مروری بر سفر اینفلوئنسرها به کشور و سوءاستفاده دلالان دلار از آنها
حاشیه‌های نخستین «فم‌تریپ» گسترده ایرانی
آسو محمدی
«سفر اینفلوئنسرهای اینستاگرامی به ایران کار خود وزارتخانه است. ما برای امر تبلیغات، مبارزه با ایران‌هراسی و معرفی چهره واقعی ایران کارهای مختلفی را در زمینه تبلیغات انجام میدهیم. یکی از حوزهها این است که چهرههای معروف را به ایران بیاوریم تا ایران را از نزدیک به آنها بشناسانیم.» این بخشی از صحبت‌های علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره پروژه فم تریپ است که به‌تازگی با دعوت از ۱۲ اینفلوئنسر اینستاگرامی به ایران انجام شده و هنوز ادامه دارد. او این صحبت‌ها را در جمع خبرنگاران در مشهد گفته است. همین اظهارات اما باعث شده تا هدی رستمی، گردشگر ایرانیِ برگزار‌کننده فم‌تریپی با نامfeel iran موضع‌گیری کند و پروژه را از آن خود بداند.
البته این تنها حاشیه اولین فم‌تریپ گسترده ایرانی نیست و در روزهای گذشته بسیاری نقدهای فراوانی به این پروژه وارد کرده‌اند. در این میان ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره این تور به ایلنا، گفته است: «بیش از ۳ ماه پیش این پیشنهاد از سوی فعالان بخش خصوصی به معاونت گردشگری ارائه و عنوان شده بود قصد دارند سفری برای تعدادی از فعالان فضای مجازی که دنبال‌کننده‌های متعددی دارند، تدارک ببینند که به ایران سفر کنند. از این طرح استقبال کردیم و از آنها خواستیم تا فهرست اسامی این افراد را در اختیار ما قرار دهند. بعد از انجام بررسی‌های لازم متوجه شدیم مشکل خاصی وجود ندارد و اجازه ورود آنها را دادیم.»
ماجرای فم‌تریت چیست؟
فم‌تریپ گونه‌ای از «familiarization trip» است که در آن فعالان حوزه گردشگری خود به مقصد سفر می‌کنند و ضمن کسب تجربه دست اولی از مقصد، از این تجربه برای ارائه به مخاطبین و مشتری‌های خود استفاده می‌کنند. این ترکیب اما برای ایرانی‌ها چندان آشنا نیست اما چند روزی است که به یکی از اصلی‌ترین سوژه‌های بحث در اینستاگرام و توئیتر تبدیل شده است. پروژه فم تریپ با نام feel iran بیش از یک هفته است که در شهرهای تهران، کاشان، اصفهان و شیراز در حال جریان است. در این پروژه ۱۲ اینفلوئنسر اینستاگرامی که همان شاخ‌های مجازی هستند از کشورهای ترکیه، اکراین، عمان، هندوستان، چین، برزیل، روسیه و ایتالیا به ایران آمده‌اند تا با سفر به چند شهر ایران و عکس گرفتن از مکان‌های توریستی و آداب و رسوم ایرانی و انتشار آنها در صفحه شخصی خود بتوانند ایران را به دنبال‌کننده‌هایشان در فضای مجازی معرفی کنند. آنها در برنامه‌ای دو هفته‌ای ایران را می‌گردند. اینفلوئنسرها در این پروژه خوراکی‌های ایرانی، صنایع دستی، زیرساخت‌های گردشگری مثل هتل، رستوران، سیستم حمل‌ونقل و مراکز خرید ایران را امتحان و از تجربه خود در ایران برای مخاطبین‌شان صحبت می‌کنند.
هر گردشگر، یک سفیر صلح
در این میان یک متخصص بازاریابی توریسم، معتقد است که تبلیغات مناسب برای خصیصه مهمان‌نوازی ایرانیان، موجب افزایش گردشگر و در نتیجه، به نمایش گذاشتن تصویر خوبی از ایران در ذهن جهانیان می‌شود. رضا سلطانی به ایسنا می‌گوید: «ایران در حوزه گردشگری باید با جدیت بیشتری بر واژه‌ای به نام بازاریابی کار کند، چراکه صلح از طریق گردشگری بخشی از اقتصاد است. هر گردشگر سفیر صلح است و درک این موضوع باعث کاهش تنش‌ها می‌شود.» او افزود: «ایرانیان مردم مهمان‌نوازی هستند که این ویژگی آنها مربوط به امروز هم نیست و هزاران سال است که با این ویژگی شناخته شده‌اند. شاهد اینکه توریست‌های آمریکایی بارها به ایران آمده‌اند و هیچ مشکلی برای آنها به وجود نیامده است، بنابراین ایران باید روی این موضوع بازاریابی مناسبی انجام دهد تا تصویر خود را به‌خوبی در جهان نشان دهد.» سلطانی با اشاره به فعالیت‌های موسسه بین‌المللی صلح از طریق گردشگری خاطرنشان کرد: «باید سعی کنیم گردشگری را از سیاست جدا کنیم؛ مردم ایران را از سیاست جدا کنیم تا خطر جنگ و مشکلات آینده کمتر شود.»
این متخصص بازاریابی توریسم با اشاره به «سایکوگرافی» گفت: «یکی از چیزهای جدیدی که در بازاریابی توریسم مطرح است، «سایکوگرافی» است؛ به این معنا که مثلاً گردشگران چه ایدئولوژی‌ای دارند و چطور فکر می‌کنند، چه شخصیت و چه عقایدی دارند یا در مورد جنگ و محیط‌زیست چه فکر می‌کنند.» او تصریح کرد: «سایکوگرافی به این اشاره می‌کند که گردشگر چرا چیزی را می‌خرد درحالی‌که دموگرافی یعنی چه کسی می‌خرد و این دو موضوع در بازاریابی و بازاریابی گردشگری و کلاً در گردشگری اهمیت بسیاری یافته است.»
برخی دلالان به راحتی از اعتماد گردشگران به موتور جست‌وجوی گوگل سوءاستفاده کرده و دلاری که در بازار آزاد بیش از ۱۰ هزار تومان است را با نرخ دولتی(۴۲۰۰تومان) از آنها خریداری می‌کنند. این موضوع موجب از بین رفتن حضور دومینویی گردشگران در ایران می‌شود
توجه به سایکوگرافی برای افزایش گردشگر
او با بیان اینکه تایلند و امارات و به‌طور اخص شهر دُبی، از مواردی هستند که سایکوگرافی را مورداستفاده قرار داده‌اند، خاطرنشان کرد: «تایلند در موضوع گردشگری ابتدا تمام هدف، تبلیغات و شعار خود را بر ارزش قیمت‌ها متمرکز کرد. یعنی تلاش کرد به مرکزی با امکانات بالا تبدیل شود که با قیمت‌های بسیار مناسب گردشگر جذب کند؛ اما این موضوع وقتی افزایش پیدا کند، مشکلاتی ایجاد می‌کند مثلاً اهمیت گردشگر به محیط‌زیست کاهش پیدا می‌کند و حضور او فقط برای استفاده از قیمت‌های پایین است. به همین دلیل تایلند و دبی استراتژی خود را تغییر دادند و در تایلند، استراتژی ارزش پول به ارزش تجربه کردن تغییر یافت.» سلطانی می‌افزاید: «استفاده از سایکوگرافی، نشان می‌دهد که مردم چه ایدئولوژی‌هایی دارند و باید برای آنها چه تجربه‌هایی ایجاد کرد. مثلاً اینکه گردشگر در خیابان تایلند غذای تایلندی بخورد و حس آن را تجربه کند ارزش بیشتری دارد تا اینکه یک تی‌شرت با قیمت مناسب از تایلند بخرد. خاطره خوش تجربه خوردن غذا، گردشگر را بار دیگر به تایلند می‌کشاند و مخاطب بیشتری را به خود جذب می‌کند.» او با بیان اینکه تایلند در سال ۲۰۱۸ ۳۹ میلیون توریست داشته و در سال ۲۰۱۹ تعداد ۴۲ میلیون توریست خواهد داشت، گفت: «یکی از مهم‌ترین دلایل این رشد، توجه به موضوع تجربه است.»
هم صلح می‌آورد و هم سرمایه‌گذاری
این متخصص بازاریابی تأکید کرد: «فرهنگ‌سازی توریسم اهمیت زیادی دارد و سایکوگرافی به این موضوع توجه دارد که توریست‌ها را چطور انتخاب و هدایت کنیم تا مشکلات در زمینۀ توریسم ایجاد نشود. سلطانی تصریح کرد: «دبی هیچ نفتی ندارد و درآمد خود را از طریق توریسم و سرمایه‌گذاری تأمین می‌کند. یکی از دلایل اهمیت توریسم نیز این است که هم صلح می‌آورد و هم سرمایه‌گذاری. کسی که به شهری وارد شود و از آن خوشش بیاید روی آن سرمایه‌گذاری خواهد کرد و ایران باید به این موضوع توجه بیشتری داشته باشد.»
شیوه جدید کلاهبرداری از توریست‌ها در ایران!
اما با همه این صحبت‌ها، این روزها در ایران یک آسیب جدی صنعت گردشگری را تهدید می‌کند. حدود دو هفته پیش فعالان بازار گردشگری از مجموعه دست‌اندازهایی در مسیر ورود گردشگر خارجی به کشور پرده برداشته‌اند که مهم‌ترین آنها، «شگرد برخی دلالان ارزی برای کم‌فروشی به توریست‌ها در جریان تبدیل دلار به ریال» است. برخی از دلالان به راحتی از اعتماد گردشگران به موتور جست‌وجوی گوگل سوءاستفاده کرده و دلاری که در بازار آزاد بیش از ۱۰ هزار تومان است را با نرخ دولتی(۴۲۰۰تومان) از آنها خریداری می‌کنند.
این موضوع موجب از بین رفتن حضور دومینویی گردشگران در ایران می‌شود؛ زیرا یکی از راهکارهای افزایش ورود گردشگر خارجی ترغیب شدن آنها توسط گردشگران سفر کرده است و اگر یک گردشگر در ایران چنین مشکلی برایش رخ دهد دچار بی‌اعتمادی به کشور مقصد شده و به‌جای جذب؛ سبب دفع گردشگران دیگر می‌شود. توریست‌های خارجی که با چنین سوءاستفاده‌هایی از سمت دلالان ارزی روبه‌رو می‌شوند بعد از مدتی در طول اقامت‌شان در ایران یا بعد از بازگشت به کشور مقصد از کم‌فروشی رخ داده، مطلع می‌شوند و آ‌ن‌طور که فعالان بازار گردشگری می‌گویند، نتیجه این اطلاع، پشیمانی از سفر به ایران و شروع تبلیغات منفی درباره نحوه تبدیل ارز و مواردی از این دست به هموطنانشان است.
علی‌اصغر مونسان: سفر اینفلوئنسرهای اینستاگرامی به ایران کار خود وزارتخانه است. ما برای امر تبلیغات، مبارزه با ایران‌هراسی و معرفی چهره واقعی ایران کارهای مختلفی را در زمینه تبلیغات انجام میدهیم. یکی از حوزهها این است که چهرههای معروف را به ایران بیاوریم تا ایران را از نزدیک به آنها بشناسانیم
بنابراین مسئولان باید این نکته هم توجه داشته باشند. حالا که مسئولان دستگاه‌های مربوطه در شرایط تحریم درحال بسترسازی مناسب برای ورود هر چه بیشتر گردشگر هستند، باید با تمام تلاش در برابر چنین زیاده‌خواهی‌هایی بایستند و با چنین دلالانی برخود جدی کنند. این وضعیت در حالی است که در حال حاضر گردشگری در جهان به یک صنعت تبدیل شده؛ صنعتی که چرخ‌های آن توسط گردشگران به چرخش درمی‌آید.
دیدگاه تان را بنویسید