در تکاپوی کمک به پناهجویان همسایه

ریحانه جولایی

اربعین نزدیک است و این روزها گروه زیادی از مردم قصد سفر به کربلا را دارند، با این حال به دلیل شرایط خاص کرونایی امکان رفتن برای همه فراهم نیست. دولت عراق به تعداد محدودی اجازه ورود داده است؛ هرچند بسیاری معتقدند همین تعداد هم در شرایط همه‌گیری کرونا و زمانی که کشور از نظر بیماری در حال رسیدن به یک ثبات نسبی است زیاد به نظر می‌رسد. از سوی دیگر مقامات کشور بارها اعلام کرده‌اند که مرزهای زمینی به عراق بسته است و امکان پیاده‌روی از مرزهای کشور وجود ندارد. با این حال عده زیادی برای بی‌توجه به گفته‌های مقامات عزم سفر به کربلا کرده‌اند.

شرط و شروط عراق برای زائران ایرانی

دولت عراق داشتن ویزای معتبر، کارت واکسیناسیون و داشتن گواهی‌نامه منفی کرونا (۷۲ ساعت قبل) را از جمله شروط ورود زائران به این کشور اعلام کرده اما با این حال باز هم عده‌ای از طریق زمینی یا بدون ویزا به عراق رفته‌اند. پس از اینکه این شروط رسانه‌ای شد، سازمان حج و زیارت ایران اعلام کرد که ۵۴ شهروند ایرانی که به صورت غیرمجاز وارد خاک عراق شده بودند، دستگیر شده‌اند. بعد از آنکه اعلام شد امسال عراق به دلیل کرونا به مسافران زمینی اربعین اجازه ورود نمی‌دهد و همه مسافران باید فقط از طریق هواپیما سفر کنند، تخلفات گسترده‌ای در شرکت‌های هوایی گزارش شد که بیشترین آن مربوط به قیمت بلیت هواپیما بود. سقف قیمت بلیت هواپیما پنج تا شش میلیون تومان تعیین شد که در مقایسه با هزینه سفر زمینی بسیار بیشتر است. با این حال گزارش‌های مردمی نشان می‌داد که قیمت بلیت شماری از شرکت‌های هوایی از این میزان که تعیین شده بیشتر است!

خواندن فاتحه فاصله اجتماعی در هواپیمای دو طبقه به مقصد نجف!

پس از اعلام رسمی قیمت بلیت هواپیما در روزهای اخیر، کلیپی از انبوه مسافران ایرانی داخل یک هواپیما منتشر شد و همین فیلم صدای اعتراض بسیاری را بالا برد. در ابتدای این فیلم شخصی که فیلم‌برداری می‌کند می‌گوید از داخل هواپیمای ایلوشن که دو طبقه شده است، فیلم می‌گیرد. در ادامه این فیلم نشان می‌دهد که مسافران بدون رعایت فاصله کنار هم و به صورت دو طبقه نشسته‌اند. همچنین در فیلم مذکور برخی از افراد ماسک دارند و همین موضوع نشان می‌دهد که فیلم مربوط به سال‌های گذشته نیست. چند ساعت بعد از انتشار این فیلم خبرگزاری‌ها اعلام کردند که این کلیپ واقعی و مربوط به همین روزهای اخیر است. خبرگزاری ایسنا به نقل از یک مقام سازمان هواپیمایی ایران نوشته که این هواپیما «نظامی» است و زیر نظر سازمان هواپیمایی کشوری نیست و خبرگزاری فارس هم نوشت این هواپیما «باری» است. اما در ساعات بعد مشخص شد این هواپیما نظامی بوده و مجوزی بابت این پرواز از سازمان هواپیمایی کشوری دریافت نکرده است است و مشخص نیست با کدام مجوز این حجم از زائران را به کربلا می‌برد؟

نکته جالبی که توجه بیشتر کاربران فضای مجازی را به خود جلب کرده، دو طبقه کردن این هواپیماست به این صورت که در نزدیکی سقف هواپیما جایی تعبیه شده است که مسافران در طبقه به اصطلاح دوم هم مستقر شوند! هواپیما به دو قسمت تقسیم شده و در سمت راست آن زنان و سمت چپ مردان نشسته‌اند و طبقه بالا هم حامل مردان است. نکته عجیب‌تر اینکه بسیاری از این مسافران پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکرده و بدون ماسک و در نزدیک‌ترین فاصله با یکدیگر نشسته‌اند در حالی که در همه پروازهای مسافری در دنیا با وجود شرط واکسیناسیون و تست منفی PCR همه مسافران باید از ماسک استفاده کنند.

کمی بعدتر، خبرگزاری فارس با تأیید اینکه فیلم مربوط به مسافران عراق است، با هدف توجیه این اتفاق نوشت: با توجه به بالا بودن هزینه‌های بلیت پروازهای اربعین و سر‌پیچی بسیاری از دفاتر از عرضه بلیت با قیمت مصوب، برخی زوار و‌ به ویژه موکب‌داران با هواپیمای باری به عراق سفر کردند.

از سوی دیگر یک مقام مسئول در سازمان هواپیمایی کشوری این کلیپ را تأیید و اعلام کرد که هواپیماهای نظامی مانند این هواپیما نیازی به اخذ مجوز از سازمان هواپیمایی کشوری ندارند اما اگر بخواهند پروازی غیرنظامی انجام دهند باید مجوز آن را دریافت کنند.

در روزهایی که یک گوشمان به اخبار ایران است و گوش دیگرمان به اخبار نگران‌کننده افغانستان و هیاهویی که در آنجا برپاست، برخی از موکب‌داران طرحی نو درانداخته‌ و موکب‌های خود را به جای عراق برای کمک به پناهجویان افغان، به مناطق مرزی ایران و افغانستان منتقل کرده‌اند

برپایی موکب برای کمک‌رسانی به همسایه آواره و بی‌پناه

شرایط کرونایی امسال باعث شد تا بسیاری از آن‌ها که سال‌های گذشته در عراق موکب برپا می‌کردند، امسال در خانه بمانند، اما این اجبار در خانه ماندن دلیلی شد تا اتفاق خوبی برای همسایه آواره و نیازمندمان رخ دهد. در روزهایی که یک گوشمان به اخبار ایران است و گوش دیگرمان به اخبار نگران‌کننده افغانستان و هیاهویی است که در آنجا برپاست، برخی موکب داران طرحی نو درانداخته و موکب‌های خود را به جای عراق به مناطق مرزی ایران و افغانستان منتقل کرده‌اند.

بر اساس گزارش‌های رسیده در حال حاضر بعضی موکب‌داران در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان‌وبلوچستان با وجود تمام محدودیت‌ها در مرز افغانستان خود را به مرز رسانده‌اند و مشغول خدمت‌رسانی به مهاجران افغان هستند.

گفته می‌شود تمرکز اصلی این گروه بر این است که کمک‌های اصلی را به داخل خاک افغانستان برسانند. از این جهت با افغانستانی‌های فعال در مسجد جامع امام علی (ع) در شهر «زَرَنج» ولایت «نیمروز» افغانستان هماهنگی‌های لازم انجام شده‌است. همچنین مقرر شده غذا و امکانات اولیه موردنیاز شامل لباس کودکان و لوازم بهداشتی اطفال و بانوان توسط موکب‌هایی که لب مرز ایجاد شده به دست فعالان در این مسجد رسانده شود تا آن‌ها این اقلام را در میان آوارگانی که شهر و ولایت خود را ترک کرده و به شهر زرنج آمده‌اند، توزیع کنند.

دیروز ویدئویی واکنش‌برانگیز از انبوه زائران اربعین در داخل هواپیمای ایلوشن دو طبقه! منتشر شد که مسافران را در این هنگامه کرونا، درحالی‌که بدون رعایت فاصله اجتماعی و بعضا بدون ماسک تنگاتنگ هم روی صندلی‌ها نشسته بودند؛ نشان می‌داد

به گفته دست اندرکاران این پویش قرار بود که شیوه خدمت رسانی به افغان‌ها درست مشابه اتفاقی باشد که در پیاده‌روی اربعین رخ می‌داد اما با توجه به شرایطی که در این کشور و مرز ایران حاکم است از طرف مرزبانی مجوز فعالیت برای برپا کردن موکب به شکل موکب‌های اربعین فراهم نشد. به همین دلیل این افراد در حال حاضر در مرز «میلَک» مستقر شده‌ و فقط توانسته‌اند داخل محوطه مرزبانی جمهوری اسلامی ایران، یکی از موکب‌ها را دایر کنند و به‌صورت محدود به مهاجران افغان خدمات ارائه دهند.

برنامه موکب‌داران به این صورت است که با توجه به محدودیت‌های موجود، فعلاً فقط یک موکب در نقطه صفر مرزی میلک مشغول خدمت‌رسانی به مهاجران باشد. در این شرایط، مابقی موکب‌ها در داخل کشور و در نزدیکی مرز مستقر می‌شوند و در زمینه پشتیبانی موکب نقطه صفر مرزی فعالیت کنند تا آن موکب بتواند با کمیت و کیفیت بیشتری به مهاجران افغانستانی خدمات ارائه کند.

در مرز «دوغارون» اما شرایط مساعدتری وجود دارد. خیران با سهولت بیشتری یک موکب را در این نقطه مرزی دایر کرده و مشغول خدمت‌رسانی به مهاجران افغانستانی هستند و با توجه به فاصله کم این نقطه تا شهر «تایباد»، پشتیبانی خوبی هم از این موکب در حال انجام است. درمجموع برای خدمت‌رسانی به مهاجران افغانستانی، یک آشپزخانه‌ فعال در هرکدام از نقاط مرزی‌ ایجاد شده و کار پشتیبانی از آن‌ها هم توسط موکب‌های دیگر در شهرهای اطراف آن در دو استان سیستان‌وبلوچستان و خراسان رضوی صورت می‌گیرد؛ به این ترتیب که مواد غذایی، نیروی انسانی، امکانات لجستیکی و... را به این تک موکب‌های مرزی می‌رسانند تا خدمت‌رسانی بهتری به افغانستانی‌ها صورت بگیرد.

می‌توان در جای‌جای ایران موکب به راه انداخت

به این ترتیب همانگونه که اشاره شد امسال ایرانی‌ها به دو شیوه به استقبال اربعین رفتند؛ راه‌های دیگری هم هست، اربعین امسال می‌تواند در جای‌جای کشور موکب برپا شود؛ در خانه همسایه‌ای که در این روزهای سخت کار و درآمد خود را از دست داده است؛ در کوچه‌های باریک جنوب شهر و حاشیه، در خرید چند جلد دفتر و لوازم‌التحریر برای یک دانش‌آموز، در کمک به تهیه داروهای یک نیازمند، در دلجویی از یک خانواده داغدار که عزیزش روزی از این روزها جزء آمار مرگ‌ومیرهای کرونا بوده است و ... .