۵۴ درصد ظرفیت مخازن سدها خالی است

 گزارش‌ها حاکی از آن است که در حال حاضر، با وجود ۲۲ میلیارد و ۶۲۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده در سدهای کشور، ۴۶ درصد ظرفیت مخازن سدها پر و ۵۴ درصد این ظرفیت خالی است.

به گزارش اکوایران، میزان ورودی مخازن کل کشور از ابتدای سال آبی تاکنون معادل ۳۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب بوده که در قیاس با سال گذشته که عددی معادل ۳۰ میلیارد و ۴۷۰ میلیون مترمکعب بوده، ۲۷ درصد رشد داشته است. همچنین میزان کل خروجی سدهای کشور نیز نسبت به سال قبل با ۱۸ درصد افزایش مواجه بوده است.

وضعیت سدهای مهم (شرب و کشاورزی) از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهرماه) تا ۱۸ شهریورماه بیانگر این است که تعدادی از سدهای کشور کمتر از ۱۵ درصد آب دارند، سد دوستی و طرق استان خراسان رضوی ۸ درصد، سد، خداآفرین استان آذربایجان شرقی ۸ درصد، سد بارون استان آذربایجان غربی ۱۳ درصد، سد نهرین استان خراسان جنوبی ۱۳ درصد، سد تنگوئیه سیرجان استان کرمان ۱۱ درصد و سد ساوه استان مرکزی ۱۰ درصد پر هستند.

در این بین سد رودبال داراب استان فارس ۱ درصد و چاه‌نیمه‌های استان سیستان و بلوچستان تنها ۴ درصد پر هستند و میزان پرشدگی وشمگیر، گلستان و بوستان استان گلستان صفر است.

همچنین ارتفاع کل ریزش‌های جوی کشور معادل ۲۱۰.۳ میلیمتر است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت (۲۴۶.۳ میلیمتر) ۱۵ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (۲۰۲.۵میلیمتر) ۴ درصد افزایش نشان می‌دهد.

تیرماه نیز، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با عنوان «بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه» در بخش آب اعلام کرد که وضعیت موجود بخش آب بیانگر آن است که منابع آب تجدیدشونده کشور نسبت به متوسط بلندمدت کاهش چشم‌گیری داشته است. علاوه‌بر آن، آمار و ارقام نشان می‌دهد که بیش از 70 درصد منابع آب تجدیدشونده کشور استحصال و مصرف می‌شود.

این موارد در کنار پیش‌بینی تداوم خشک‌سالی در کشور و تغییر اقلیم، حاکی از وقوع بحران آب است. مصادیق این بحران مانند از بین رفتن زیست‌بوم‌های آبی کشور، تخریب منابع آب زیرزمینی و بروز مناقشات محلی در مورد آب قابل ‌ذکر است.

سدها به کمک آب نیامدند

معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات آب اتاق بازرگانی ایران نیز در گفت‌وگو با ایلنا یادآور شد: عوارض سوء احداث سدها وجود دارد و موجی از نگرانی را ایجاد می‌کند، امیدواریم در برنامه‌های آب برای رفع آن تدبیر اندیشیده شود.

عباس کشاورز، درباره مزایا و معایب احداث سد گفت: در تمام دنیا به‌دنبال ذخیره کردن آب هستند تا برنامه‌های بلندمدت برای استفاده داشته و یا با نظم تقاضا را تطبیق دهند؛ اما در کشور ما و کشورهای مشابه ما بخش عمده منابع آب از منابع زیرزمینی است این آب از روان‌آب‌های سطحی و سیلاب‌ها تغذیه می‌شوند، زمانی که ما در مسیر رودخانه سد احداث می‌کنیم فرصت تغذیه آب زیرزمینی را می‌گیریم و یکی از دلایل بحران آب زیرزمینی و اتفاقات ناگواری که در کشور رخ داده و در آینده هم اگر تدبیر نکنیم تشدید خواهد شد احداث سد در مسیر رودخانه‌هایی است که آب‌های زیرزمینی را تغذیه می‌کنند.

وی ادامه داد: مسئله دیگر اینکه عمدتا با احداث سد به اکوسیستم زیر سد توجه نکردیم و بر مبنای دیدگاه اقتصادی و مصرف آب سعی کردیم همه آب را برای خودمان برداریم و این باعث شد مسیر رودخانه‌ها، تالاب‌ها، دریاچه‌ها و بدنه‌های آبی که در مسیر و یا انتهای رودخانه بوده تخصیص آب نداشته باشند و باعث بروز پدیده‌های زیست محیطی ناگوار شود. از جمله یکی از دلایلی که ما محیط زیست را از دست دادیم و پوشش گیاهی ضعیف شده و شاهد ریزگرد هستیم.

معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات آب اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: اکنون در اغلب مخازن سدها حجم زیادی آب تبخیر می‌شود و در این رابطه هیچ تدبیری اندیشیدن نشده است. در هر حال عوارض سوء احداث سدها وجود داشته و موجی نگرانی است، امیدواریم در برنامه‌های آب برای رفع آن تدبیر اندیشیده شود.