جایی که رعایت پروتکل‌ها، تحت‌الشعاع گرانی اجاره مسکن قرار می‌گیرد؛
معضلی به نام ازدحام در خوابگاه‌های دانشجویی
سعیده علیپور
ستاد ملی مقابله با کرونا در حالی مجوز بازگشایی دانشگاه‌ها از ۱۵ آبان ماه را صادر کرده است که بسیاری نگران رعایت پروتکل‌های بهداشتی در این فضاهای آموزشی، به خصوص خوابگاه‌های دانشجویی هستند. همین نگرانی سبب شد تا در روزهای اخیر بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت از یکی از خوابگاه‌های دخترانه و پسرانه در تهران بازدید کند و در جریان رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی دانشجویان در دوران کرونا قرار گیرد؛ اما بخشی از آنچه دید، تصویری از اتاق دانشجویان پسر خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی بود که در شبکه‌های اجتماعی هم دست به دست شد. آشفتگی، بهم ریختگی و کثیفی که در عکس‌های منتشر شده به وضوح دیده می‌شد، هر چند بسیاری را یاد خاطراتشان انداخت و سبب خنده شد، اما نگرانی‌ها در خصوص روند بازگشایی دانشگاه‌ها را نیز افزایش داد. آنچه در تصاویر مشاهده می‌شد نه تنها بویی از بهداشت دوران کرونایی نبرده بود که حتی به بسیار کمتر از آن هم توجهی نداشت.
خوابگاهی‌های همیشه معترض
هر چند کمتر از دو سال است که به دلیل شیوع کرونا، بسیاری از خوابگاه‌های دانشجویی به حالت نیمه تعطیل درآمده و اغلب دانشجویان در مراکز آموزشی حضور ندارند، اما برخی از رشته‌ها و مقاطع دانشجویی، مجبور به حضور در دانشگاه‌ها بوده و دانشجویان نیز در صورت تمایل می‌توانستند از برخی خوابگاه‌ها استفاده کنند. آن هم با تراکم جمعیتی کمتر که خطر شیوع کرونا را در این فضاها کاهش می‌داد. اما آنچه باعث نگرانی است، استفاده از خوابگاه‌ها با حضور همه دانشجویان است. اتفاقی که با بازگشایی دانشگاه‌ها رخ خواهد داد.
کمبود فضای مناسب برای هر دانشجو و البته امکانات بهداشتی کافی مثل دستشویی، حمام و آشپزخانه، رعایت بهداشت را به یکی از چالش‌های اصلی خوابگاه‌های دانشجویی تبدیل کرده است. هر چند که برخی این مشکل را تنها مختص به پسران می‌دانند، اما کمبود فضا برای دانشجویان دختر هم شرایط را برای رعایت نظافت سخت می‌کند و نمی‌تواند انتظار تصویر چنان متفاوتی از خوابگاه دختران داشت.
کمبود فضای مناسب برای هر دانشجو و البته امکانات بهداشتی کافی مثل دستشویی، حمام و آشپزخانه، رعایت بهداشت را به یکی از چالش‌های اصلی خوابگاه‌های دانشجویی تبدیل کرده است
این موضوع یکی از قدیمی‌ترین معضلات دانشجویان در ایران است به طوری که قبل از شیوع کرونا نیز اعتراضات دانشجویان ساکن خوابگاه‌های مختلف همواره حول محور کیفیت غذا، امکانات رفاهی و بهداشتی و قوانین سخت‌گیرانه و البته هزینه‌ها متمرکز بود و هر ساله حواشی فراوانی در دانشگاه‌های مختلف کشور ایجاد می‌کرد. با این حال به دلیل کمبود بودجه، توسعه خوابگاه‌های دانشجویی جزو اولویت‌های آخر روسای دانشگاه‌های سراسر کشور بوده است. اما امسال با بازگشایی دانشگاه‌ها به نظر می‌رسد یک سویه دیگر هم به این اعتراضات اضافه خواهد شد و آن هم نگرانی از شیوع کرونا در فضاهای خوابگاهی است.
غیبت برای دانشجویان واکسن‌نزده
دیروز مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی گفت که تکمیل واکسیناسیون دانشگاهیان، از الزامات شروع آموزش حضوری است و تا پایان آبان هم واکسن دانشجویان به حدود ۱۰۰ درصد می‌رسد.
هرچند محمدرضا آهنچیان گفت که دانشجوی واکسن‌نزده غایب حساب خواهد شد، اما نگاهی به کاهش تمایل به واکسیناسیون در بین شهروندان و همچینین عدم الزام ارائه کارت واکسن در قریب به صددرصد خدمات در کشور این واهمه را ایجاد می‌کند که شماری از دانشجویان نیز در میان خیل واکسن‌نزده‌ها باشند و البته کسی هم مانع ورود آنها به دانشگاه نشود. در این میان با توجه به گزارش آمار 65 درصدی در خصوص مصونیت واکسیناسیون و توصیه متخصصان به ادامه رعایت پروتکل‌های بهداشتی، نمی‌توان امید داشت که صرف واکسیناسیون مشکل شیوع کرونا در کشور و به خصوص مراکز آموزشی را حل کند و مرگ و میر را کاهش دهد.در این میان کمبود چشمگیر امکانات در فضاهای آموزشی اعم از دانشگاه‌ها و مدارس و به خصوص خوابگاه‌های دانشجویی که سوژه این گزارش هم هست بیم آن را ایجاد می‌کند که بعد از 15 آبان ماه و بازگشایی مراکز آموزشی با موج شدیدی از شیوع کرونا در کشور مواجه شویم که این بار کودکان و نوجوانان و جوانان را در معرض خطر بیشتر قرار می‌دهد و بار روانی بیشتری را به شهروندان وارد می‌کند.
افزایش تقاضا برای خوابگاه
در صورت بازگشایی دانشگاه‌های کشور به صورت حضوری از 15 آبان ماه، پیش‌بینی می‌شود خوابگاه‌ها از آذر ماه پذیرای دانشجویان از کل کشور باشند. این در حالی است که براساس برآوردها 255 هزار نفر در ایران سالانه در خوابگاه‌ها اقامت دارند تا تحصیل کنند. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود با توجه به بالا رفتن نرخ کرایه خانه در تهران و سایر شهرهای کشور متقاضیان خوابگاه امسال رشد قابل‌توجهی داشته باشند و حتی دو برابر شود.
افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن و اجاره‌بها، افزایش هزینه تردد در سطح شهر‌ها، افزایش نرخ اقلام اساسی و خوراکی در طی دو سال اخیر باعث سخت شدن زندگی در شهرهای بزرگ به ویژه تهران شده است. اما این افزایش تورم و قیمت‌های اقلام اولیه زندگی، ادامه تحصیل دانشجویان را نیز با چالش مواجه خواهد کرد؛ به ویژه دانشجویانی که مجبور به ادامه تحصیل در شهر دیگر هستند.
نرخ اجاره بهای مسکن در تهران و شهرهای بزرگ براساس مصوبه وزارت مسکن و شهرسازی باید بین ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش پیدا کند، اما این افزایش گاهی حتی تا ۶۶ درصد گزارش شده است. در این شرایط بسیاری که در سال‌های گذشته از پانسیون‌ها یا خانه‌های دانشجویی استفاده میکردند به سمت خوابگاه‌ها تمایل پیدا می‌کنند. این در حالی است که در ظرفیت و زیر‌ساخت‌های این خوابگاه در این سال‌ها بهبود قابل‌توجهی ملاحظه نمی‌شود.
هزینه خوابگاه دانشگاه دولتی چقدر است؟
چندی پیش البته میزان مصوب هزینه خوابگاه دانشگاه دولتی و دانشگاه‌های کشور در سال تحصیلی 1400 - 1401 از سوی صندوق رفاه دانشجویی اعلام شد.
خوابگاه‌های دانشگاه‌های سراسر کشور بر اساس آخرین رتبه‌بندی صندوق رفاه دانشجویان، شامل خوابگاه دانشجویی سطح‌های یک، دو، سه و چهار است. با توجه به این مصوبه هزینه خوابگاه دانشجویی دولتی سطح یک، برای خوابگاه‌های دارای اتاق یک و دو نفره 82 هزار و 500 تومان است. خوابگاه‌های سه و چهار نفره 66 هزار تومان، خوابگاه‌های 5 و 6 نفره 57 هزار و 700 تومان است. هزینه خوابگاه‌های دانشجویی هفت و هشت نفره 49 هزار و 500 تومان و برای خوابگاه‌های 9 نفره و بیشتر 46 هزار و 200 تومان است. هر چند این مبلع رشد 15 درصدی را نسبت به نرخ سال گذشته نشان می‌دهد، اما با توجه به کم بودن هزینه آن به نسبت اجاره آزاد یک اتاق با کمترین امکانات در حاشیه شهر باز گزینه مناسب‌تری برای بسیاری از دانشجویان است.
چالش خوابگاه و غذای دانشجویی
بسیاری از کارشناسان معتقدند تا زمانی که پاندمی کرونا وجود دارد، واکسیناسیون دانشجویان نمی‌تواند نافی رعایت پروتکل‌های بهداشتی در خوابگاه‌ها باشد؛ بنابراین در عمل با رعایت فاصله‌گذاری، دانشگاه‌ها نمی‌توانند به همان میزان ظرفیتی که قبل از کرونا به اسکان دانشجویان اختصاص می‌دادند، عمل کنند.
در این میان بسیاری از دانشگاه‌ها که حتی در شرایط غیرکرونایی هم با کمبود خوابگاه مواجه بودند، دانشجویان را به سمت خوابگاه‌های خصوصی هدایت میکردند؛ اما بسیاری از خوابگاه‌های خصوصی طی دو سال اخیر در عمل به تعطیلی کشانده شده و امکان مشارکت در اسکان دانشجویان در این خوابگاه‌ها از بین رفته است.
در این میان تورم افسارگسیخته مواد غذایی در 2سال گذشته نکته دیگری است که سلف سرویس‌‌های دانشگاه‌ها را با چالش تامین غذای با کیفیت برای دانشجویان مواجه می‌کند. در همین باره علیرضا بهرامی، معاون دانشجویی دانشگاه اراک در این‌باره به ایسنا گفته است: «کمبود خوابگاه‌ها در شهر اراک به‌دلیل جمع‌شدن خوابگاه‌های خصوصی و همچنین کمبود بودجه جهت تامین تغذیه دانشجویان ازجمله نگرانی‌های بزرگ دانشگاه‌ها درصورت حضوری‌شدن آموزش در دانشگاه‌هاست». او می‌افزاید: «قیمت تمام‌شده هر پرس غذا برای هر دانشجو قبل از انتشار ویروس کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها ۷.۵۰۰ تا ۸هزار تومان بوده است درحالی‌که هم‌اکنون میانگین قیمت تمام‌شده هر پرس غذا برای هر دانشجو بین۳۰ تا ۳۵هزار تومان است و نکته مهم این است که برای این موضوع افزایش بودجه‌ای پیش‌بینی نشده است». در همین حال، ناصر مطیعی، رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم از افزایش نرخ اجاره‌بهای خوابگاه و ژتون تغذیه دانشجویان در سال تحصیلی جدید خبر داده اما اعلام مبلغ افزایش این نرخ را به مشخص‌شدن وضعیت حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها در ترم جاری موکول کرده است.
غلامرضا غفاری، سرپرست سازمان امور دانشجویان وزارت علوم نیز در همین راستا در نشست سراسری آنلاین معاونان دانشجویی دانشگاه‌ها، گفته است: «با توجه به تعطیلی آموزش حضوری دانشگاه‌ها و تعطیلی خوابگاه‌ها و سایر بخش‌های رفاهی و خدماتی، آغاز مجدد همه این فعالیت‌ها اعتبارات خاصی لازم دارد. بنابراین تخصیص کامل اعتبارات سازمان امور دانشجویان و صندوق رفاه و توجه ویژه به این حوزه در بودجه ضروری است».
هر چند در حال حاضر به نظر می‌رسد عزم دولت برای بازگشایی مراکز آموزشی جدی است، اما در عمل به دلیل کمبود امکانات خوابگاهی شاید شمار کمتری از دانشجویان تمایل داشته باشند که ریسک زندگی در خوابگاه‌هایی با کمترین میزان فاصله‌گذاری و امکانات بهداشتی را به جان بخرند.
دیدگاه تان را بنویسید