ریحانه جولایی

گرفتن ویزای ایران کار چندان راحتی نیست و توریست‌ها برای گرفتن ویزای ایران باید زمان زیادی را در انتظار بمانند تا به درخواستشان پاسخ داده شود. حالا مدتی است که به گفته تورگردانان این معطلی برای دریافت ویزای ایران بیش از گذشته شده است.

با آن‌که طبق آخرین مصوبه ستاد ملی کرونا محدودیت صدور ویزای ایران به‌ویژه برای گردشگران خارجی برداشته‌ شده است، اما به گفته تورگردانان صدور ویزای ایران بیشتر از دو هفته می‌شود با اختلال مواجه شده است و ‌پاسخ شفافی برای این وضعیت وجود ندارد و در صورت ادامه آن، بازار گردشگری ایران حتماً با مشکل جدی مواجه خواهد شد.

شایعة خبر ازسرگیری صدور ویزا برای گردشگران خارجی!

با شیوع کرونا در جهان بسیاری از کشورها با رکود گردشگر مواجه شدند. خبر ازسرگیری صدور ویزای توریستی برای گردشگران خارجی به ایران بعد از دو سال سخت، یکی از بهترین خبرهایی بود که به گوش فعالان این حوزه رسید. البته افتادن صنعت گردشگری ایران به راه سنگلاخ به ‌پیش از شیوع کرونا و پیش‌تر از آن برمی‌گردد و درواقع زنگ کسادی بازار از سال 98 به صدا درآمده بود. در سال 98 طبق برآوردها بالای 32 هزار میلیارد خسارت دیدیم و خبر ازسرگیری صدور ویزای توریستی همچون باد به بادبان‌های کشتی گردشگری ایران وزید. بااین‌حال همچنان مشکلات صدور ویزا مانند سابق به قوت خود باقی است.

همان‌طور که پیش‌تر هم به آن اشاره شد تورگردانان از اینکه بیش از دو هفته است به درخواست ویزای گردشگران پاسخی داده نشده است اعلام نارضایتی کرده‌اند. آن‌ها گفته‌اند در این مدت، شاید معدود افرادی موفق شده باشند ویزای ایران را بگیرند. در یک مورد نیز ویزای یک نوزاد شش‌ماهه پس از ۲۰ روز صادر شده، درحالی‌که ویزای مادرش پیش‌تر صادر شده بود.

آژانس‌های گردشگری، توراپراتورها و همچنین مسئولان مربوطه در معاونت گردشگری می‌گویند: اخلال در صدور ویزا بدون آن‌که پاسخ شفاف و واضحی از سوی وزارت خارجه، مرجع صادرکننده ویزا وجود داشته باشد، رخ ‌داده است. وزارت خارجه طبق مصوبه ستاد ملی کرونا گفته فقط به کشورهایی که درگیری شدید با کرونا دارند ویزا نمی‌دهد. در آخرین مصوبه این ستاد صدور ویزا فقط برای اتباع چند کشور آفریقایی متوقف‌شده بود. بااین‌وجود، تورگردانان می‌گویند تمام درخواست‌های ویزا که در دو هفته اخیر ثبت‌شده بدون پاسخ مانده است. با اداره روادید در وزارت خارجه هم که تماس گرفته می‌شود پاسخ دقیق و واضحی دریافت نمی‌شود.با استناد به گفته یکی از توراپراتورها نزدیک به ۲۰ روز شده که درخواست‌های ویزای گردشگران متقاضی سفر به ایران را در سایت ویزای الکترونیک وزارت خارجه ثبت‌شده، اما هنوز جواب هیچ‌یک از آن درخواست‌ها نیامده است و وزارت خارجه نیز پاسخ روشنی نمی‌دهد و فقط گفته در دست بررسی است و حالا آن‌ها نمی‌دانند به توریستی که معطل‌مانده، چه پاسخی بدهند.

 سنگ‌اندازی در مسیر درخواست‌های سفر به ایران

بسیاری از فعالان حوزه گردشگری بر این باورند که نبود ویزا می‌تواند صنعت گردشگری، سلامت و تجارت یک کشور را بهبود ببخشد. درحال‌حاضر که با شروع دوباره درخواست‌های سفر به ایران از سوی کشورهایی مانند عمان، قطر، کویت و امارات برای درمان و از کشورهای اروپایی برای سیاحت مواجه شده‌ایم نیازمند تصمیم‌گیری سریع در این خصوص هستیم تا راه ورود را برای گردشگران خارجی تسهیل کنیم. بااین‌حال ظاهراً درخواست‌ها با ایرادگیری‌های عجیب که قابل اصلاح است، رد می‌شود. روند رسیدگی به درخواست‌ها و صدور ویزا به‌شدت کند شده است. اداره روادید در وزارت خارجه در بیشتر مواقع به تلفن‌ها پاسخ نمی‌دهد. هیچ جواب روشنی وجود ندارد که به آژانس یا گردشگر خارجی داده شود. طبیعی است که آن‌ها دلسرد و منصرف شوند. هرروز سنگ‌اندازی برای گردشگری بیشتر می‌شود. اگر صدور ویزا را متوقف کرده‌اند یا رویه دیگری را در پیش‌گرفته‌اند باید به آژانس‌های گردشگری اطلاع بدهند.

این در حالی است که به علت شیوع ویروس کرونا دو کشور چین و هند که از مهم‌ترین مقاصد گردشگری آسیا هستند به‌شدت آسیب‌دیده‌اند؛ وضعیت ایران از این نظر در شرایط فعلی بسیار بهتر از کشورهای گردشگرپذیر دیگر است. اگر دقت کنید درحال‌حاضر آمار چندانی از وضعیت ترکیه در رسانه‌ها وجود ندارد و این کشور به‌شدت در حال تبلیغات برای جذب توریست است اما متأسفانه در ایران دست به خودتحریمی زده‌‌ایم و درها را روی خود بسته‌ایم تا توریست وارد نشود؛ آن عده‌ای هم قصد ورود به کشور را دارند آن‌قدر با سختی مواجه می‌شوند که عطای آمدن را لقایش می‌بخشند. یکی از مشکلات تورگردان‌ها هم همین موضوع است. آن‌ها می‌گویند با هزار سختی افراد را متقاعد می‌کنیم که به ایران بیایند اما حالا با مشکل ویزا مواجه شده‌ایم.

دود عدم صدور ویزا در چشم تورگردانان و آژانس‌ها

به دنبال این وضعیت، هفته گذشته جامعه تورگردانان ایران مذاکراتی با مقامات مربوطه در وزارت خارجه داشت و از رفع محدودیت و مشکل در صدور ویزای ایران خبر داد. این تشکل به تورگردانان اطلاع داد که در پی توقف ویزای متقاضیان کشورهای اروپایی ازجمله فرانسه و انگلیس، پیگیری‌های لازم به عمل آمد و مقرر شد صدور ویزاها بلافاصله و از همان روز انجام شود. باوجوداین پیگیری و قول همکاری، اما تورگردانان می‌گویند تغییری در وضعیت ایجاد نشده و همچنان بیشتر درخواست‌ها که از هفته‌های پیش ثبت‌شده، بی‌پاسخ‌مانده است.

به گفته یکی از تورگردانان در اصفهان ۱۲ روز از ثبت درخواست ویزا برای گردشگران اروپایی گذشته است، با این‌که گفتند اوضاع درست‌شده، اما هیچ اتفاقی نیفتاده است و چند نفر انگشت‌شمار موفق شده‌اند ویزا بگیرند. اما چه معیاری وجود دارد؟ دستورالعمل تغییر کرده؟ چه شده است؟ این‌که می‌گویند درخواست ویزا در دست بررسی است آن‌هم برای توریستی که همه جزئیات و برنامه سفرش را از قبل اعلام کرده است چه معنایی می‌دهد؟

مدیر یک آژانس گردشگری در شیراز در اعتراض به تأخیر ایجاد شده در روند رسیدگی به ویزای ایران که از یک روز به ۲۰ روز رسیده است، گفته است مسافرانی داشته که پاسخ ویزای آن‌ها با تأخیر زیاد و بعد از زمان سفرشان به ایران آمده و همین باعث کنسل شدن سفرشان شده است. اگر این ضربه به بازار گردشگری ایران و تورگردانی نیست، پس چیست!؟ آن‌هم در شرایطی که جذب گردشگر به‌سختی و با پیگیری‌های فراوان اتفاق می‌افتد.

تورگردانان از اینکه بیش از دو هفته است به درخواست ویزای گردشگران پاسخی داده نشده است اعلام نارضایتی کرده‌اند. آن‌ها گفته‌اند در این مدت، شاید معدود افرادی موفق شده باشند ویزای ایران را بگیرند

یکی از تورگردانان نیز از دشواری جذب گردشگر به ایران چنین می‌گوید: بر اساس تجربه شش‌ساله‌ام، فقط ۱۰ درصد درخواست‌ها به تور و سفر ایران تبدیل می‌شود. برای هر سفر دست‌کم ۳۰ ایمیل ردوبدل می‌شود. بعدازآن همه سختی، تازه فرآیند گرفتن ویزا شروع می‌شود، تازه این شرایط برای اتباع کشورهای خاص سخت‌تر است.

طبق اظهارات آژانس‌های گردشگری و تورگردانان، تا پیش‌ازاین، روند رسیدگی و پاسخ‌دهی به ویزای اتباع آمریکا، انگلیس و کانادا که به آن‌ها کشورهای خاص گفته می‌شود، طولانی بود که گاه بیش از یک ماه زمان می‌برد و برای باقی اتباع خارجی این فرایند کمتر از سه روز طول می‌کشید و در مواردی ۴۸ ساعته ویزا صادر شده است. وزارت خارجه بارها از سرعت عمل صدور ویزای ایران و پاسخ‌دهی تا کمتر از سه روز سخن گفته بود.

ویزاهای کاری و سلامت هم با مشکل روبه‌رو شده

مشکل عدم صدور ویزا تنها مختص توریست‌ها نیست. بسیاری از تجار هم برای آمدن به ایران با مشکل روبه‌رو شده‌اند. یک تبعه چینی که حدود ۱۰ روز پیش برای دریافت ویزای تجاری ایران اقدام کرده، با توجه به فرارسیدن زمان سفرش از طریق دعوت‌کننده ایرانی پیگیر شده و این پاسخ را از اداره روادید در وزارت خارجه گرفته است: «در دست بررسی است. منتظر بمانید. جواب‌ ویزا معمولاً تا یک هفته کاری خواهد آمد.» چینی‌ها جزو اتباع خارجی هستند که بدون ویزا می‌توانند به ایران سفر کنند، اما کرونا مقررات این کشور را تغییر داده و سخت‌تر کرده است، آن تبعه چینی می‌گوید برای برگشت به کشورش باید مدارک ویزای جایی را که به آن سفرکرده است ارائه کند و نشان دهد که به انگیزه توریستی از کشور خارج نشده، به خاطر کرونا هنوز مرزهای چین برای سفرهای توریستی باز نشده است.

تغییرات نرخ ارز ایران را  برای توریست‌های خارجی به مقصدی جذاب تبدیل کرده و همین امر باعث قرارگیری ایران در مقاصد انتخابی گردشگران سلامت شده است. اما بلاتکلیفی ویزا در این میان یکی از مشکلات مهم است به‌طوری‌که توریست‌ها نمی‌دانند آیا می‌توانند به ایران سفر کنند یا خیر؟

از موارد دیگری که در چند سال اخیر بسیار دیده می‌شود موارد سلامت و گردشگری سلامت است. پیشرفته بودن تجهیزات پزشکی و پزشکان خوب، ایران را تبدیل به گزینه‌ای به‌صرفه در حوزه پزشکی برای کشورهای همسایه کرده است. از سوی دیگر تغییرات نرخ ارز موجب شده تا ایران برای توریست‌های خارجی ارزان‌تر از قبل شود و همین امر باعث قرارگیری ایران در مقاصد انتخابی گردشگران سلامت شده است. اما در این مورد هم یکی از مشکلات مهم بلاتکلیفی ویزا است به‌طوری‌که توریست‌های نمی‌دانند آیا می‌توانند به ایران سفر کنند یا خیر؟

ضرورت نجات بخش خصوصی بازار گردشگری از رکود فعلی

پیشنهاد کارشناسان این حوزه این است که وزارت امور خارجه باید برای تسهیل ویزای توریست‌های ورودی هرچه زودتر تصمیم‌گیری کند، زیرا دیگر بخش خصوصی حاضر در بازار گردشگری ایران بیشتر از این نمی‌تواند در رکود فعلی باقی بماند. شکی نیست کسی که در این شرایط قصد سفر بین‌المللی دارد آن‌هم از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اروپا که توریست‌های مرفه محسوب می‌شوند استانداردهای سلامت و کرونا را به شکل حداکثری رعایت می‌کند. شرکت‌ها و استارت‌آپ‌هایی هم که در حال جذب این توریست‌ها هستند از نخبه‌های اکوسیستم استارت‌آپی و فضای گردشگری هستند و ملاحظات داخلی در زمینه پروتکل‌ها را حتماً رعایت خواهند کرد.ایران با داشتن پتانسیل‌های زیاد می‌تواند یکی از قطب‌های گردشگری، سلامت و تجارت در جهان باشد اما نبود مدیریت صحیح و نگاه‌های درست به این مسئله ایران را تبدیل به کشوری کرده است که برای سفر به آن باید زمان طولانی برای گرفتن ویزا طی شود. با توجه به شرایط این روزها جذب توریست از هر نوع آن می‌تواند کمک بزرگی به اقتصاد به زانو درآمده کشور باشد، موضوعی که انگار مسئولان به آن توجهی نمی‌کنند و در پی ‌سنگ‌اندازی بیشتر در این زمینه هستند.