سعیده علیپور

دیروز مدیر عامل سازمان مدیریت میادین شهرداری تهران اعلام کرد که فروش میوه‌ها و محصولات لاکچری در میادین ممنوع است. این اعلام ممنوعیت برای میوه‌های خاص و کمیاب در حالی است که بسیاری از شهروندان از قیمت‌های نجومی میوه‌های تابستانی که هر ساله در تابستان در سبد خریدشان موجود بود، متعجبند و آن را از سبد غذایی خود کم یا حتی حذف کرده‌اند. میوه‌هایی که برخی از آنها حتی در میادین تحت نظارت شهرداری هم بیش از 40 تا 50 هزار تومان قیمت‌گذاری و عملا از منظر بسیاری از اقشار جامعه به خوراک از ما بهتران تبدیل شده است.

نوبرانه کمتر از  18 هزار تومان نداریم

بر اساس آخرین اعلام سازمان میادین میوه و تره بار تهران، از مجموع بیش از 20 قلم انواع میوه که در میادین میوه و تره بار عرضه می‌شود، قیمت گیلاس تک دانه هر کیلوگرم 42 هزار تومان، قیمت آلبالو هر کیلوگرم 29 هزار تومان، قیمت شاه‌توت هر کیلوگرم 19 هزار تومان، قیمت گوجه سبز شمالی هر کیلوگرم 29 هزار تومان، قیمت گوجه سبز دور شهری هر کیلوگرم 43 هزار تومان، قیمت هلو هر کیلوگرم 18 هزار تومان است. قیمت‌هایی که در خارج از میادین میوه و تره بار بعضا بین 30 تا 50 درصد گران‌تر هم عرضه می‌شود و عملا خرید را برای کسانی که به میادین محدود میوه و تره بار شهرداری دسترسی ندارند سخت‌تر و بعضا غیر‌ممکن می‌کند.

سعید راد، مدیر عامل سازمان مدیریت میادین شهرداری تهران درخصوص وضعیت قیمت نوبرانه‌‌ها در میادین دیروز به خبرگزاری رکنا گفت: «سازمان مدیریت میادین شهرداری تهران در تعیین قیمت میوه و تره بار در سطح کلان، هیچ نقش و مسئولیتی ندارد و قیمت محصولات طی فرآیند عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. بنابراین، اینکه چرا قیمت نوبرانه‌‌ها گران است به ذات بازار و مسئله عرضه و تقاضا بر می‌گردد. اما آنچه که مربوط به سازمان مدیریت میادین شهرداری تهران می‌شود، این است که همواره تلاش کرده‌ایم تا محصولاتی که در میادین و بازارهای میوه و تره بار عرضه می‌شود، نسبت به میانگین قیمت محصولات مشابه در سطح شهر، بین 30 تا 40 درصد ارزان‌‌تر باشند که این اختلاف قیمت در خصوص نوبرانه‌‌ها به 40 تا 50‌درصد می‌رسد».

واکنش به گرانی میوه در شبکه‌های اجتماعی

گرانی میوه و تره‌بار با وجود گذر از دوران نوبرانگی میوه‌های تابستانی، در روزهای اخیر حتی صدای اعتراض کاربران شبکه‌های اجتماعی را هم بلند کرده است. سایت برترین‌ها تصویری از یک توئیت بحث‌برانگیز را منتشر کرده که کاربری سه قلم میوه با مقادیر بسیار کم را با قیمتی 179 هزار تومان خریداری کرده است. توییتی که واکنش‌های زیادی به دنبال داشت.

در حالی که هر سال با افزایش دمای هوا قیمت میوه‌های نوبرانه کاهش پیدا می‌کرد و با افزایش عرضه میوه، قیمت‌ها کمی متعادل می‌شد، امسال میوه‌های تابستان با قیمت‌های بالای ۵۰ هزار تومان به بالا و حتی ۷۵ هزار تومان در بازار عرضه می‌شوند

کاربری به نام انوشه نوشت: «جزو معدود لذت‌های زندگی یک ایرانی، فصل خوردن میوه‌های تابستونی بود. اونم دیگه از بین رفت. من امروز قشنگ یک سکته‌ی ناقص دم صندوق میوه‌فروشی زدم».

کاربر دیگری نوشت: «گوجه‌سبز کیلویی ۷۵ تومن و زردآلوی کیلویی ۴۰ تومنی رو کی دیگه میتونه بخره؟ یک بشقاب میوه‌ ۱۰۰ تومن پولش میشه». مهرداد نوشت: «آب معدنی کوچیک خریدم ۴ تومن، میوه و آب معدنی که مال کشور خودمونه اینا که تحریم نیست انقدر گرون باشه،نه ثبات قیمت هست نه نظارت».

کاربری به نام نوشین نوشت: «ما خیال خودمونو راحت کردیم کلا میوه نوبرونه نمی‌خریم!».

کاربر دیگری به نام امیر نوشت: «باورتون نمیشه از عید تا حالا میوه نخوردم من، هر چی ام میخرم واسه خانوم و بچه میگیرم چون بخوام خودم بخورم ۱ کیلو کمه. میوه خیلی وحشتناک گرون شده. حقوقا رو هم دیر دادن».

کاربر دیگری اینطور نوشت: «به همین میوه‌های خوشگل قسم که من فقط دو ساله ایران نیستم، واقعا دوست ندارم اینجوری باشه اما هر سری قیمتا رو میبینم احساس میکنم شبیه اینایی‌ام که چهل ساله ایران نبودن».

ساره موسوی نوشت: «منم چند روز پیش چند تا دونه شلیل و یه کم گوجه‌سبز و گیلاس خریدم، شد ۱۶۰ تومن!حالا کلا که میوه خریدنمون هم خیلی خیلی کم شده! یه وقتایی که می‌خوایم به خودمون حال بدیم میوه می‌خریم».

کاربر دیگری هم نوشت: «یک زمانی با ۱۷۰ تومن یک سبد میوه می‌خریدیم».

دلیل گرانی افسارگسیخته

در حالی که هر سال با افزایش دمای هوا قیمت میوه‌های نوبرانه کاهش پیدا می‌کرد و با افزایش عرضه میوه، قیمت‌ها کمی متعادل می‌شد، اما امسال میوه‌های تابستان با قیمت‌های بالای ۵۰ هزار تومان به بالا و حتی ۷۵ هزار تومان در بازار عرضه می‌شوند. مغازه داران می‌گویند که میزان خریدهای مردم همانند سال‌های گذشته نیست.

ابوالفضل گرامی، یکی از شاغلان بخش عرضه میوه و تره بار در این باره می‌گوید: «امروز دیگر بیشتر مردم قدرت خرید میوه ندارند و این قیمت‌ها برای افرادی است که دارای قدرت خرید هستند، به طور قطع یک کارمند عادی توان خرید گیلاس ۵۰ هزار تومان به بالا را ندارد. برخی وقتی قیمت ها را می بینند به ما می گویند ترجیح می‌د‌هند به جای خرید دو کیلو گیلاس یک کیلو گوشت بخرند و کباب بخورند».

این روزها با افزایش قیمت میوه در بازار بیشتر مردم به ویژه دهک‌های پایین جامعه چاره‌ای جز حذف میوه از سبد خانوار ندارند

به اعتقاد او مشکل قیمت بالای میوه به خشکسالی و کم آبی، گران فروشی و نرخ گذاری بدون نظارت در بازار برمی‌گردد.

کمبود نظارت

در این میان برخی معتقدند؛ با توجه به افزایش چند برابری هزینه‌های تولید و در سایه ضعف در نظارت‌ها، قیمت میوه نسبت به سال قبل افزایش چشمگیری داشته است. اسدالله کارگر رئیس اتحادیه میوه و سبزی تهران در این خصوص گفت: «با توجه به افزایش ۲ تا ۳ برابری هزینه‌های تولید اعم از بذر، کود، سم، حمل‌ونقل و بسته‌بندی، قیمت میوه مانند سایر کالا‌ها گران شده است». وی با اشاره به اینکه مغازه داران نقشی در گرانی کالا ندارند، افزود: «مغازه‌داران بر مبنای فاکتور حداکثر ۳۵ درصد سود را لحاظ می‌کنند. با توجه به افزایش قیمت میوه، استقبال برای خرید نیز کاهش یافته است».

* حذف میوه از سبد غذایی خانوار

در این میان اما با افزایش قیمت میوه در بازار بیشتر مردم به ویژه دهک پایین جامعه چاره‌ای جز حذف میوه از سبد خانوار ندارند.

صاحب یک میوه فروشی می‌گوید: « از گیلاس تا زردآلو، انبه، آلبالو و غیره مشتری سال‌های گذشته خود را ندارند و بسیاری از میوه‌ها به علت نداشتن مشتری در مغازه‌ها ‌تر و تازگی خود را از دست داد و روی دست میوه فروش باقی می‌ماند. اما از آنجایی که خودمان هم میوه‌ها را گران می‌خریم نمی‌توانیم کمتر از قیمت خریدمان عرضه کنیم». او ادامه می‌دهد برخی در پایان کار روزانه، وقتی که قصد جارو کردن و رفت و روب مغازه را داریم به امید خرید میوه‌ها وسبزیجات نسبتا پلاسیده مراجعه می‌کنند که آنها را با قیمت کمتر بگیرند. اما این محصولات هم بعضا کیفیت لازم را ندارد و ما هم به عنوان فروشنده شرمنده عرضه آنها حتی با قیمت کمتر هستیم».

او می‌گوید: «فروش میوه همیشه سود ندارد و گاهی فاسد شدن میوه باعث می‌شود که کاسبان این حوزه متحمل ضرر هم بشوند».

در روزهایی که بر اساس آمار وزارت بهداشت روزانه بین 8 تا 10 هزار بیمار مبتلا به کرونا در گوشه و کنار کشور شناسایی و آمار مرگ و میر ناشی از این بیماری به حدود 80 هزار نفر رسیده است و بسیاری از متخصصان سلامت، تغذیه مناسب و خوردن میوه و سبزیجات تازه را راهی برای بالا بردن ایمنی بدن و مقابله با کرونا می‌دانند، قیمت‌های نجومی میوه‌ها هم راه را برای شهروندانی که هنوز دسترسی اندکی به واکسن کرونا دارند بسته و روزگار را بر آنها سخت‌تر کرده است.