازهم افزایش دهند!

اما شرایط به گونه‌ای جلو رفته و عدم مدیریت بازار قیمت‌ها به جایی رسیده که دیگر «کالای جایگزینی» برای سفره‌ها وجود ندارد. کارگران که نمی‌توانند به دلیل قیمت‌های نجومی، گوشت قرمز بخورند، در خرید مرغ، ماهی و حبوبات نیز ناتوان شده‌اند. حتی قیمت حبوبات، سر به فلک کشیده و قیمت سبزیجات ساده نیز به ارقام غیرقابل باور رسیده است.

۱۶ میلیون تومان حقوق می‌گیرم و وقتی یک وعده غذا یک میلیون و ۳۰۰هزار تومان می‌شود چطور زندگی کنم؟ بازنشسته باید دو جا کار کند که روزی یک وعده غذای گرم بخورد

قیمت نجومی یک وعده پلو خورشت

 برای کارگران

یک کارگر بازنشسته از رنج سنگین زندگی کردن در شرایط فعلی می‌گوید. او به توصیف هزینه‌های سنگین یک وعده غذا برای ۵ نفر می‌پردازد: «بچه‌هایم مهمان‌مان بودند و تصمیم گرفتیم خورشت کرفس درست کنیم. میوه فروشی رفتم؛ یک خوشه کرفس خریدم ۲۰۰هزار تومان. باقی سبزیجات هم برای خورشت ۱۰۰هزار تومان شد و در مجموع ۳۰۰هزار تومان فقط پول سبزیجات خورشت شد! کمی بیش از نیم کیلو گوشت خریدم، شد ۸۰۰هزار تومان. یک میلیون و ۱۰۰هزار تومان، پول سبزی و گوشت خورشتی شد که خانواده ۵ نفره‌ام در یک وعده خوردند و حدود ۱۵۰هزار تومان هم پول برنج این غذا شد...».

این بازنشسته ادامه می‌دهد: می‌بینید که قیمت یک وعده غذا برای خانواده‌ام سر به فلک می‌کشد. ۱۶ میلیون تومان حقوق می‌گیرم و وقتی یک وعده غذا یک میلیون و ۳۰۰هزار تومان می‌شود چطور زندگی کنم؟ بازنشسته باید دو جا کار کند که روزی یک وعده غذای گرم بخورد چون حقوق بازنشستگی خرج یک هفته هم نیست.

زندگی؛ نیازمند شعبده‌بازی

هزینه یک وعده غذا، برای یک خانواده متوسط کارگری، گاهی سه برابر حداقل دستمزد روزانه‌ای است که در شورای عالی کار به تصویب رسیده اما مسئولان عالیرتبه توقع دارند کارگران با پایه مزد روزانه کمتر از ۴۰۰هزار تومان، امور زندگی را بچرخانند.

«نادر مرادی» فعال کارگری در این رابطه می‌گوید: براساس داده‌های مرکز آمار از سال ۱۳۹۶ تا امروز، قیمت لوبیاچیتی به عنوان یک قلم کالای ساده سفره‌ها، به تنهایی ۳۹۲۲ برابر شده. خب دستمزد کارگران چقدر رشد داشته؟ دستمزد در این بازه زمانی کمتر از ۱۵ برابر شده. این شکاف چطور قرار است پر شود؟

این فعال کارگری تاکید می‌کند که «در این اوضاع، صحبت از دستمزد و افزایش دستمزد، فقط یک سراب بی‌پایان است، دستمزد با عدالت واقعی، چندین سال نوری فاصله دارد؛ فاصله‌ای که دیگر به تخمین و محاسبه نمی‌آید».

سیاست‌های کالابرگی و یارانه‌ای 

جوابگوی واقعیت‌ها نیست

در همین شرایط وزیر کار، به جای برگزاری نشست‌های مزدی یا هر گونه تلاش برای ترمیم دستمزد، از سیاست‌های کالابرگی و یارانه‌ای دفاع می‌کند، کالابرگی که در بهترین حالت اعتبار آن برای هر عضو خانواده ۵۰۰هزار تومان است و سرجمع آن برای یک خانواده ۳ یا ۴ نفره، پول دو یا سه وعده غذای درست و حسابی هم نمی‌شود! ششم آبان، «احمد میدری» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در صحن علنی مجلس، واقعیت‌های مسلم زندگی توده‌های مردم را کنار گذاشت و واضح و روشن گفت: «۸۵درصد مردم از طرح کالابرگ الکترونیک رضایت دارند»!